Geri Dön

Atasu Barajı (Trabzon) eksen yerindeki bazaltın ayrışma derecesi ve eksen yeri olabilirliği

The alteration degree of the basalts at the axis site and the possibility of axis site of Atasu (Trabzon) Dam

  1. Tez No: 150171
  2. Yazar: SELÇUK ALEMDAĞ
  3. Danışmanlar: Y.DOÇ.DR. ZÜLFÜ GÜROCAK
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
  6. Anahtar Kelimeler: Jeomekanik özellikler, permeabilite, ayrışma derecesi, Kimyasal Ayrışma İndeksleri, Kaya Kütle sınıflaması. XII, Geomechanical properties, permeability, weathering degree, Chemical weathering index, Rock mass classification. XIV
  7. Yıl: 2004
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Fırat Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Jeoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 112

Özet

ÖZET YÜKSEK LİSANS TEZİ ATASU BARAJI (TRABZON) EKSEN YERİNDEKİ BAZALTIN AYRIŞMA DERECESİ VE EKSEN YERİ OLABİLİRLİĞİ Selçuk ALEMDAĞ Fırat Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Jeoloji Mühendisliği Anabilim Dalı 2004, Sayfa : 83 Bu çalışmada, Atasu Barajı eksen yerindeki bazaltın ayrışma derecesi ve eksen yeri olabilirliğinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaca yönelik olarak eksen yerinin 1/2000 ölçekli mühendislik jeolojisi haritası yapılmıştır. Baraj eksen yerinde açılmış olan temel sondajlarından derlenen karotlar ISRM (1981) ayrışma sınıflamasına göre gruplandmlmıştır. Bu karot numuneleri üzerinde jeomekanik deneyler yapılmış, RQD ve eklem sıklığı için ölçümler alınmıştır. Baraj eksen yerinde yüzeyleyen birimlerdeki süreksizliklerin yönelimleri ölçülmüş ve bu ölçüler stereografik projeksiyon tekniği ile değerlendirilerek geçirimlilik ve şev duraylılığı üzerindeki etkileri incelenmiştir. Baraj eksen yerindeki bazaltlarda 1 nolu eklem seti geçirimlilik açısından problem oluşturmaktadır. Baraj eksen yerindeki bazaltlar için yapılan kinematik duraylılık analizleri sonuçlarına göre eklem sistemleri herhangi bir şev duraysızlığına neden olmayacakları belirlenmiştir. Piroklastikler ise orta ve ileri derecede ayrışmış olduklarından meydana gelebilecek olan kitle hareketleri dairesel yenilme tipinde olacaktır. Temel sondajı karotlannın incelenmesi, jeomekanik deney sonuçlan ve yerinde yapılan geçirimlilik deneylerine ait verilere göre eksen yerindeki bazalt ve piroklastikler için sınıflamalar yapılmıştır. Bu sınıflamalara göre; bazaltlar iyi-orta RQD grubunda, kınklı, orta boşluktu, az geçirimli kaya sınırındadır. XIPiroklastikler ise orta-çok iyi RQD grubunda, kınkh, oldukça-çok boşluklu, geçirimsiz, az geçirimli ve çok geçirimli kaya sımfındadır. Tek eksenli sıkışma dayanımı ve P dalga hızına göre bazaltlar; yüksek-orta dayanımlı ve orta-az ayrışmış, piroklastikler ise; orta dayanımlı, orta-fazla ayrışmış kaya özelliğindedir. Baraj eksen yerinde geçirimlilik, RQD, eklem sıklığı ve ISRM (1981) ayrışma sınıflamasına göre zonlamalar yapılmıştır. RQD değerlerinin yüksek olduğu seviyelerde ayrışmanın az, düşük olduğu seviyelerde ayrışmanın fazla olduğu, eklem sıklığının fazla olduğu seviyelerde RQD değerlerinin azaldığı görülmektedir. Eklem sıklığının fazla olduğu bölgelerde Lugeon geçirimlilik değerlerinin düşük olduğu belirlenmiştir. Bazaltlar fiziksel parçalanma ile birlikte kimyasal ayrışma ve bidrotermal alterasyona uğramışlardır. Birbirleriyle sürekli etkileşim halinde olan bu ayrışma türlerinin etkisini birbirinden ayırmak oldukça güçtür. Fiziksel ayrışma, kayaçta kütlesel gevşemenin yanısıra, önceden var olan çatlakların büyümesine, süreksizlik sayısının artmasına kayacın parçalanmasına sebep olmuştur. Bunun sonucunda hacim ve yüzey alanında artış, dane boyunda ise küçülme gözlenmiştir. Bazaltların çoğunlukla ayrışmaya karşı duraylılığı az olan minerallerden oluşması, aynşabilirliliklerini artırmıştır. Kimyasal ayrışma ile bazaltlardaki SİO2, Na2Û ve K2O azalmış AI2O3, Fe2C>3, MgÖ ve CaO ise artmıştır. Bazaltlardaki ayrışmayı sayısal olarak ifade etmek amacı ile her ayrışma derecesine ait petrografik ayrışma indeksi belirlenmiştir. Bunun yanı sıra mikroçatlak yoğunluğu ve kimyasal indekslerde kullanılmıştır. Yapılan arazi ve laboratuar çalışmaları yardımı ile elde edilen veriler yardımıyla Hoek-Brown yenilme kriteri esas alınarak baraj eksen yerindeki bazaltların izin verilebilir taşıma gücü hesaplanmıştır. Baraj eksen yerindeki bazaltlarda belirlenen ayrışma sınıflamaları, jeomekanik özellikler, petrografik indeksler ve kimyasal ayrışma indeksleri arasındaki ilişkiler regresyon analizleri ile incelenmiş ve kolay belirlenen özelliklerden yararlanarak daha zor ve pahalı deneylerle belirlenebilen özelliklerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bazaltlarda yapılan regresyon analizlerine göre incelenen özellikler arasında doğrusal kuvvetli-çok kuvvetli ilişkiler belirlenmiştir.

