Şeyh Mehmed Nazmî Divanı (edisyon kritik, inceleme)
Sheik Mehmed Nazmi Divan (comparative critique, research)
- Tez No: 145478
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. AHMET ÖLMEZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2005
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Cumhuriyet Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 916
Özet
ÖZET Mehmed Nazmı Efendi, Osmanlı İmparatorluğunun 17. asrını görmüş; bu dönemin siyasî ve sosyal çöküntülerini yaşamış bir şâirdir. IV. Murat, I. İbrahim, IV. Mehmed, II. Ahmed ve II Mustafa'nın saltanatlarını idrak eden şâirin mesleği şeyhlik ve vaizliktir. 17. yüzyılın dinî tasavvuf! şiir kanadında yer alan Nazmî bu vazifeleri esnasmda Halvetiyye tarikatına intisâb etmiş ve kendisine irşâd vazifesi de verilerek tasavvuf! anlamda bazı merhaleler kat etmiştir. İstanbul'da doğan şâirin kaynaklarda H. 1 1 12 / M. 1071 yılında öldüğü yazılıdır. Mehmed Nazım Efendi hayalım kuşatan tasavvufu mensup olduğu tarikatları, şeyhlerini ve kendisinin bunlardan iktisap ettiği feyz ve ilhamı eserlerine de yansıtmış bir şahıstır. Eserlerinde Nazmî mahlasını kullanan şâirin tespit edilen 5 tane eseri vardır. Bunlar,“Dîvân”,“Hediyyetü'l-İhvân”,“Miyâr-ı Tarîkat-ı İlâhî”,“Sırr-ı Macnevi”ve“Mevciza-i Mücâhede”dir. Bu çalışmada 1 1 12'de ölmüş 17. yüzyıl Dîvân şâiri Mehmed Nazmî Efendi'nin birisi İstanbul Topkapı Sarayı Müzesi Hazîne Kitaplığı (Yzm. 920) nüshası, diğeri ise Topkapı Sarayı Müzesi Revan Kitaplığı (Yzm. 769) nüshası olmak üzere iki dîvân nüshası incelenmiş ve karşılaştırmalı bir metin ortaya konmuştur. Eserde 7 ayrı nazmı şekliyle yazılmış 438 manzume dahilinde 2412 beyit tespit edilmiş ve bunlar şekil açısından incelenmiştir. Dîvânda yer alan manzumeler iki yazma nüsha karşılaştırılarak transkripsiyonu yapılmıştır. Transkripsiyonlu metin tezimizin sonuna eklenmiştir. Çalışmamızda Nazmî'nin yaşadığı, sosyal, kültürel ve siyasî özellikleri ana hatlarıyla anlatılmıştır. Bunun yam sıra Osmanlıca yazma kaynaklar araştırılarak Mehmed Nazmî hakkında bilgilere ulaşılmış, bu bilgiler orijinal şekilleriyle sunulmuş, daha sonra şâirin hayatı, edebi kişiliği ve şiir görüşü açıklanmıştır. Nazmî Dîvânının yazma nüshalarını tavsifi verilmiştir. Nazmî Dîvânı üzerinde yaptığımız biçim ve içerik incelemesinin sonuçları verilmiştir.Tezin hazırlanması sırasında doğrudan veya dolaylı olarak yararlanılan eserler, Kaynakça kısmında snalanmıştır. Nazmı dîvânında geçen şahıs, yer ve eser adları tespit edilmiş; manzume veya beyit numarası belirtilerek sistematik Metin İndeksi başlığı altında bir araya getirilmiştir.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT Gentleman Mehmed Nazmı is a poet who saw the 17 th century of the Ottoman Empire and lived the political and social debrises of this era. The occupation of the poet, who comprehended Murat IV, Ibrahim I, Mehmed IV, Ahmed II and Mustafa IPs lem judge and preacher in a sheik. Gentleman Nazmî, who akkupied a place in the religious.- mystical wing of the poetry belonging to the 17 th century, during his services he joined Halvatiyya religious orders and was given the task of guiding, and so he travelled over some phases in the mystical sense. Where is a town near Istanbul. İt is written that the poet died in (H 1 1 12 / M 1071) of the hegira year. Gentleman Mehmed Nazmı a person who reflected the sufism surroudinghis life, an the mystical orders he joined his sheikhs, and the light end ispiraiton he obtained from these to his works. The poet who used Nazmî pseudonym in his poems has got 5 discovered works. They are“Dîvân”,“Hadiyyatû'l-Ahvân”,“Miyâr-ı Tarîkat-ı İlâhî”,“Sırr-ı Ma'navi”ve“Mavc iza-i Mücahade”. İn this work we comparetevely examined the two different issues of Gentleman Mehmed Nazmî which is the Dîvân-Poet 17 th centruy, obtained form Topkapi Palace's National Treausury Library (Number of order: 920) and Topkapi Palace's National Treausury Library (Number of order: 769), in these issues, we also determined 438 verses written 2412. The poems and writing copies which take part in Dîvan were transcribed into Latin letters by being compared. The era, Nazmî lived is mentioned in the part with its common lines. On the other hand, we obtained brief history of his live (Mehmed Nazmî) looking at the references written in Otoman Turkish Language and has been originally. And finally, by the new obtained knoweldges, we also wont to reach his characteristic individuality at Literature and added in to this research. Except Mehmed Nazmî' s life, art, personality and poem opinion also the features of his Dîvân' s writings are explained.Part of this study, the conclusions of the figure and content examination which is dealt about Dîvân are given. We stated the works we utilized during our study in the bibliography part. Also we gathered tha place, person and work names that take place in Nazmı Dîvân in“Systematic Text Index”section by giving a poem and a verse minber.
Benzer Tezler
- Seyyid Nizamoğlu Divanı
Başlık çevirisi yok
CANAN ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
1996
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Halk Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ALİ YAKICI
- Ankara Millî Kütüphane Yazmalar Koleksiyonu'nda 06 mil yz a 10103 yer numaralı Mecmu'a-i Eş'ar (inceleme-karşılaştırmalı metin)
Ankara National Library Wri̇ti̇ng Collection 06 mil yz a 10103 place number Mecmu'a-i Eş'ar (examination-comparative text)
AYŞE NUR AYHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıDüzce ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLHAN GENÇ
- Nazmî Dîvânı (inceleme-metin)
Nazmî's Dîvân (analysis-text)
NECMİYE GÜNEŞ
Doktora
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıBilecik Şeyh Edebali ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ÖZDEMİR
- Nazmi Mehmed Efendi'nin Mesnevi tercümesi
The translation of Nazmi Mehmed Efendi's Mesnevi̇
YUSUF KENAN CAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Türk Dili ve EdebiyatıFatih ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YUSUF ÇETİNDAĞ
- Kara fazlî'nin hayatı, eserleri, edebî kişiliği ve dîvânı (inceleme - tenkitli metin)
Life, literary works and personality, and collection of poems of Kara Fazli (?Fazli the black?) (critical textual study)
MUSTAFA ÖZKAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİHAT ÖZTOPRAK