İstanbul'da partiküler madde kirlenmesi
Particulate matter pollution of İstanbul
- Tez No: 154638
- Danışmanlar: DOÇ.DR. İSMAİL TORÖZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Çevre Mühendisliği, Environmental Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2004
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 160
Özet
İSTANBUL'DA PARTIKULER MADDE KİRLENMESİ ÖZET Çalışmada, İstanbul hava kalitesi izleme istasyonlarında, bir periyot boyunca yüksek seviyede ölçülen partiküler madde konsantrasyonları meteorolojik koşullar ile birlikte 1999 - 2003 Nisan yıllan arasında incelenmiştir. Alibeyköy, Beşiktaş, Esenler, Kadıköy, Kartal, Saraçhane, Sarıyer, Ümraniye, Üsküdar ve Yenibosna hava kalitesi kontrol istasyonlarına ait partiküler madde konsantrasyon datalan ile Kireçburnu, Florya ve Göztepe Meteoroloji istasyonlarına ait ölçüm datalan kullanılmıştır. Çalışma için seçilen tarih aralığında, en az iki hava kalitesi izleme istasyonunda aynı anda PMı0 konsantrasyonunun 150/zg/m3 değerini aştığı, diğer istasyonlarda da önceki güne göre artış görüldüğü ardışık günler belirlenmiştir. Bu ardışık günler“Episode gün”olarak adlandınlmıştır. Toplam 36 episode gün, çalışma yıllan arasında belirlenmiştir. Mayıs, Temmuz ve Ağustos aylannda episode gün oluşumu gerçekleşmediği tespit edilmiştir. Episode günlerin yaklaşık %92' sinin gerçekleştiği günlerde İstanbul üzerinde yüksek basınç sistemlerinin etkili olduğu belirlenmiştir. Bu yüksek basınç sistemleri, İstanbul üzerinde; %41 Sibirya, %34 Balkanlar ve %16 Genova orijinlerinden kaynaklanarak etkili olmuşlardır. Atmosferik taşınım sayesinde her tür hava kirletici uzak mesafelerde etkili olabilmektedir. Bu bakımdan İstanbul üzerinde etkili olan hava kütlelerinin yörüngeleri HySPLIT (Hybrid Single-Particle Lanrangian Integrated Trajectory) modeli kullanılarak araştmlmıştır. HySPLIT modeli episode günlerde üç gün geri-yörüngeli çalıştınlarak, 50m. 100m ve 500m. yüksekliklerde, hava kütlelerinin yörüngeleri çıkanlmıştır. Buna göre en çok gözlenen üç yörünge %22'lik bir oranla İskandinavya-Balkanlar, %19Tuk bir pay ile Afrika- Akdeniz ve %13Tük bir pay ile Rusya-Kınm olarak belirlenmiştir. Hava kalitesi izleme istasyonlanndan ölçülen maksimum partiküler madde konsantrasyonlannm olduğu günlerde ki hava kütlelerinin yörüngeleri de bu en sık gözlenen yörüngeleri desteklemektedir. Diğer taraftan bu çalışmada hava kalitesi ve meteoroloji istasyonlannın kendi aralarındaki korelasyonları, partiküler madde konsantrasyonunun günlük ortalama rüzgar hızı, yönü, sıcaklık, yağış şiddeti, nem gibi meteorolojik parametrelerle ilişkileri incelenmiştir. Analizlerin sonuçlan özellikle yağış ve yüksek rüzgar hızlannm İstanbul havasını temizleyen mekanizmalar olduğunu göstermiştir. Öte yandan doğal gaz kullanımının artması ile hissedilebilir ölçüde azalan hava kirliliğinin, PMıo parametresi bakımından yıllık ortalama bazında bile halen Avrupa Birliği standart değeri olan 50jHg/m3 değerini sağlayamamaktadır. Bu bakımdan ulaşım, sanayi, madencilik gibi diğer kirletici kaynaklarda alınacak önlemlerde planlama aşamalannda dikkate alınmalıdır. xıı
Özet (Çeviri)
PARTICULATE MATTER POLLUTION OF ISTANBUL SUMMARY In this study, the high level measured particulate matter concentrations from air quality monitoring sites of Istanbul at a period have been examined with meteorological conditions, during the period of 1999-2003 April. The particulate matter concentration data of the air quality monitoring sites; Alibeyköy, Beşiktaş, Esenler, Kadıköy, Kartal, Saraçhane, Sarıyer, Ümraniye, Üsküdar Yenibosna and the data of the meteorology stations; Kireçburnu, Florya and Göztepe were used. The consecutive days in which, particulate matter concentration have been observed with a value of higher than 150/xg/m3 at least in two air quality monitoring sites and increasing values at the other sites, were found out during the period of the study. These consecutive days were named as“Episode days”. Totally 36 episode days were determined during the time period. None of the episode days occurred at May, July, and August. About 92 percent of the episode days have been occurred when Istanbul was exposed to the high pressure systems. These high pressure systems which were originated 41 % from Siberia, 34 % from The Balkans and 16 % from Genoa, affected Istanbul. Every kind of air pollutant can be effective at long distances by atmospheric transport. From this point of view, the trajectories of the air mass effecting Istanbul was investigated by HySPLIT (Hybrid Single-Particle Lanrangian Integrated Trajectory) model. HySPLIT model was operated for three days on backward-trajectory during the episode days to get air mass trajectories at 50m., 100m and 500m heights. It is find out that the most common trajectories are Scandinavia-The Balkans with a 22 %, Africa-Mediterranean with an 19 % and Russia-Crimea with an 13 %. The air mass trajectories on the days of the maximum values of particulate matter concentrations measured from air quality monitoring sites are also supporting the most common observed trajectories. More over in this study; the correlations between air quality monitoring sites, the correlations between meteorology stations and the correlations between PMio and meteorological parameters such as daily average wind speed, wind direction, temperature, precipitation, humidity and etc were investigated. The results of analyses figure out that the precipitation and high wind speed is a cleaning mechanism for Istanbul air. On the other hand, although the air quality have been increased since the usage of natural gases increased, the parameter PMio still can not provide The European standards with a value of 50/xg/m3. From this point of view the other pollutants like transport, industry, mining and etc should be considered to get precautions. xm
Benzer Tezler
- İstanbul atmosferinde hava kirleticilerinin dağılımının modellenmesi
Dispersion modelling of air pollutants in İstanbul atmosphere
BURCU ONAT
Doktora
Türkçe
2004
Çevre Mühendisliğiİstanbul ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF.DR. CUMA BAYAT
- Hava kirliliği konusunda çevre bilgi sistemi tasarımı ve gerçekleştirilmesi pilot projesi
Design of an information system about air pollution
HARUN İYİDİKER
- Kimyasal arıtma işlemi görmüş evsel atıksuların membran proseslerle arıtmaya uygunluğunun araştırılması
Chemically enhanced primary treatment of domestic wastewater and investigation of treatability with membrane processes
MELİS KONUK
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NEVİN YAĞCI
- Application of high-rate activated sludge processes in municipal wastewater treatment
Evsel atıksu arıtımında yüksek hızlı aktif çamur proseslerin uygulanması
MUHAMMED NİMET HAMİDİ
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA EVREN ERŞAHİN
- Removal of odor emissions from food fermentation and petrochemical production processes with using biological treatment methods
Gıda fermentasyon ve petrokimya üretim sektörleri kaynaklı koku emisyonlarının biyolojik arıtma yöntemleri ile giderilmesi
İLKER AKMIRZA
Doktora
İngilizce
2019
Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KADİR ALP