Özet (Çeviri)

ABSTRACT MASTER THESIS THE ALTERATION DEGREE OF THE BASALTS AT THE AXIS SITE AND THE POSSIBILITY OF AXIS SITE OF ATASU (TRABZON) DAM Selçuk ALEMDA? Fırat University Graduate School of Natural and Applied Sciencess Department of Geological Engineering 2004, Page: 83 In this study, determine of alteration degree of the basalt and the possibility of axis site of Atasu dam was aimed. According to this aim engineering geological map of axis site scale of 1/2000 were prepared. The cores obtained from the boreholes a long the axis of dam site were classified according to ISRM(1981) weathering classification on this cores samples geomechanics experiments and measurements were maked for joint frequently and RQD. The orientations of discontinuity planes in the units cropping out at the axis of the dam site were measured and evaluated by stereographig projection technique and the effects of these discontinuities on permeability and slope stability were investigated. The joint system labeled as (!) involved by the basalts at the axis of dam site lead some problems in permeability. Based on the results of the kinematical stability analysis carried out for the basalts at the axis of dam site it was determined that joint system and flow surfaceswill not causes any slope instability. Since the pyroclastic medium and highly weathered, any possible mass movement may occur in the form of circular failure. The basalt and pyroclastic at the axis of the site were classified after examining borehole cores based on the result of a geomechanical laboratory testing program and data obtained from in- situ permeability tests. These classifications indicated that the basalts are in the classes of rocks with the fine-medium quality according to the RQD value, fractured, medium void ratio low permeable rocks. XIIIthe classes of rocks with the fine-medium quality according to the RQD value, fractured, medium void ratio low permeable rocks. The pyroclastic are in classes of rocks with medium- very fine quality according to the RQD value, fractured, extremerly-high void and impermeable - slightly permeable and high permeable rocks. On the basis of the uniaxial copressive strength and P wave voiecity, the basalts have medium to high strength and medium- low weathered, the pyroclastic have medium strength, medium-high weathered. At the axis of the dam site zoning was done according to permeability, RQD, joint frequently, weathering degree according ISRM weathering is low at the levels where RQD values are high, and it is high where RQD values are low it was seen that RQD values were decreased at the levels where joint frequently values are high it was determined, Lugeon permeability values are low at the levels where joint frequently values are high. The basalt rocks have been subjected to the physical disintegration together with the chemical weathering and hydrothermal alteration. Establishing their effect on the rock is quite difficult since, there has been an interaction between these different weathering processes. The physical disintegration caused the loosening the mass, enlarging of the previous fractures, increasing the amount of the discontinuities, crumbling and breaking down of the rock into small pieces. As the result of these phenomena, while the volumeand surface area of the rock have increased, the grain size of the rock has decreased. The abundance of the unstable minerals in the basalt reduces the rocks strength. In these rocks the amounts of the S1O2, Na20, and K2O have diminished while the amount of MgO, Al2Oj, Fe203 and CaO rose with chemical weathering. To give a quantitative description to the weathering degrees in the basalt rocks, petrographical weathering index was distinguished for the each sample, which was effected in different rates by the weathering processes. Apart from this index, microfracture density and chemical indexes were used. The relationships between the weathering classifications, geomechanics properties petrographic indexes and chemical weathering indexes of the basalts at the axis of the dam site were examined by regression analyses and it was aimed to determine the properties achieved by expensive and difficult laboratory tests by assistence of easier and inexpensive ones. The regression analyses for the geomechanical properties examined revealed that linear, strong-very strong relationships exist between these properties.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    521917

