16. yüzyıl Osmanlı yapılarını etkileyen bâni-sanat-sanatçı ilişkisinin İstanbul camileri özelinde incelenmesi
The analysis of the relation between the patronage-art-artist that effects the 16th era of the Ottoman buildings in the speciality of Istanbul mosques
- Tez No: 154394
- Danışmanlar: DOÇ.DR. NUR URFALIOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Bani, Sanat, Sanatçı, Ehl-i Hıref Teşkilatı, Hassa Mimarlar Ocağı, Dormer/patronage, art, artist/craftman, The Ehl-i Hiref Organization, Hassa Architects' Guild
- Yıl: 2004
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimarlık Tarihi ve Kuramı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 113
Özet
Klasik dönem olarak adlandırılan sanatın ve üretimin en üst düzeyde sergilendiği 16. yüzyıl Osmanlı mimarisinde üretici ve üreten arasındaki ilişki, burada üretici olarak düşünülen patronların (bani) yapı pratiğine etkileri İstanbul klasik dönem camileri özelinde incelenmiştir. 16. yüzyılda banilerin üretime etkileri incelenirken, devlet gücünün, sanatın ve üretimin en üst düzeyde olduğu bu dönemde Osmanlı mimarisi hakkında toplu bir kesit, çalışmanın birinci bölümünde verilmiştir. Banilerin sanat üretimini ve sanatçıyı desteklemelerinden ve korumalarından kaynaklanıp oluşan, Osmanlı sanat pratiğinin en önemli iki kurumu olan Ehl-i Hıref Teşkilatı ve Hassa Mimarlar Ocağı araştırmanın ikinci bölümünde incelenmiştir. Osmanlının imar olgusu olan vakıf sistemi ve vakıf sistemi yoluyla kendilerini bani olarak toplum gözünde meşrulaştıran kişiler ve bu kişilerin sanat üretimine etkileri çalışmanın üçüncü bölümde araştırılmıştır. Araştırmanın dördüncü bölümünde Osmanlı klasik döneminde banilik faaliyetleri incelenen üç padişahın (II. Bayezid, I Süleyman, I Ahmet), beş vezir/sadrazamın (Atik Ali Paşa, Bali Paşa, Rüstem Paşa, Sokullu Mehmet Paşa, Nişancı Mehmet Paşa), üç kumandanın (Sinan Paşa, Piyale Paşa, Kılıç Ali Paşa) ve üç hanım sultanın (Hürrem Sultan, Mihrimah Sultan, İsmihan Sultan) İstanbul'da yaptırdıkları camiler incelenmiştir. Yapı patronu (bani) olarak incelenen padişahların, vezir/sadrazamların, kumandanların ve hanım sultanların sanat üretimine katkıları ve etkileri nedir sorusunun değerlendirilmesi araştırmanın değerlendirme ve sonuç bölümünde yapılmıştır.
Özet (Çeviri)
The relation between producer and the one who products in 16th century Ottoman architecture, which was called as classical era and the art and the production were exhibited in their highest levels, so that the efects of the dormers (patronage) on applied construction, which here is considered as producer, have been examined in the speciality of Istanbul's mosques of the classical era. While the effects of the dormers (patronage) on products are being researched, a collective cross section about the Ottoman architecture in this period, which the power of the state and the levels of the art and production were in the highest, is given in the first section of this researched. The Ehl-i Hiref Organization and Hassa Architects' Guild, which were the most important two foundations of applied Ottoman art and were consisted of the supports and protections on artists and craftmen by the patronage, is studied in the second chapter of the researched. The foundation system, which was the fact of Ottoman development, and the people called donners (patronage) whom they because legal in public's eye by the foundation system and the effects of these people on art production are studied in the third chapter of the researhed. In the fourth chapter of the study; the mosques, which were built by three padishahs (Bayezid II, Süleyman I, Ahmet I) and five viziers / grand viziers (Atik Ali Pasha, Bali Pasha, Rüstem Pasha, Sokullu Mehmet Pasha, Nişancı Mehmet Pasha), three commanders (Sinan Pasha, Piyale Pasha, Kılıç Ali Pasha) and padishah mothers-wives-sisters (Hürrem Sultan, Mihrimah Sultan, îsmihan Sultan) whom their dormer (patronage) activities are studied in the Ottoman's classical era, are researched. The evaluation of the question what are the effects and the contributions of the padishahs, viziers / grand viziers, commanders and padishah mothers-wives-sisters, whom they are studied as the dormer (patronage), to the art production are given in the evaluation and result chapter of the researched.
Benzer Tezler
- Tanzimat'tan Cumhuriyet'e İstanbul'da Latin Katolik yapıları
Latin Catholic buildings in Istanbul (From Tanzimat to Republican era)
SEZİM SEZER SEVİNÇ
Doktora
Türkçe
1997
Sanat TarihiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiArkeoloji ve Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEMRA GERMANER
- Yeni Cami'nin akustik açıdan performans değerlendirmesi
Evaluation of the acoustical performance of the New Mosque
EVREN YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEVTAP YILMAZ DEMİRKALE
- Matrakçı Nasuh'un 'Menazilnâme' adlı eserinde Topkapı Sarayı gösterimi ve yapı önerileri
Presentation and building recommendation of Topkapı Palace in Matrakçi Nasuh's 'Menazi̇lnâme'
MERVE GÜRŞEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Sanat Tarihiİstanbul ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMEL EMİNE DÖNMEZ
- Formation of an Ottoman town in the Balkans; the case study of Kavala
Balkanlarda bir Osmanlı şehrinin kuruluşu; Kavala örneği
VELIKA IVKOVSKA
