Tahrir defterlerine göre Kelkit kazası'nın sosyal ve ekonomik yapısı (1520-1530)
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 160560
- Danışmanlar: PROF. DR. ALAADDİN YALÇINKAYA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2005
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Karadeniz Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tarih Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 188
Özet
02. Özet Bu çalışmadaki amaç, Osmanlı kırsal tarihinin birincil kaynaklan olan tahrir defterlerini kullanmak suretiyle Doğu Anadolu'da bir Türk kazası Kelkit hakkında sosyal, ekonomik ve demografik bilgi ve detayları ortaya çıkarmaktır. Çünkü araştırma sahasındaki Türk yerleşimi Malazgirt (1071) sonrası döneme kadar inmesine rağmen bu yerleşim yeri hakkında fazla bilgi bulunmamaktadır. Mevcut bilgiler de dağınık bir şekildedir. Bu çalışmayla birlikte hem bu dağınık bilgiler bir araya getirilmiş, hem de var olan bilgiler, kazarım idarî, ekonomik, demografik ve sosyal yapısı ile ilgili elde edilen yeni bilgilerle de zenginleştirilmiş olacaktır. Böylece bundan sonra bu alanla ilgili olarak yapılacak çalışmalara bir katkı sağlayacaktır. Araştırmada 1520-1530 yıllan arasım içeren tahrir defterleri kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlar da bu tarihleri kapsamaktadır. Ayrıca tahrirlerdeki bilgiler, aynı tarihli bölge kanunnameleri ile de desteklenmiştir. Yapılan araştırma sonucunda kaza, 95'i yerleşime açık(meskûn), 27'si yerleşim dışı (gayrimeskûndur) olmak üzere 122 köy ve 22 mezraadan oluşan bir idarî yapıya sahiptir. Meskun köylerin 64'ü tamamen Müslüman (% 67), 9'u tamamen Gayrimüslim (%9) ve 22'si ise her iki kesimden -Müslim/Gayrimüslim- (%23) oluşmaktadır. Kazanın nüfusu ise tahminî olarak 7.184 kişidir. Bu nüfusun 4.368'i (%60,81) Müslüman, 2.816'sı ise (%39,19) Gayrimüslimdir. Dolayısıyla araştırma sahasındaki nüfusun 3/5 'ü Müslümanlardan oluşmaktadır. Bölgenin tarıma uygun arazi yapısı nedeniyle araştırmanın yapıldığı dönemde tarım özellikle de dönemin şartlarında stratejik değeri olan buğday ve arpa tarımı ön plandadır. Toplam buğday üretimi 175.614 kile, arpa üretimi ise 131.625 kiledir. Bunların yanında az da olsa dan, keten gibi ürünlerle birlikte, üzüm, karpuz, kavun, bakla gibi bağ ve bostan ürünleri de yetiştirilmektedir.Bölge arazisinin büyük ölçüde tarıma ayrılmış olması nedeniyle hayvancılık özellikle de küçükbaş hayvancılık -koyun/keçi- sınırlı da olsa yapılmaktadır. Yörede 11.400 adet koyun ve keçi beslendiği tahrirlerdeki kayıtlardan anlaşılmaktadır. Ayrıca 13 köyde de arıcılık faaliyeti yapılmaktadır. Bununla birlikte belgelerdeki kayıtlarda yer almamasına karşın araziyi sürmek amacıyla büyükbaş hayvan beslendiği muhakkaktır. Kazada sanayi tesisleri olarak ise 2 adet boyahane ve 1 adet bezirhane ile ; 54'ü çalışır durumda ve 7' si harap durumda olmak üzere toplam 61 tane un öğütülen su değirmeni bulunmaktadır. Halkın temel besin maddesi olan unun elde edildiği değirmenler tüm köylerde olmayıp 47 köyde bulunmaktadır. Değirmen olmayan diğer köylerin ise kendilerine en yalan değirmeni olan köyden ihtiyacım karşıladığı muhakkaktır. Tabi bu durum köyler arasında bir hareketliliğin ve alışverişin olmasına yol açmaktadır. Araştırma sahasında başta dinî hayat olmak üzere sosyal ve ekonomik hayata da katkı sağlayan 23 tane zaviye ile 2 adet mescit bulunmaktadır. Bu zaviyelerin büyük çoğunluğu isimlerinden de anlaşılacağı üzere Osmanlı öncesine özellikle de Akkoyunlular'a dayanmaktadır. Kaza ve köylerinden toplam 407.240 akçelik gelir elde edilmekte olup, bunun 286.892 akçelik büyük bölümü (% 70,4) tımar sahiplerine (akçe), 61.432 akçelik kısmı (%15,08) Zaimlere, 30.000 akçelik kısmı (% 7,36) Mirliva hassı, 4.800 akçelik kısmı (%1,17) ise Padişah hassı olarak paylaştırılmıştır. Yörede bulunan zaviye ve mescitler içinse 23.116 akçelik (% 5,67) gelir ayrılmıştır. Ayrıca Akkoyunlu Türkmen Beylerinden olan ve Osmanlı Devleti'ne hizmet eden Ferruhşâd Bey için 1.000 akçelik (% 0,24) Ilıcaviran köyü mülk olarak verilmiştir. IX
Özet (Çeviri)
