İzmirli Hasan Edip'in 'Ziyâü'd-Dehr ve Cilâü'l-'Aşr' adlı eserinin (Sayfa:1-299) değerlendirilmesi ve edisyon kritiği
The eveluation and critied edition of 'Ziyâü'd-Dehr ve Cilâü'l-'Aşr' of Hasan Edip of İzmir
- Tez No: 145405
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. SÜLEYMAN GENÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2004
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 248
Özet
ÖZET Çalışmamışın konusunu, İzmir Milli Kütüphanesi Yazamalan arasında bulunan izmirli Hasan Edib Efendi'ye ait“Ziyâü'd-Dehr ve Cilâü'l-'Aşr”adlı eser teşkil etmektedir. Bu eser, - en azından bizim araştırdığımız kadarıyla - tek bir nüsha olup, daha önce bilinmeyen, yeni tesbit edilmiş ve üzerinde yeni çalışılmaya başlanmış bir Osmanlı Tarihi kaynağıdır. Hasan Edib Efendi, söz konusu eserinde, I. Abdülhamid'e kadar gelen Osmanlı Tarihi'ni, Osmanlı padişahlarım esas alarak onların zamanında cereyan eden belli başlı olayları ara başlıklar halinde sunmaktadır. Eserin bundan sonraki kısmında ise, ( 582 - 629. sayfalar arası ) müellifimiz, bizzat müşahede ettiği bazı olayları ve özellikle Yeniçeri ocağYnın kaldırılması ile ilgili görüşlerini aktarmıştır. Biz bu çalışmamızda, eserin fihristi dahil, ( 1-299. sayfalar ) araşırım transkripsiyonlu metnini sunduk. Bu esnada özellikle eserin orjinalinde gördüğümüz ayrıntıları aktarmaya gayret ettik. Daha sonra da yer yer eserde verilen bilgileri bazı Osmanlı Tarihleri ile karşılaştırmak suretiyle Ziyaü'd-Dehr'in farklı ve benzer yönlerini tespit ederek, bunları dipnotlarda göstermeye çalıştık. Eserin bizim çalıştığımız kısmı ( 1 - 299. sayfalar ) yirmi makaleden meydana gelmektedir. Bu makaleler oluşturulurken takib edilen yönteme göre, Osmanlı Sultanlarının künyeleri, çıkılan seferler, yapılan savaşlar ve sonuçları, elçilik ilişkileri, devletler arası antlaşmalar, bina ettirilen cami, medrese, imaret ve mimari eserler, düzenlenen düğün törenleri ve Şehzadelerin yetişmelerine dair birçok farklı konuda malumat sunulmaktadır. Eserin sayfa kenarlarına düşülen notların müellifin bizzat kendisi tarafından yazıldığı anlaşılmaktadrr ki burada yer alan bilgiler, genelde, eserin içinde belirtilmesi unutulan hususların kısa birer açıklaması mahiyetindedir. Ziyaü'd-Dehr'in tezimizi oluşturan kısmı, Osmanlı tarihinin Kuruluş ve Yükselme ( 1299-1687 ) dönemlerindeki gelişmeleri içermektedir. Hasan Edip Efendi eserin bu kısmında verdiği bilgileri, farklı Osmanlı Tarihi kaynaklarmdan yararlanarak oluşturmuştur denilebilir. Zira, incelediğimiz bölümde yer alan Padişahlara ait makaleler müellifimizin yaşadığı devirden öncesine aittir. Doğaldır ki, bu yüzden vıııeserin bu kısmında pek oriinallik bulunmamakla beraber, yeni bilgilere ulaşma imkanımız da maalesef olmamıştır. Yalnız, müellifimizin bu kısmı oluştururken bilinmeyen bazı kaynaklardan istifade etmiş olabileceği düşünülebilir. Ancak, şunu da ilave etmeliyiz ki, bizim çalışmamızın dışında kalan ve daha önce Mehmet Avcı tarafından çalışılmış olan loşunda yani, ( 300-629 ) arasındaki bilgiler, müellifin yaşadığı döneme ait olması itibariyle mühimdir ve orjinalliği bulunmaktadır. Bütün bunlara rağmen yeni ortaya çıkarılmış bir Osmanlı Tarihi kaynağı olarak Ziyaü'd-Dehr, bu alanda çalışma yapacak araştırıcılar için önem arz etmektedir. Kanaatimizce, bizim çalışmamız da bu konuda yol gösterici ve yardımcı olacaktır. IX
Özet (Çeviri)
