Ankara Millî Kütüphane Yazmalar Koleksiyonu'nda 06 mil yz a 10103 yer numaralı Mecmu'a-i Eş'ar (inceleme-karşılaştırmalı metin)
Ankara National Library Wri̇ti̇ng Collection 06 mil yz a 10103 place number Mecmu'a-i Eş'ar (examination-comparative text)
- Tez No: 530358
- Danışmanlar: PROF. DR. İLHAN GENÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Mecmû'a-i Eş'âr, Klâsik Türk şiiri, Şarkı, Şiir, MESTAP, Mecmû'a-i Eş'âr, Classical Turkish Poetry, Song, Poem, MESTAP
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Düzce Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 270
Özet
Bu çalışmanın temel amacı, Klâsik Türk edebiyatının en önemli kaynaklarından biri olan şiir mecmû'alarından, edebiyat tarihine katkısı olabileceğini düşündüğümüz birinin incelenmesidir. Şiir mecmû'alarını önemli kılan, şairlerin şiirlerinin genellikle divanları çerçevesinde kalmış olmasıdır. Divanlar üzerine çalışma yapıldığı kadar mecmû'alar üzerinde durulmamıştır. Fakat divanlara kimi zaman farklı şairlere ait şiirler girebilmiştir. İşte, şiir mecmû'alarının ve cönklerin gerekliliği bu noktada ortaya çıkıyor. Bu hataların düzeltilmesi imkânını sunuyor. Bunun yanı sıra mecmû'alarda divanlara çeşitli sebeplerle girmemiş -şairin divan tertip ettikten sonra yazdığı veya kasıtlı olarak yer vermediği- şiirlere rastlamak şansımız da vardır. Bu sebeple tespit edilenler divanlara girebilmektedir. Mecmû'anın tertip edildiği dönemin ve müstensihin şiir zevkini, dönemin en çok okunan şiirlerini ve divanı olmayan şairlerin şiirlerini tespit etmek de mümkündür. Biz ise bu denli önemli meselelere ışık tutan mecmû'alardan, Ankara Millî Kütüphane Yazmalar Koleksiyonunda bulunan 06 Mil Yz A 10103 yer numarası ile kayıtlı şiir mecmû'ası üzerine inceleme yapmayı amaçladık. Elimizde bulunan şiir mecmû'ası genellikle; Sırrî Rahile Hanım, Ahmed Râsih, Hayret, Ali Rızâ Paşa, Sünbül-zâde Vehbî, Şâdî Bey, Fazl, Sûzî, Nevres-i Kadîm, Osman Nevres, Şem'î, Antepli Aynî, Yavuz Sultan Selim (Selîmî), Enderunlu Vâsıf, Bağdatlı Rûhî, Emrî, Niyâzî-i Mısrî, Dâniş, Fuzûlî, Leylâ Hanım, Nazîf, Nef'î, Râşid, Mısrî, Seyfî, Surûrî, Haşmet, Mehmed Âkif Paşa, Şeyhülislâm Yahyâ, Na'ilî, Şeyh Gâlib, Fıtnat Hanım, Hasan Sezâyî, Keçecizâde İzzet Mollâ, Ahmed Dede (Köse/Nevî), Nazmî, Nedîm, Hoca Neş'et, Zeynep Hanım, Lem'i Atlı, Fatîn, Nâzım, Müştâk, Kâzım, Abdülhamid Ziyâeddin Paşa, v.b. divanı üzerine çalışma yapılmış şairlere aittir. Tanınmış şairlerin yoğunlukta olmasından dolayı var olanı ortaya koymak, şiir mecmû'asını tanıtmak amacında olduk. Şiir mecmû'amızın bir özelliği müstensihin gazel, kıt'a, divân ve şarkı başlığı altında verdiği şiirlerin bir kısmının bestelenmiş olmasıdır. Bu nedenle bestelenmiş olan şiirlerin,“Mecmû'ada Bulunan Güfteler”bölümünde sırasıyla; 'Repertuar numarası, makâm, güfte, beste, usûl, form ve solist' bilgilerine yer verdik. Mecmû'a-i Eş'ârda, 45 şaire ait gazel, murabba', şarkı, tesmîn, kıt'a, tahmîs, müseddes-i mütekerrir, müstezâd, murabba'-ı mütekerrir ve beyt olmak üzere toplam 131 şiir bulunmaktadır. Nazım türü olarak ise medhiyye, mersiye, münâcât, nasîhât-nâme, nazîre ve tevhîd örnekleri yer almaktadır. Biz bu şiirleri Mecmû'aların Sistematik Tasnifi Projesi'ne (MESTAP) uygun olarak, yaprak numarası, mahlas (isim), matla' beyti/bendi, makta' beyti/bendi, nazım şekli/birimi, nazım türü, vezin ve açıklamalar şeklinde tablolaştırdık.
