Geri Dön

Lügat-ı Halîmî (inceleme-metin)

Lugat-ı Halimi (research-text)

  1. Tez No: 162777
  2. Yazar: ADEM UZUN
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. HASAN ÇİFTÇİ
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Eastern Linguistics and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2005
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Atatürk Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Doğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 352

Özet

Bu çalışma, Fatih Sultan Mehmed (1451-1481) ve II. Bayezid (1481-1512 ) döneminde, Lütfullah Halîmî adıyla bilinen Lütfullah b. Ebû Yûsuf el-Halîmî'nin, manzum olarak yazdığı meşhur Bahru 'l-ğarâib adlı eserinin yine kendi tarafından yapılan Lügat-i Halîmî adlı Farsça-Türkçe mensur sözlüğünün incelenmesini konu almaktadır. XV. yy' m sonlarında yazılan Lügat-i Halîmî, döneminin Farsça ve Türkçe kelimelerin zenginlik ve çeşitliliğini gösterir. Bu açıdan Lügat-i Halîmî, kültürel bir mirastır. Kendinden sonra yazılan daha kapsamlı pek çok sözlüğe kaynaklık yapması, eserin önemini göstermektedir. Bu çalışma, biri inceleme ve diğeri de metin olmak üzere iki bölümden oluşmuştur. İnceleme bölümünde müellifin hayatı, edebî kişiliği, eserlerinin tanıtımı ve çalışma konumuzu teşkil eden Lügat-i Halîmî ile ilgili bilgiler verilerek; eserin içeriği, üslubu, önemi, kaynaklık niteliği ve faydalandığı kaynaklan, yazma nüshaları, nüshaların değerlendirilmesi, karşılaştırılan nüshaların özellikleri, çalışmada izlenen yöntemler ve imlâ kuralları açıklanmıştır. İkinci bölümde ise Lügat-i Halîmî adlı eserin metni yer almıştır. Orijini Arapça harflerle Farsça-Türkçe olan bu metin, Latin harflerle transkrip edilmiş, karşılaştırılan nüshalardaki imlâ farklılıkları ise dipnot şeklinde gösterilmiştir.

Özet (Çeviri)

This study includes the research of the work called Lügat-ı Halımı which was written in the form of Persian-Turkish prose dictionary by Lutfullah b. Ebû Yûsuf el-Halîmî. who is known as Lutfullah Halımı as of the XVth century. At the same time, this work is explanation of the famous work named Bahru 'l-ğarâib, which was written by Lutfullah Halîmî, who lived in the era of Fatih Sultan Mehmed (1444-1446 and 1451-1481) and II. Bayezid (1481-1512). Lügat-ı Halîmî, which was written at the end of the XVth century, shows variety and richness of the words used in that century. From this point of view, it's also a cultural heritage. The importance of Lügat-ı Halîmî, which was a guide for many dictionaries that were written in the following centuries, has become more significant through this study. This study consists of two parts. One of which is a research part and the other is a text. In the first part of this study, the information on author's life, his literary personality, his works, especially Lügat-ı Halîmî is given. In the second part of this study, the text of Lügat-ı Halîmî is given. The text, which is orginally Persian-Turkish script, is written in Latin characters. The discrepancies in the copies compared are shown at the footnote.

Benzer Tezler

  1. Lûgat-i Farsî-Türkî (İnceleme-metin-tıpkıbasım)

    Lûgat-i Farsî-Türkî (Review, text, facsimile)

    ELİF MERTOL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    DilbilimAnkara Hacı Bayram Veli Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FATMA ÖZKAN

  2. Ahmed Câvîd'in Gayr-i Menkût Elfâza Mahsûs Lügat'i (İnceleme-karşılaştırmalı metin)

    Ahmed Câvîd's Gayr-i Menkût Elfâza Mahsûs Lügat (Rewiew-comparative text)

    ŞEYMA NALBANT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Hacı Bayram Veli Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NESLİHAN İLKNUR KOÇ KESKİN

  3. Lügat-i Remzi (Sözlükbilimsel inceleme, metin)

    Lugat-i Remzi (Lexicographical analysing, text)

    HALİM BİLGİN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    DilbilimEskişehir Osmangazi Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ERDOĞAN BOZ

  4. Yusuf Ziyâ el-Hâlidî'nin hayatı ve el-Hediyyetü'l-Hamidiyye fi'l-Lügati'l-Kürdiyye adlı eseri (Metin inceleme ve tasnif)

    Yousef Diya' al-Khalidi's life and his work al-Hadiyatu'l Hamidiyah fi Lugat al-Kurdiyye (Text analysis and classification)

    NURİYE PİLATİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    DilbilimMardin Artuklu Üniversitesi

    Arap Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. AHMET GEMİ

  5. Kevser sûresi tefsiri

    Tafsir surah Kevser

    HALİME ERARSLAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    DinVan Yüzüncü Yıl Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HAYATİ AYDIN