Akran zorbalığının anne-baba tutumları ve anne-baba ergen ilişkisi açısından değerlendirilmesi
Bully/victim among adolescents: Parenting style and parent-adolescent relationship
- Tez No: 159978
- Danışmanlar: DR. ZEHRA UÇANOK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Akran zorbalığına hedef olma, akran zorbalığı gösterme, anne-baba tutumları, anne- baba ergen ilişkileri
- Yıl: 2005
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 78
Özet
Bu araştırmada temel olarak ergenlerin akran zorbalığına hedef olma ve akran zorbalığı gösterme davranışları üzerinde anne baba tutumlarının ve anne- baba ergen ilişkisinin rolünü incelemek hedeflenmiştir. Bu amaç doğrultusunda araştırmaya 268'i kız (%71) ve 111 'i erkek (%29) olmak üzere toplam 379 ergen katılmıştır. Ergenlerin yaşlan 13 ile 17 arasında değişmekte olup kızların yaş ortalaması 15.3; erkeklerin ise 15.5'tir. Araştırmada veri toplama aracı olarak“Akran Zorbalığı Kurbanlarını Belirleme Ölçeği”,“Akran Zorbalarını Belirleme Ölçeği”,“Anne-Baba ve Ergen İlişkileri Envanteri”ve“Anne-Baba Tutum Ölçeği”kullanılmıştır. Araştırma örnekleminin yaklaşık üçte ikisinin kızlardan, sadece üçte birinin ise erkeklerden oluşması ve örneklemde yer alan erkeklerin yanlı bir grubu oluşturması nedeniyle erkek ergenlere ilişkin analizler araştırmada sunulmamıştır. Araştırmada kız ergenlerde yaş, anne ve babanın eğitim düzeyi, anne-baba tutumları, ve anne baba ile ergen ilişkisinin akran zorbalığı gösterme ve alt boyutlarını (alay, ilişkisel saldın, açık saldın ve terör) ve akran zorbalığına hedef olma ve alt boyutlarını (alay, ilişkisel saldın, açık saldın, terör ve kişisel eşyalara saldın) ne ölçüde yordadığını incelemek amacıyla elde edilen verilere hiyerarşik regresyon analizi uygulanmıştır. Bulgular; genel akran zorbalığı gösterme davranışını anne-baba tutumlanndan psikolojik özerklik ve kontrol/denetleme alt boyutlarının ve ebeveyn ergen ilişkisi açısından da baba ile iletişimin anlamlı olarak yordadığını göstermiştir. Alt boyutlar açısından incelendiğinde ise alay alt boyutunu toplam puanla benzer şekilde psikolojik özerklik, kontrol/denetleme ve baba ile iletişim, açık saldırıyı kontrol/denetleme, ilişkisel saldırıyı kabul/ilgi ve psikolojik özerklik ve terör alt boyutunu da kabul/ilgi ve genel anlaşmazlık değişkenleri anlamlı olarak yordamıştır.Akran zorbalığına hedef olma açısından bulgular; kabul/ilgi, psikolojik özerklik ve kontrol/denetleme olmak üzere tüm alt boyutların ve baba ile iletişimin anlamlı düzeyde yordadığını göstermiştir. Alt boyutlara göre değerlendirildiğinde ise alay alt boyutunu kabul/ilgi, psikolojik özerklik ve hem anne hem de baba ile iletişim, açık saldırıyı genel anlaşmazlık, ilişkisel saldırıyı kabul/ilgi, kontrol/denetleme ve baba ile iletişim, terörü psikolojik özerklik ve kontrol/denetleme ve kişisel eşyalara saldın alt boyutunu da kabul/ilgi değişkenleri anlamlı düzeyde yordamıştır. Özetle kız ergenlere ilişkin elde edilen bulgular hem akran zorbalığına hedef olma hem de bu tür davranışları sergileme açısından anne-baba tutumlarının ve baba ile olan iletişim biçiminin önemine işaret etmekte ve olumsuz aile ilişkilerinin akran zorbalığı davranışları üzerindeki rolünün ergenlik döneminde de devam ettiğini ortaya koyarak ilgili literatüre katkıda bulunmaktadır.