    Atasu Barajı göl alanı (Maçka Trabzon) çevresinin jeolojik ve tektonik özellikleri

    Geological and tectonic characteristics of Atasu Dam lake area (Trabzon/Macka)

    ECEHAN UYGUN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Jeoloji MühendisliğiKaradeniz Teknik Üniversitesi

    Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. YENER EYÜBOĞLU

  2. Tez No

    558802

    Atasu barajı (Trabzon) göl alanında meydana gelecek olası bir heyelan nedenli su dalga modellemesi

    A possible landslide induced water wave modeling in Atasu dam(Trabzon) reservoir area

    SALİHA MARAL AYDIN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Jeoloji MühendisliğiKaradeniz Teknik Üniversitesi

    Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AYKUT AKGÜN

  3. Tez No

    365476

    Trabzon-Galyan Atasu Barajı havzasında Kaçkar granitoyidi üzerindeki farklı arazi kullanımlarının zamansal değişiminin ve erozyon eğilimlerinin belirlenmesi

    The specification of the temporal change and erosion trends of varied land uses on Kackar granitoid in Trabzon-Galyan Atasu Dam rain basin

    SEDA NUR İNCE KAHVECİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    Ormancılık ve Orman MühendisliğiGümüşhane Üniversitesi

    Ormancılık ve Çevre Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. GÜNAY ÇAKIR

    DOÇ. DR. MURAT YILMAZ

  4. Tez No

    127489

    Trabzon Atasu barajını besleyen Galyan ve Şimşirli akarsularındaki bazı fiziksel ve kimyasal değişkenlerin (parametrelerin) aylık değişiminin incelenmesi

    To Research the some physical and chemical parameters mounthly changes in the rivers of Galyan and Şimşirli which is supplying water for the Atasu dam in Trabzon

    SALİHA ÜNVER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2002

    Ormancılık ve Orman MühendisliğiKaradeniz Teknik Üniversitesi

    Orman Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. LOKMAN ALTUN

  5. Tez No

    171021

    Trabzon (Maçka) Kalyan akarsuyunun su kalitesinin araştırılması ve modellenmesi

    Modelling and investigation of water quality of Kalyan river in Trabzon (Maçka)

    VOLKAN NUMAN BULUT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2005

    KimyaKaradeniz Teknik Üniversitesi

    Kimya Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. MEHMET TÜFEKÇİ

Geri Dön