Eski Foça kent dokusundaki geleneksel konut mimarisi ve kullanım sorunları
Traditional residence architecture in Eski Foça city texture and usage problems
- Tez No: 151211
- Danışmanlar: PROF.DR. ETİ AKYÜZ LEVİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Geleneksel, süreç, değişim, uyum, yeni, denetim, konut, onarım, Traditional, process, change, harmony, new, inspection, residential, repair
- Yıl: 2004
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Restorasyon Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 163
Özet
IV ÖZET Foça Ege Bölgesi 'de İzmir iline bağlı on sekiz ilçeden biridir. Doğudan Menemen, Kuzeyden Çandarlı Körfezi, batıdan Ege Denizi, güneyden de İzmir Körfezi ile çevrilmiştir. Foça ilçesi kıyılarının girintili çıkıntılı olmasından dolayı, koyları, burunları ve çevresindeki adaların sayısı oldukça fazladır. Foça yerleşimi yaklaşık 3000 yıllık geçmişiyle tarih sahnesinde önemli bir yer tutmaktadır. On iki İon Kentinden biri olan Phokaia, ismini Foça Limanı önündeki deniz yüzüne çıkmış adaların fok balığına benzemesi sebebiyle almıştır. Günümüze kadar ulaşmış olan tarihi, doğal ve arkeolojik değerleriyle varlığını kanıtlayan Foça Kenti'nin kuruluşunda ve bugüne gelişinde tüm bu değerlerin yanısıra doğal çevrenin sunduğu olanakların etkisi oldukça büyüktür. Kıyı kuşağındaki olumlu iklim şartları, verimli tarım kültürünün oluşumunu sağlamış, böylece yerleşim başta ticari olmak üzere her açıdan ilerlemiştir. Foça kendi içinde tescillenmiş yapılan, 1., 2. ve 3. derece doğal, arkeolojik ve kentsel sit alanlarıyla özellikli yörelerimizden birisidir. Ancak yerleşim, yapılan yanlış uygulamalar sebebiyle sürekli tehdit altındadır. Yapılan planlama, uygulama ve onarım çalışmalarındaki uyumsuzluk kent içi değişime büyük bir hız kazandırmıştır. Bu sebeple konunun genel kapsamı içinde kent özelinde bütünden başlanarak, geçmişten günümüze yaşanan değişim anlatılmış, bu değişim geleneksel konut dokusu özelinde irdelenmiştir. Bu sürecin tanımlanması adına 1964-2000 süreci ele alınmış, tüm geleneksel ve yeni dokuyu oluşturan yapıların yıllara bağlı analizi yapılarak kent özelinde değerlendirilmiştir. Farklı yıllara ilişkin alan fotoğraflarıyla da mevcut yeni yapılaşmalara ait konut gelişimi saptanmış, böyleceV geleneksel yapıların yeni yapılaşmalar ve uygulamalardan ne derece etkilendiği belirlenmiştir. Yapılan alan çalışmalarıyla da geleneksel konut dokusu özelindeki uygulamalara dikkat çekilmiştir. Alanda yapılan bu envanter çalışmaları günümüzdeki mevcut durumun belirlenmesine ve geçmişle karşılaştırma yapılarak, geleceğe yönelik kararlar alınmasına olanak sağlamıştır. r Foça yerleşiminde mimari dokunun büyük bölümü günümüze kadar aktarılmıştır. Bunun en büyük sebebi, bölgedeki turizm potansiyelidir. Mevcut dokulara özellikle yazın olan yoğun talep, kentin gelişimim hızlandırmıştır. Bu yoğun konut ihtiyacına cevap olarak yapılan yeni yapılaşmalar geleneksel doku karşısındaki en büyük engeldir. Çünkü yeni yapılaşmaların çoğu geleneksellikle hiçbir uyum göstermemektedir. Bu sorun da, kentin her geçen gün yok olmasının en büyük nedenidir. Eski Foça'da yukarıda belirtilen problemlerin çözümü için ilk olarak detaylı envanter ve tescil çalışmalarına yer verilmelidir. Yapılan envanterlerle mevcut dokunun tanımlanmasını takiben planlama ve uygulama aşamasında yapılacak olan denetim, tarihsel süreklilik adına gerekli ve şarttır. Çalışmada Foça tarihi dokusu tanıtılarak, özellikli bulunan 71 konutun envanter çalışmasına yer verilmekte ve yapılan yerel araştırmalar ışığında Eski Foça'nın geleceğine yönelik öneriler sunulmaktadır.
