Bilgi yapısı açısından Türkçe ile Sırpçanın dil öğretimi amaçlı karşılaştırması
Comparision of information structures in Turkish and Serbian for the purpose of language learning
- Tez No: 160150
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NADİR ENGİN UZUN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2005
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçenin Eğitimi ve Öğretimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 129
Özet
ÖZET Bu çalışmada Türkçede ve Sırpçada bilgi yapısının dilsel gerçekleşmesi araştırılmıştır. Bu karşılaştırmalı çalışmanın ele aldığı en önemli hedef, bu iki dilde bilgi yapılan arasındaki temel benzerlik ve farklılıklar ortaya konmaktır. Araştırmamızda, sözcük dizilişi ve ezgileme araçları kullanılarak hem sözdizimi, hem de sesbilimin dillerin her ikisinde bilgi yapısının gerçekleşmesinden sorumlu olduğu öngörülmüştür. Bu doğrultuda dillerin hiç birinde ne sözdizimi, ne de sesbilimin ikinci derecede olan role indirgeyebileceği görüşü savunulmuştur. Vallduvi (1992)'ye ve Vallduvi ve Engdahl (1996)'ya dayanılarak hem Türkçede, hem de Sırpçada bilgi yapısının yalnızca konu, odak ve eklentiden oluşan üçlü bir bilgi yapısı modeliyle uygun bir biçimde açıklanabileceği varsayılmıştır. Birinci Bölüm' de bilgi yapısı olgusunu ele alan ve daha önce geliştirilmiş olan yaklaşımların kısa bir tarihçesi verilmiştir. Bunun yanı sıra bu bölümde Vallduvi (1992)'de önerilmiş bilgi yapısı modeliyle ilgili kimi temel bilgiler sunulmuştur. İkinci Bölüm Türkçede ve Sırpçada bilgi yapılarının dilsel gerçekleşmesi konu edinmektedir. Bu bölümde Türkçenin ve Sırpçanın genel sözdizimsel ve sesbilimsel özelliklerinin kısa bir özeti verilmiş ve bilgi yapısı öğelerinin dillerin her ikisinde nasıl gerçekleştiğine yakından bakılmıştır. Bu bölümde bilgi yapısı ve iki dildeki kimi temel tümce türleri arasındaki ilişki de araştırılmıştır. Aynı bölümde sunucu/karşıtsal odak ayrımı yapılmadıkça ne bilgi yapısının, ne de odaklamanın dillerin hiç birinde iyice açıklanabileceği gösterilmeye çalışılmıştır. Aynı zamanda hem sözdizimsel, hem de sesbilimsel açıdan sınırlanan bir olgu olarak bilinen tam odak yansıması dillerin her ikisinde de yakından incelenmiştir. İkinci Bölüm' de bulunan incelemelerin sonucu olarak Üçüncü Bölüm' de Türkçede ve Sırpçada bilgi yapılan arasındaki temel benzerlik ve farklılıklar gösterilmiştir. Bu son bölümde ve Ek l'de bilgi yapısının Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen Sırp öğrencilerin aldıkları öğrenimde ne biçimde kullanılabileceği ile ilgili kimi öneriler getirilmiştir.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT This study investigates the linguistic realization of information structure in Turkish and in Serbian. The main concern of this contrastive work is to establish basic similarities and differences between the two. It is assumed in this work that syntax and phonology, by means of word order and prosody are responsible for the realization of the information structure in both of the languages. On the basis of this fact, it is further argued that neither syntax nor prosody can be reduced to a secondary role. Following Vallduvi (1992) and Vallduvi and Engdahl (1996) it is also assumed that information structure in both Turkish and Serbian can be adequatly represented only within tripartitive structure consisting of topic, tail and focus. Chapter I gives a short review of previous approaches to phenomena of information structure. It also provides some elementary facts concerning information packaging model offered in Vallduvi (1992). Chapter II deals with the linguistic realization of information structure in Turkish and Serbian. This chapter presents brief overview of Turkish and Serbian syntax and phonology and offers a close look into realization of the information structure units in both of the languages. The chapter investigates relationship between information structure and some basic sentence types. It is also shown in this chapter that without drawing the distinction between presentational and contrastive focus types information structure and focusing in none of the languages concerned can be explained. At the same time the linguistic realization of focus projection which has been known as both syntactically and prosodically constrained phenomena is closely examined in both of the languages. Finally, as a result of the analysis in Chapter n, Chapter HI shows the major similarities and differences between information structures in Serbian and Turkish and offers proposals concerning the ways in which this language field could be included in teaching Turkish as foreign language to Serbian students.
Benzer Tezler
- Türkçede adöbeği ve bilgi yapısı
Nominal phrases and information structure in Turkish
ECE ATAMBAY ERTÜRK
- Sanayi kümelerinin başarısında sosyal sermayenin rolü: Ankara ve Konya makine imalat sanayi örneği
Role of social capital in success of industrial clusters: the case of mechanical engineering industry of Ankara and Konya
ÖZER KARAKAYACI
Doktora
Türkçe
2011
CoğrafyaYıldız Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İCLAL DİNÇER
- De Re De Dicto ambiguities in Turkish: Disambiguation by LLMs and processing by humans
Türkçe'de De Re De Dicto muğlaklıklarının dil modelleri tarafından çözümlenmesi ve insanlar tarafından anlaşılması
BÜŞRA MARŞAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
DilbilimBoğaziçi ÜniversitesiDilbilim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÜMİT ATLAMAZ
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖMER FARUK DEMİROK
- F.M. Dostoyevski'nin 'delikanlı' eserinde karakter incelemesi
Character analysis in F.M. Dostoevsky's 'the lad
HİLAL AKHUNDLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DilbilimKafkas ÜniversitesiRus Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YALÇIN YUNUS