Eyüp, Vezir Tekkesi restorasyon projesi
The 'Vezir Tekkesi' restoration project in Eyüp
- Tez No: 152172
- Danışmanlar: PROF.DR. AHMET ERSEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2004
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Restorasyon Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 271
Özet
vezir tekkesi restorasyon projesi ÖZET Eyüp İlçesi, Boğaz suyoluna göre İstanbul'un batı yakasında, Halic'in güney kıyısında yer almakta olan, fetihle birlikte kurulmuş ilk Osmanlı sur dışı yerleşmesidir. Eyüp'ün ilk nüveleri fetihle birlikte, Fatih tarafından atılmış, arkasından gelen Osmanlı Sultanları da bu semte büyük önem vermişlerdir. Dini, kültürel, sosyal, ticari fonksiyonlar taşıyan bir çok yapı inşa edilmiş, Bahariye kıyıları boyunca saraylar ve yalılar yaptırılmıştır. 19. yüzyılda adımları atılan sanayileşme, kentin sosyokültürel yapısında olduğu kadar, fiziksel yapısında da bir çok değişimi beraberinde getirmiştir. Bu dönemde Eyüp'ün çehresi de değişime uğramış, semtin en gözde mekanları sanayi yapıları ile dolmuştur. Sanayileşmenin Eyüp'ün tarihi dokusunda meydana getirdiği tahribat, 20. yüzyılda da devam etmiş, eski sokakları, mescitleri, türbeleri, tekkeleri ve ahşap konutları ile bir bütünlük arz eden geleneksel mahalle dokusu bozulmaya uğramıştır. Osmanlı dönemindeki sosyal kültürel yaşantının fiziki belgeleri olan bir çok yapı, tarihsel süreç içinde büyük ölçüde tahrip olmuştur. Günden güne yok olmakta olan bu yapıların korunmasının, geçmişten günümüze sundukları kültürel referanslar açısından önemli olduğu düşüncesi ile Vezir Tekkesi'nin tez konusu olarak seçilmesine karar verilmiştir. Düğmeciler Mahallesi 'nde, Vezir Tekke Caddesi 'nin güneyinde bulunan bu tekke, ağaçlarla kaplı geniş bir bahçenin içinde yer almaktadır. 1795 tarihinde, minber ve minare ile donatılmış bir cami-tevhidhane, selamlık, harem ve mutfak-taamhane birimlerinden meydana gelen tekke, 19. yüzyılın ikinci yarısında yeniden inşa edilmiştir. Yapı, moloz taşlarla örülerek, iki sıralı tuğla bantlarıyla hatıllanmış duvarlardan meydana gelen bir bodrum katı ile ahşap yapım sistemli ve kırma çatılı bir zemin kattan oluşmaktadır. Günümüze, ana binayı oluşturan harap durumdaki ahşap selamlık bölümü ve yığma duvarlı bodrum katı ile bahçesindeki hazire ve su haznesi ulaşabilmiştir. Ana binada bulunan ahşap cami-tevhidhane bölümü 1980 kışında fırtınalı bir havada çökmüştür. Kaynaklarda hazirenin içinde yer aldığı yazılan tekkenin ilk şeyhine ait kargir makam türbesinin ise 1940'larda tamamen ortadan kalktığı bilinmektedir. XVYapıldığı dönemin mimari özellikleri ve çağdaşı olan diğer tekke yapılarıyla karşılaştırmalı olarak ele alınan bu çalışmada; dinsel, düşünsel ve eğitim alanında Eyüp'ün sosyal, kültürel yaşamına büyük katkıları olmuş tekkelerin yok olması yerine, bir kültür varlığı olarak korunması ve en uygun şekilde değerlendirilmesi düşüncesi önemli bir yer tutmaktadır. xvı
Özet (Çeviri)
THE“VEZİR TEKKESİ”RESTORATION PROJECT IN EYUP SUMMARY Eyüp is the first Ottoman town which was founded the outwards of the city walls. It takes part in the west side of Istanbul according to the Bosphorus. The centre of the city was founded by Fatih, after his reign, the other Sultans also respected this region. Many buildings which have regional, cultural, social and commercial functions were built up, palaces and kiosks were constructed along the Bahariye coast. Industrialization in the nineteenth century brought about many changes not only in social and cultural condition but also in the urban texture of the city. In this period the physical appearance of Eyüp was changed, too. Industrial buildings were built in the most attractive parts of the town. In the 20th century, the destruction of the historical texture of Eyüp which was caused by industrialization continued. The traditional district textures containing historical streets, small mosques, dervish lodges, tombs and timber houses were also damaged. Vezir Tekkesi is chosen as a thesis subject because of the importance of preserving these buildings which are being lost day by day. This dervish lodge, placed on the south of the Vezir Tekke Street in Düğmeciler District, has a large garden with several trees. The building which was occured by mosque-tevhidhane, containing minber and minaret, selamlık, harem and kitchen-dining hall units in 1795 was rebuilt in the second half of the 19th century. It has two floors. The ground floor was constructed with masonry walls which was an alternating wall with rubble and brick courses. And the first floor was a timber framed which was claded on the exterior and plastered on lath in the interior. The roof was a timber. Sources prove that the harem building and the tomb which was built with brick and stone belonging to the first seikh, Seikh Ömer Rıza Efendi were destroyed. The timber mosque-tevhidhane was collapsed in the winter of 1980. Today, the selamlık unit which is ruined, the cemetary and cistern in the garden still survive. This research provides a good chance to carry out a comperative study with other examples of dervish lodges buildings which are belonging to the nineteenth century. The aim of this thesis was to contribute to the social and cultural life of Eyüp in cases of religion, philosophy, mysticism and education. xvn
Benzer Tezler
- Çatalca vilayetindeki tarihi kırsal alan camilerinin mimari analizi ve koruma sorunları
Architectural analyses and conservation problems of historical rural area mosques in Catalca province
SEZGİ GİRAY KÜÇÜK
Doktora
Türkçe
2018
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KEMAL KUTGÜN EYÜPGİLLER
- Atmeydanı as a public square in Ottoman İstanbul
Osmanlı İstanbul'unda kamu meydanı olarak Atmeydanı
SEZA SİNANLAR
Yüksek Lisans
İngilizce
2001
TarihBoğaziçi ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ÇİĞDEM KAFESCİOĞLU
- A. Süheyl Ünver'in Eyüp defterlerinde şehir dokusu
Eyüp at the Suheyl Unver's documents and archives
FARUK ERÇETİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Sanat TarihiMarmara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDÜLHAMİT TÜFEKÇİOĞLU
- Ratlarda deneysel olarak oluşturulan testis iskemi reperfüzyon hasarı üzerine nimesulid'in koruyucu etkilerinin araştırılması
The protective effect of nimesulid on experimental testis ischemia reperfusion injury in rats
EYÜP CAN POLAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Eczacılık ve FarmakolojiErzincan ÜniversitesiTıbbi Farmakoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DURDU ALTUNER