Özet (Çeviri)
The main purpose of this study was to determine the role of parenting style and parent- adolescent relationships on peer victimization and bullying among adolescents. The sample consisted of 379 senior high school students, 268 females (%71) and 111 males (% 29), with an age range of 13 to 17 years (M = 15.3 for females; M = 15.5 for males). The Peer Victimization Scale, The Peer Bullying Scale, Parenting Style Scale and Parent- Adolescent Questionnaire were used to collect data. Thus the sample disproportionally consisted of female adolescents and males in the sample represented a biased group, the results regarding males were not reported in the study. In order to determine the predictive power of age, parental educational level, parenting style and parent-adolescent relationship on both victimization and bullying and types of victimization (teasing, relational victimization, overt victimization and terror) and bullying behavior (teasing, relational victimization, overt victimization, terror and attacks on property) in female adolescents hierarchial regression analyses were conducted. The results indicated that psychological autonomy and strictness/supervision dimension of parenting style and communication with father significantly predicted overall bullying behavior. Furthermore it was seen that psychological autonomy and strictness/supervision dimension of parenting style and communication with father significantly predicted teasing, strictness/supervision significantly predicted overt victimization, acceptance/involvement and psychological autonomy significantly predicted relational victimization and lastly acceptance/involvement and global distress significantly predicted terror.VI The results regarding peer victimization indicated that acceptance/involvement, psychological autonomy and strictness/supervision dimension of parenting style and communication with father significantly predicted overall victimization. For types of victimization it was also found that acceptance/involvement and psychological autonomy and communication with father and mother significantly predicted teasing, global distress significantly predicted overt victimization, acceptance/involvement, strictness/supervision and communication with father significantly predicted relational victimization, psychological autonomy and strictness/supervision significantly predicted the terror and lastly acceptance/involvement significantly predicted attacks on property. Finally the findings of this study contribute to the related literature by indicating the important role of parenting style and communication with father and also it can be suggested that the role of negative family relations on victimization and bullying are still prevalent during adolescence. Key Words Peer victimization, bullying, parenting style, parent-adolescent relationships.
Benzer Tezler
- Akran zorbalığında aileye ve okula ilişkin risk ve koruyucu faktörlerin incelenmesi
Bullying and victimization: an examination of family and school related risk and protective factors
DUYGU ERTAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Eğitim ve ÖğretimEge ÜniversitesiGelişim Psikolojisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞEYDA AKSEL
- Akran zorbalığı gösterme ve akran zorbalığına maruz kalmanın cinsiyet, yaş, sosyoekonomik düzey, anne-baba tutumları, arkadaş ilişkileri ve benlik saygısı ile ilişkisi
Relationship of peer-bullying and peer victimization with gender, age, socioeconomiclevel, parental attitudes, peer relations and self-esteem
AYŞEGÜL ATALAY
- Ortaokul öğrencilerinde algılanan ebeveyn tutumlarının akran zorbalık ve mağduriyeti ile sanal zorbalık ve mağduriyet üzerindeki etkisi
Examination of the influence of perceived parental attitudes on traditionl and cyber bullying victimazition among adolescents
YILMAZ EREN SEYHAN
- Madde kullanım bozukluğu olan ergenler: Akran zorbalığı ve algılanan ebeveyn tutumları ile tedavi motivasyonlarının incelenmesi
Adolescents with substance use disorder: an investigation of peer bullying and perceived parent attitudes and treatment motivations
ELİF AKKUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiBağımlılık Danışmanlığı ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜL ERYILMAZ BEYTAŞ
- Ortaokul öğrencilerinin algıladıkları aile tutumları ile akran zorbalığı arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examine the relationship between secondary school students' perception of parents' attitude and bullying
AYŞE DEMİRÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimSelçuk ÜniversitesiAile Danışmanlığı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZLEM ALTUNSU SÖNMEZ