Avrupa Birliği'ne üyelik sürecinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın idari bağımsızlığı
The administrative independence of the Central bank of the Republic of Turkey in the accession process of the European union
- Tez No: 160172
- Danışmanlar: PROF.DR. TURGUT TAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Kamu Yönetimi, Public Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2005
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 241
Özet
ÖZET Yeni dünya düzeninde ulus devletler baza alanlarda egemenliklerinden kaynaklanan yetkilerinden vazgeçmekte ve bu yetkilerini uluslar üstü örgütlenmelere bırakmaktadır. Avrupa Birliği de bu uluslar üstü örgütlenmelerden biridir. Türkiye'nin Avrupa Birliği ile İlişkileri, 31 Temmuz 1959 tarihinde Avrupa Ekonomik Topluluğu'na“ortaklık”başvurusu sonrası, Avrupa Ekonomik Topluluğu ile 12 Eylül 1963 tarihinde imzalanan ve 1 Aralık 1964 tarihinde yürürlüğe giren Ankara Anlaşması'nın temel oluşturduğu Ortaklık Rejimi çerçevesinde başlamıştır. Ankara Anlaşması ile Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne tam üyeliği hedeflenmiştir. 9 - 10 Aralık 1991 tarihinde yapılan Maastricht Zirvesi'nde Avrupa Birliği'nde tek para kullanımına gidilmesi ve bağımsız tek merkez bankası kurulması fikrinin temelleri atılmıştır. Avrupa Birliği, böylece, parasal bütünleşmeyi gerçekleştirmeyi hedeflemiştir. Türkiye 1999 yılında yapılan Helsinki Zirvesi sonrasında Avrupa Birliği'ne aday ülke statüsünü kazanmış olmakla birlikte, katılım müzakerelerine başlama tarihi ancak 3 Ekim 2005 olarak belirlenmiştir. Maastricht Antlaşması'na göre Ekonomik ve Parasal Birlik' e üye devletler, diğer koşulların yanı sıra, fiyat istikrarım sağlayacaklar, kendi ülke merkez bankalarım bağımsızlaştıracak ve Avrupa Merkez Bankası ile uyumlu hale getireceklerdir. Merkez bankalarının bağımsızlığı kavramının gündeme gelmesinin arkasındaki temel neden, ikinci Dünya Savaşı sonrasında başlayıp 1970'li yılların sonuna kadar geçen sürecin öğrettikleridir. Bu döneme ait ampirik gözlemler ve bu gözlemleri açıklamak için geliştirilen iktisat kuramları, parasal genişleme ileenflasyon arasında yakın bir ilişki olduğunu ve nihayetinde de enflasyon ile merkez bankasının bağımsızlığı arasında da ters yönde bir ilişki bulunduğunu saptamaktadır. 1980'li yılların ortalarından itibaren bağımsız merkez bankalarının oluşturulması yönünde kuramsal ve ampirik çalışmalar yoğunlaşmıştır. Özellikle Almanya, Kanada, İngiltere, Şili ile Yeni Zelanda Merkez Bankalarının bağımsızlıkları yönündeki başarılı çalışmaları, 1990'lardan itibaren birçok merkez bankasının da bağımsızlık yönünde harekete geçmesine sebep olmuştur. Bu tezde, merkez bankalarının bağımsızlığı kavramı çalışmanın çerçevesini oluşturmaktadır; bu bakımdan, ulus devletin AB gibi uluslar üstü bir başka otoriteye bağlanmasıyla ulusal kurumlarda bazı değişmelerin olacağı fikrinden hareketle, ülkemizde ekonomik kuruluşlar arasında yer alan en önemli kuruluşlardan biri olan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın, Türk idare yapısı da gözönünde bulundurularak, AB'ye tam üyelik açısından yetki ve statüsünün Avrupa Merkez Bankaları Sistemi ve Statüsü ile uyumu incelenmiştir. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın son dönemde, dünyadaki birçok başarılı ülke merkez bankalarında olduğu gibi, özellikle 2001 krizinden sonra, yetki ve statüsü bakımından güçlendirildiği, bu çerçevede, idari bağımsızlığı konusunda büyük ölçüde iyileşmeler yapıldığı tespit edilmiştir. Bununla beraber, yapılması gereken düzenlemeler de mevcuttur. Uyumun sağlanması için gereken düzenlemelerden bazıları, içerik itibariyle ancak Ekonomik ve Parasal Birlik' e üyelikten hemen önce yapılabilir özellik arz etmektedir. Bu nedenle, uyum sağlamaya yönelik konuların üzerinde şimdiden çalışılmaya başlanılmasında fayda görülmektedir. Uygulanacak ekonomi politikaların sağlıklı işleyebilmesi için, gerekli çalışmalar hukuki düzenlemeler ile ekonomi politikaları arasındaki uyumu sağlayacak şekilde ele alınmalıdır.