ABSTRACT“Ziya al-Dahr wa Jilâ al-Asr”, which belongs to İzmirli Hasan Edib Efendi and constitutes our subject-matter, is a source for Ottoman History and is being studied very recently. This work introduces the Ottoman sultans with articles reserved for each, and gives brief summaries of major incidents of the time under subtitles. We tried to present our study, between the pages 1 to 300, in a transcribed form, including its index. We also paid special attention to transmit the small details we have detected in the original print of the work. In addition to this, we deemed suitable to indicate in the footnotes the similar and different aspects of the above mentioned work by comparing it to some other Ottoman historicals. There are 20 articles in the part we have studied (1 to 299 pages). According to the method followed in gathering of these articles, there are numerous information about many subjects, such as the family names of the Ottoman sultans, military campaigns and wars and their results, embassy relations, international treaties, mosques, madrasahs, soup-kithchens (imarahs), architectural constructions, wedding ceremonies, and the education of the shahzadas, etc. The very small-notes written in the margin indicate that the work had been written by Hasan Edib Efendi himself. The information given in these notes is rather an explanation of the subject-matters that were forgetten in the cntent of the work. The part of Ziya al-Dahr which constitutes our study is related with the first phase of the Ottomans. Therefore, Hasan Edip Efendi had written the articles by using various sources of the Otoman history. The articles belong to the Ottoman sultans are far away from the time in which our author had lived. Hence, we could not regrettingly reach any recent information. We are of the opinion that the author might have used some unknown sources. In spite of these deficiencies, Ziya al-Dahr, a recently discovered source for the Otoman history, is very important for those who will make a research in this field. We mink that our study may be helpful or guiding for researchers considering the field of Ottoman history.
Benzer Tezler
- İzmirli Hasan Edib'in 'Ziyaü'd-Dehr ve Cilalü'l-Asr' adlı eserinin (sayfa: 300-582) değerlendirilmesi ve edisyon kritiği
The Evaluation and crited edition of Ziyaü'd-Dehr ve Cilaü'l-Asr of Hasan Edib of İzmir
MEHMET AVCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
TarihDokuz Eylül Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF.DR. RIZA SAVAŞ
- İzmirli İsmail Hakkı'nın Dürzi Mezhebi adlı eserinin Latinize edilmesi
Başlık çevirisi yok
RAMAZAN AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MAZLUM UYAR
- La Vie artistique litteraire culturelle et sociale l'Izmir en langue Française (du XVII'eme siecle a nos jours)
Fransızca'da İzmir'in sanatsal edebi kültürel ve toplumsal yaşamı (XVII'inci yüzyıldan günümüze)
HASAN ZORLUSOY
Doktora
Fransızca
1993
Fransız Dili ve EdebiyatıDokuz Eylül ÜniversitesiFransız Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EROL KAYRA
- Mir'at-ı Bâyezîd-ı Bistâmî ve Ebu'l-Hasan El-Harakânî adlı eserin tahlili ve transkripsiyonu
The Analysis and Transcription of Mirrors of Bayazid Bastami and Abu'l Hasan Harakani
ÖNAY BOZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinKafkas ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HALİL CELEP
- Bi(1,8-x)Pb0,2GaxSr2CaCu2Oy süperiletken sisteminin manyetik, mekanik ve mikroyapısal özelliklerinde Bi-Ga kısmi yer değişimi etkisinin incelenmesi
The investigation of Bi-Ga partial replacment effect onmagnetic, mechanical and microstructural properties ofBi(1,8-x)Pb0,2GaxSr2CaCu2Oy superconductor
SELÇUK İZMİRLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Fizik ve Fizik MühendisliğiGazi Üniversitesiİleri Teknolojiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞÜKRÜ ÇAVDAR