Özet (Çeviri)
VI ABSTRACT Foça is one of the eighteen districts which are connected to city of İzmir in Aegean Region. It is surrounded by Menemen from the east, Çandarlı Gulf from the North, Aegean Sea from the west and İzmir Gulf from the South. Since the coasts of Foça are jagged, there are many coves, headlands and islands around. The Foça settlement has a significant place in history with its 3000 years past. Phokaia, one of the twelve Cities of Ion, derived its name from the islands which came up to the sea surface in front of the Foça Port, since they look like seals. Together with its historical, natural and archeological values, the role of natural opportunities are important as well in its foundation and reaching to our time. Positive climate conditions around the coastal region facilitated an efficient agricultural culture and thus the settlement developed to all extents to begin with commerce. Foça district is a special settlement with its registered 1st, 2nd and 3rd level natural, archeological and urban sites. However, settlement is endangered constantly due to the misapplications. The incompatibility in the planning, application and repair works, increased the change within the district. Because of this, within the general scope of the subject, the change from past to our time was described starting from the whole and this change was investigated specific to the traditional residential texture. In the name of identifying this process, 1964 - 2000 period was considered, all the structures forming the traditional and new texture was evaluated by conducting analysis based on years. Residential development pertaining to the recent new structuring was established with the use of area photographs associated with different years and thus to what extent does the traditional structures were affected from theseVII new structuring and applications was determined. With the area studies carried out, applications specific to the traditional structure texture was emphasized. This inventory studies conducted within the area made it possible to determine the current status and make future decisions by comparing it to the past. The majority of the architectural texture in the Foça settlement managed to reach our time. The major reason of this is, the tourism potential within the region. The dense demand to the current textures specially in the summer, facilitated the development of the district. New structures constructed to meet this residential demand are the major obstacle against the traditional texture because they display no harmony with the traditional texture and this is the main reason why the settlement vanishes day by day. For the solving of the abovementioned problems, detailed inventory and registration works should be carried out in Foça. Following the identification of the current texture by the inventory works, inspection during planning and application stage is vital for historical continuity. In the study, introducing Foça' s historical texture, specially inventory study of 71 structures is included and recommendations are presented in the light of the local researches pertaining to the future of Foça.
Benzer Tezler
- Changing process of the physical and social structure of Eski Foça
Eski Foça fiziki ve sosyal yapı değişim süreci
AHMET ÇETİN
Yüksek Lisans
İngilizce
2002
Şehircilik ve Bölge Planlamaİzmir Yüksek Teknoloji EnstitüsüŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEMAHAT ÖZDEMİR
- Erken Arkaik Dönem'de Phokaia antik kentinin Akdeniz ve Karadeniz kıyılarındaki kolonizasyon faaliyetleri
Phocaean colonisation on the shores of Mediterranean and Black Sea the early Archaic period
ABDULKADİR CEYLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
ArkeolojiEge ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYTEKİN ERDOĞAN
- Çok katmanlı kentlerin korunmasında tasarım destekli yöntem arayışları ve önlemsel yaklaşımlar: Eski Foça örneği
Design-aided method seeking and preventive approaches on preservation of multi-layered cities: Implementation on the Ancient Foça
HATİCE ECEM DEMİRDEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ArkeolojiDokuz Eylül ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞEGÜL ALTINÖRS ÇIRAK
- Çok katmanlı yerleşimlerin koruma sorunlarının Foça örneği üzerinden irdelenmesi
Evaluation of conservation issues of the multilayered settlements: Foca
BURCU TAŞCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
ArkeolojiDokuz Eylül ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ESTER ETİ AKYÜZ LEVİ
- Yöresel taş malzemeli yapılarda taş malzeme bozulmaları ve restorasyon yöntemleri üzerine irdeleme
Decay of stone in local stone buildings and examination of methods of restoration
TÜLİN BOZOĞLU