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT In the new world order, nation states abandon their sovereign power in selected areas and delegate them to international organizations such as the European Union. The relationship between Turkey and the European Union started on July 31, 1959 soon after submitting the“association”application to the European Economic Community, in the framework of“Association Regime”based on the Ankara Agreement, which was signed, with the European Economic Community on September 12, 1963 and in force as of December 1, 1964. The Ankara Agreement aimed the full membership of Turkey in the European Union. In the Maastricht Summit held on December 9 - 10, 1991, a single independent central bank as well as fulfilling the necessary conditions for the adobtion of a single currency in the member states of the European Union were among the issues agreed on. Consequently, economic and monetary union within the European Union was decided on. Although Turkey reached its candidate status to the European Union soon after the Helsinki Summit in 1999, participation negotiations will only be started as of October 3, 2005. According to the Maastricht Treaty, member states of the Economic and Monetary Union, along with other obligations, will ensure price stability, will start the process leading to the independence of their national central bank as well as enabling its statute in harmony with the European Central Bank. The underlying reason behind why central bank independence has been such an important issue is due to the experience gained by the process starting from the Second World War up 230to the end of the 1970's. Various empirical studies on this period as well as the economic ones developed to explain this period exhibit that there is a close relationship between monetary expansion and inflation, and consequently there is a converse relationship between inflation and central bank independence. Starting from the mid 1980's, both theoretical and empirical studies on central bank independence have been made. Especially, the successful experiences of the Banks of Germany, Canada, England, Chili and New Zealand on their independence triggered the studies on the independent central bank issue among various central banks as of the 1990's. In this thesis, the concept of central bank independence is taken as the framework; in this respect, with the idea that nation state will be exposed to change by the integration to international organizations such as the European Union, the harmonization of the Central Bank of the Republic of Turkey, which is one of the leading institutions in our country, with the European System of Central Banks, in respect of full membership to the European Union, also keeping the Turkish governing structure in front. In recent years, the statute of the Central Bank of the Republic of Turkey has been enforced especially soon after the 2001 crisis. Moreover, it is determined that institutional, personal as well as functional independence have been improved to a great degree. Nonetheless, there are still some points to do. Some of them can only be realized just before the integration to the Economic and Monetary Union in respect of contents. Therefore, it would be better to start on the issues immediately. In order to smoothly operate economic policies, the necessary precautions should be taken in advance so as to harmonize legal regulations and economic policies. 231
Benzer Tezler
- Avrupa Birliği'ne giriş sürecinde Türkiye Cumhuriyet Merkez bankası bağımsızlığının hukuksal açıdan incelenmesi
The legal analysis of independence of the central bank of the republic of Turkey in the process of accession to the European Union
HAKAN KARAKUŞ
- Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Muhasebe Sisteminin Avrupa Merkez Bankası muhasebe Sistemine katılımı
Participation of the Accounting System of the Central Bank of The Republic of Turkey to the European Central Bank
HAYDAR DEMİRHAN
- Merkez Bankası'nın bağımsızlığı çerçevesinde, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası ile Avrupa Merkez Bankası'nın bağımsızlığı
Acording to central indepedence, a comparision Turkish Republic of Central Bank and European Central Bank
ZEYNEP MAKİNİST
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
EkonomiHacettepe ÜniversitesiMaliye Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NECMİDDİN BAĞDADİOĞLU
- Avrupa Birliği'ne uyum sürecinde Türkiye ulaştırma politikası ve taşımacılık sektörü analizi
The transport policies of Turkey and the analysis of ransportation sector in Turkey?s adaptation process to the European Union
MEHMET ALİ EMEKLİ
- Kırsal kalkınma ve Türkiye için bir kırsal kalkınma modeli
Rural development and a proposed rural development model for Turkey
İPEK AYANOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
EkonomiGazi ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü
PROF. DR. EYÜP GÜNAY İSBİR