03. Summary The purpose of this study is to identify social, economical and demographic information and the details of Kelkit -a Turkish town in Eastern Anatolia-, by means of using the main sources of Ottoman urban history namely land registers (tahrir defters). Although Turkish settlement goes back later Malazgirt (1071) period, there isn't enough information about the area. And also the information which exists is disorganized. Help of this study both this information will be organized and also they will be enriched with social, economical and demographic information in the area. Thus this study will be guide to the further studies related the area. In this study the land registers (tahrir defters) between the years 1520-1530 are used and the outcomes include the same years. Furthermore the information in the land registers (tahrir defters) are supported with the same dated code of laws (kanunname). According to the results of the study; the town has an administrative structure including 95 settlements (meskûn) and 27 empty areas (gayrımeskûn) with 122 villages and 22 arable fields (mezraa). Settlement villages were composed of 64 Muslim (67 %), 9 non-Muslim (9 %) and 22 both Muslim/non-Muslim (23 %). The population of the town is about 7.184. The population of the town's 4.368 ( 60,81 %) Muslim, 2.186 (39,19 %) is non.Muslim. So the population in the research field is composed of 3/5 of Muslims. Because of the areas suitable structure for agriculture -especially wheat and barley agriculture which have strategic importance in the period mentioned- were popular. Total wheat production was 175.614 bushels (Mies) and barley's was 131625 bushels (Mies). In addition some vegetable garden and vineyard products namely grapes, watermelon, melon, horse bean, millet and flax, were also planted. Since the majority of the land was used for agriculture cuttle-dealing (küçükbaş hayvancılık) was limited. It's understood from the land registers (tahrir defters) that there were 11.400 sheap and goat. Moreover there was apiculture in 13 villages. Although it isnot mentioned in the land registers it's known that there were cattle-dealing for agriculture as well. As industrial foundations in town, there were 2 dye-house (boyahane), 1 flexseed- house (bezirhane) and 61 watermills 54 of which active and 7 ruined. The mills providing the basic food for the people were not in every village but in 47 villages. And it's a fact that the villages lack of mill provide their needs from the nearest villages and of course this situation resulted in close relationship and trade between the villages. In the research field there are 23 zaviyes and 2 small mosque (mescids) which were annex to religious, social and economical life of the people. The majority of the zaviyes, as can be understood from their names, are belong to the period before Ottoman namely to Akkoyunlular The total income of the villages and small urban areas of the research field is 407.240 akçe and of 286.982 (70 %) was for tımarlı sipahis, 61.432 (15,08 %) was for zaims, 30.000 (7,6 %) was for mirliva hass and 4.800 (1,17 %) was for Padişah hass. For the zaviyes and mescids in the area 23.1 16 (5,67 %) was shared. And Ihcaviran village cost of 1.000 (0,24 %) was given to Akkoyunlu Turkmen leader who saved Ottoman Empire. XI
Benzer Tezler
- Tahrir defterlerine göre XV. yüzyıl sonlarında XVI. yüzyıl sonlarına kadar Akhisar (Pamukova) nahiyesinin sosyo-ekonomik durumu
The social and economical status of Akhisar(Pamukova) town up to Tahrir registers between late XV. century and XVI. century
İRFAN PURTUL
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
TarihGazi ÜniversitesiYakınçağ Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AHMET GÜNEŞ
- Tahrir defterlerine göre XVI. yüzyılda Yanbolu kazâsının sosyal ve ekonomik yapısı
According to Tahrir registers social and economic structure of the district of Yanbolu in XVI th century
SELCAN ÖZYURT
- Tahrir Defterlerine göre Girit eyaleti (1645-1704)
Crete province according to Tahrir Record (1645-1704)
HASANCAN ERALACA
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
TarihManisa Celal Bayar ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İLKER MÜMİN ÇAĞLAR
- Tahrir defterlerine göre Boğazönü adaları (XV. ve XVII. yüzyıllar)
Başlık çevirisi yok
YASEMİN DEMİRCAN
- Tahrir defterlerine göre XV-XVI. yüzyıllarda Homa kazası
The district of Homa during the XV and XVI th centuries according to tahrir registers
ÖZER KÜPELİ