Özet (Çeviri)
The main purpose of this study is to analyse one of the poetry journals, being among the most significant sources of Classical Turkish Literature, one of which may have contribution to the history of literature, according to our point of view. The reason of the importance of the poetry journals is that the poems generally stay within the frames of their poets' own divans. Poetry journals have not been studied as much as divans. However, the poems of different poets could get into the divans. At this point, the necessity of the journals and the“conks”come to exist. They give the opportunity to fix these kinds of mistakes. Besides, it is also possible to encounter to the poems that could not get into any divans due to various reasons – the poems that a poet wrote after he/she had organized a divan, or just did not give a place purposefully. The ones which are determined in this manner may get into the divans. It is likely to see the taste of poetry and the popular poems of the period that the journal was arranged. It is also possible to encounter to the poems whose poets do not belong to any divans and to identify the taste of poetry not only of that period, but also of the scribal. In this sense, we aim to analyse the poetry journal registered in Ankara Millî Kütüphane, Yazmalar Koleksiyonu (Manuscript Collection) with the number of 06 Mil Yz A 10103. This poetry journal generally belongs to the poets whose divans have been studied; such as Sırrî Rahile Hanım, Ahmed Râsih, Hayret, Ali Rızâ Paşa, Sünbül-zâde Vehbî, Şâdî Bey, Fazl, Sûzî, Nevres-i Kadîm, Osman Nevres, Şem'î, Antepli Aynî, Yavuz Sultan Selim (Selîmî), Enderunlu Vâsıf, Bağdatlı Ruhî, Emrî, Niyâzî-i Mısrî, Dâniş, Fuzûlî, Leylâ Hanım, Nazîf, Nef'î, Râşid, Mısrî, Seyfî, Surûrî, Haşmet, Mehmed Âkif Paşa, Şeyhülislâm Yahyâ, Na'ilî, Şeyh Gâlib, Fıtnat Hanım, Hasan Sezâyî, Keçecizâde İzzet Mollâ, Ahmed Dede (Köse/Nevî), Nazmî, Nedîm, Hoca Neş'et, Zeynep Hanım, Lem'i Atlı, Fatîn, Nâzım, Müştâk, Kâzım, Abdülhamid Ziyâeddin Paşa, etc. Due to the abundance of the well-known poets, we only aim to present the existing work and to introduce the poetry journal. The most significant feature of our poetry journal is that most of the poems that were categorized by the scribal under the titles of gazel and kıt'â were composed. For this reason, we have presented some information about these composed poems, such as their repertoire number, maqam, lyrics, composition style, form and their soloists in the section named“Mecmû'ada Bulunan Güfteler”, respectively. In“Mecmû'a-i Eş'âr”, there are 131 poems in total from 45 different poets which gazel, murabba', şarkı, tesmîn, kıt'a, tahmîs, müseddes-i mütekerrir, müstezâd, murabba'-ı mütekerrir and beyt. As for poetry forms, there are medhiyye, mersiye, münâcât, nasîhât-nâme, nazîre and tevhîd. We tabulate these poems according to the Systematic Sorting Project of Mecmua's (MESTAP) as page number, mahlas, matla, makta, poetry type, poetry form, the rhythmic structure and instructions.
Benzer Tezler
- Ankara Milli Kütüphane Yazmalar Koleksiyonu 06 Mil Yz A 3616 numarada kayıtlı Şiir Mecmû'ası (İnceleme-metin ve MESTAP'a göre tasnifi)
Ankara National Library Manuscripts Collection Poetry Mecmû'a recorded in 06 Mil Yz A 3616 (Reviev-transcription and classification according to MESTAP)
GÜLSEMİN EREN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıHitit ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ELİF AYAN NİZAM
- Millî Kütüphane-Ankara Millî Kütüphane yazmalar koleksiyonu'nda 06 MİL YZ A 8188 arşiv numarası ile kayıtlı Mecmû'a-yı İlâhiyyât (İnceleme-metin-sözlük-tıpkıbasım)
National Library-Ankara National Library writings collection registered with the archive number 06 MİL YZ A 8188,Mecmû'a-i̇ İlâhi̇yât (Review-text- dictionary-facsi̇mi̇le)
DİLEK ÜNLÜ
Doktora
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıErciyes ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ATABEY KILIÇ
- Millî Kütüphane 06 Mil Yz A 3692 numaralı Mecmû'a-i Eş'âr (İnceleme-metin)
National Library 06 Mil Yz A number 3692 Mecmû'a-i Eş'âr (Text-analysis)
NACİYE ELİF UZUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DinAnkara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET AKKUŞ
- XIX. yüzyıl şahsiyetlerinden Abdî Efendi ve Münâzara-i Nutk-ı Bî-pervâ ile Akl-ı Dânâ'sı (inceleme-tenkitli metin-sözlük-dizin-tıpkıbasım)
Abdî Efendi from 19th century personalities and his work titled Münâzara-i Nutk-i Bî-pervâ ile Akl-i dânâ (examination-critical text-index-dictionary-facsimile)
GÜLSEN HIRA
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıRecep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET SAİT ÇALKA
- Milli Kütüphane'de bulunan bir Ebû Müslim destanı (Dâstân-ı Ebâ Müslim, Milli Kütüphane Yazmalar Koleksiyonu, Nr. 06 Mil Yz A 8504/1-4)-(İnceleme-metin)
An Ebû Muslim epic in the National Library (Dâstân-i Ebâ Muslim, National Library Manuscripts Collection, Nr. 06 Mil Yz A 8504/1-4)-(Analysis and critical edition)
SİBEL ÖZİL ERDAĞI
Doktora
Türkçe
2023
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. REYHAN ÇORAK
DOÇ. DR. YASİN BEYAZ