Sultanhanı/Aksaray beldesi tuz örneklerinin sünme davranışının incelenmesi
The study of creep determination behaviour of the rock salt samples from Sultanhanı/Aksaray
- Tez No: 155287
- Danışmanlar: PROF.DR. GÜREL ŞENYUR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Maden Mühendisliği ve Madencilik, Mining Engineering and Mining
- Anahtar Kelimeler: sünme davranışı, kaya tuzu, sünme düzeneği, sünme oran», sünme deneyi
- Yıl: 2004
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Maden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 87
Özet
SULTANHANI/AKSARAY BELDESİ TUZ ÖRNEKLERİNİN SÜNME DAVRANIŞININ İNCELENMESİ DENİZ ARIKAN Hacettepe Üniversitesi, Maden Mühendisliği Bölümü, Maden İşletme Anabilim Dalı ÖZ Sünme davranışı malzemelerin sabit basınç altında zamana bağlı olarak gösterdiği deformasyondur. Uzun süreli yeraltı açıklıklarında, kullanımı uzun sürecek tünellerde ve galerilerde belirlenmesi gereken bir konudur. Ülkemizde doğalgaz tüketimindeki mevsimlere bağlı olarak ortaya çıkan dengesizliklerden dolayı depolama bir ihtiyaç haline gelmiştir. Doğalgazın depolanabilmesi için çok geniş hacimlerde boşluklar gerektiği için tuz domlarının içine depolanması yoluna gidilmiştir. Bu çalışma Aksaray Sultanhanı Beldesi civarındaki yeraltı tuz domlarının içine yapılması planlanan doğalgaz deposu için bu bölgeden 1100 - 1200 m derinlikten alınan tuz karotları üzerinde yapılmıştır. Bu çalışma, çok disiplinli bir projenin bir bölümünü oluşturmaktadır. Malzemenin (kaya tuzu) dayanım açısından kısa süreli (short-term) ve uzun-süreli (long-term) davranışları söz konusudur. Kısa süreli dayanım değerleri uzun süre değerlerinden büyük olup onlar hakkında ön bilgi vermektedir. Dolayısıyla kısa zamanlı deneyler yapılarak (tek-eksenli basma dayanım testi) ön bilgi elde edilmiştir. Deneyler için bu çalışma kapsamında BOTAŞ'dan elde edilen büyük karotlardan daha küçük örnekler elde edebilmek için havalı sistemle örnekler alınmıştır. Sınırlı sayıda yapılan kısa süreli deneyler ile sünme deneyi için sabit yük seviyeleri belirlenmiştir. Kaya tuzunun uzun-zamanlı (sünme) davranışının belirlenmesi için tek-eksenli sünme deneyi yapabilen bir sünme deney düzeneği geliştirilmiştir. Bu deney düzeneği ile kaya tuzu örneklerinin sünme deneyleri üç yük seviyesinde yapılmıştır. Bu yük seviyeleri basma dayanımının %36, %48 ve %60'ıdır. Bu sabit yükler altındaki zamana bağlı birim deformasyon eğrileri (sünme eğrileri) elde edilmiştir. Bu eğriler ile en iyi uyum sağlayan matematiksel ifadeler bulunmuştur. Farklı yük seviyelerindeki sünme eğrilerinden çalışılan kaya tuzunun uzun-zamanlı dayanım (tek-eksenli basma dayanım) değeri bulunmuştur. m
Özet (Çeviri)
STUDY OF CREEP BEHAVIOUR OF THE ROCK SALT SAMPLES FROM SULTÂNHANİ/AKSARAY DENİZ ARIKAN Hacettepe University, Department of Mining Engineering, Mining Division ABSTRACT Creep behaviour is the time-dependent deformation under constant load. In this country, due to seasonal variations in natural gas consumption the construction of storage caverns become necessary. One of the convenient ways to open large underground room is to make the excavation in salt domes. The field of rock salt deposits which is the subject of this study, are located at the vicinity of Sultanhani in the provience of Aksaray (TURKEY). The rock salt samples are the drilling cores taken from 1 100 - 1200 m. This study forms a part of an extensive project. A material has both long-term and short-term strength. Short-term strength values are larger than those of the long-term values and give information about them. Thus, short-term strength tests (uniaxial compression test) have been conducted. For this study, an air-cooled system of coring has been used for taking test specimens from samples provided by BOTAS (Petroleum Pipeline Corporation). Constant load levels for creep tests have been determined by these limited number of tests. A test apparatus capable of conducting uniaxial creep tests has been developed. By this apparatus, long-term strength teste (one-dimensional creep tests) of the samples have been done. These experiments have been carried out under three different load levels. These load levels are 36%, 48% and 60% of the uniaxial compressive strength of the material. The strain-time graphs (curves) at these succesive load levels have been obtained. These curves have been represented by mathematical expressions. The best fitting equaitons have been found. By combining the results of the creep curves at different load levels graphically, the long-term (creep) strength (one-dimensional compression) of the worked rock salt has been obtained.Keywords', creep behaviour, rock salt, creep apparatus, creep rate, creep test. Advisor Prof. Dr. M. Gürel ŞENYUR, Hacettepe University, Mining Engineering Department Mining Division. VI
Benzer Tezler
- Sultanhanı (Aksaray) ovası ve çevresinin hidrojeolojik, hidrokimyasal ve izotopik özelliklerinin incelenmesi
Investigation of hydrogeological, hydrochemical and isotopic properties of Sultanhanı (Aksaray) plain and its surroundings
YUSUF GÖKHAN DURSUN
Doktora
Türkçe
2022
Jeoloji MühendisliğiAksaray ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİM ELHATİP
- İtalyan çiminde (Lolium multiflorum lam.) farklı tohum miktarlarının verim ve bazı verim unsurları üzerine etkileri
The effects of different seed amount on yield and some yield companent in Italian ryegrass (Lolium multiflorum lam.)
MUSTAFA PİŞKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
ZiraatSelçuk ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. RAMAZAN ACAR
- Aksaray Sultanhanı örneğinde halı ve düz dokumaların onarım, teknik ve uygulama örnekleri
Repair, technical and application examples of carpet and plain textiles in Aksaray Sultanhan
TUBA AYHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
El SanatlarıAkdeniz ÜniversitesiHalı, Kilim ve Eski Kumaş Desenleri Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZNUR AYDIN
- Çözelti madenciliği ile yer altı tuz domlarında doğal gaz depolama
Natural gas storage in underground salt domes with solution mining
GÖKALP MÜCAHİT ŞENER
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
EnerjiGazi ÜniversitesiEnerji Sistemleri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ADNAN SÖZEN
- Masif kaya tuzunda depo tasarımı amaçlı kuramsal yaklaşım ve fiziksel çalışmalar
Theoretical and physical studies for storage cavities in massive salt
BİLGE KÜÇÜKAYTAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Fizik ve Fizik MühendisliğiHacettepe ÜniversitesiMaden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF.DR. GÜREL ŞENYUR