Polisiklik aromatik hidrokarbonlara maruziyette metabolik polimorfizmin bireysel duyarlılıktaki rolünün araştırılması
Investigation of the role of metabolic polymorphism on the individual susceptibility to polycyclic aromatic hydrocarbon (PAH) exposure
- Tez No: 163919
- Danışmanlar: PROF.DR. MÜMTAZ İŞCAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eczacılık ve Farmakoloji, Pharmacy and Pharmacology
- Anahtar Kelimeler: Polisiklik aromatik hidrokarbonlar, metabolik polimorfizm, bireysel duyarlılık, biyolojik gösterge
- Yıl: 2005
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Farmasötik Toksikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 113
Özet
75 ÖZET Polisiklik Aromatik Hidrokarbonlara (PAH) Maruziyette Metabolik Polimorfizmin Bireysel Duyarlılıktaki Rolünün Araştırılması Bu çalışmada PAH' ların metabolizmasında önemli görev alan enzimlerin genetik polimorfızmlerinin PAH' lara duyarlılığı ne yönde etkiledikleri, maruziyetin biyolojik göstergesi olan idrar 1 -hidroksipiren (1-OHP) düzeyine etkileri irdelenerek araştırılmıştır. Bu amaçla PAH'lara yüksek oranda maruz kalan Ereğli (Zonguldak) Demir Çelik Fabrikası kok fırınında çalışan 50 işçi ile aynı fabrikanın PAH'lara maruz kalınmayan bölümünde çalışan 50 kontrol bireyde idrar 1-OHP düzeyi ile CYP1A1, CYP1B1, GSTMl, GSTP1 ve GSTT1 gen polimorfizmleri araştırılmıştır. İdrar 1-OHP düzeyinin ölçümü enzimatik hidroliz sonrasında Yüksek Basınçlı Sıvı Kromatografısi ile yapılmıştır. Genetik polimorfızmler lenfosit DNA' sı kullanılarak polimeraz zincir reaksiyonu ve restriksiyon parçası uzunluk polimorfizmi yöntemiyle belirlenmiştir. 1-OHP atılımında bireyler arasında oldukça büyük farklılıklar gözlenmiştir. Bu farkın kok fırını işçilerinde 300 kontrollerde ise 22 kat olduğu gözlenmiştir. Kok fırını işçilerinin ortalama idrar 1-OHP düzeyi kontrollerin düzeyinden anlamlı olarak yüksek saptanmıştır. Sigara içiminin gerek işçiler arasında ve gerekse kontroller arasında 1-OHP atılımını anlamlı olarak değiştirmediği gözlenmiştir. Kontrol grubunda GSTT1- genotipe sahip bireylerin idrar 1-OHP düzeyleri, GSTT1+ genotipe sahip bireylerin düzeyine göre anlamlı olarak yüksek bulunmuştur. Ayrıca kontrollerde GSTMl- ile GSTT1- genotip kombinasyonuna sahip bireylerin 1-OHP değerleri GSTMl- genotipine sahip bireylerin 1-OHP değerinden anlamlı olarak daha yüksek bulunmuştur. Bu ikili genotip kombinasyonuna sahip bireylerin 1-OHP değeri GSTT1- genotipinin 1-OHP değerinden % 65 daha yüksek olmasına karşın bu fark anlamlı değildir. İdrar 1-OHP düzeyi bağımlı değişken, yaş, sigara içme (E/H), maruziyet süresi, CYP1A1, CYP1B1, GSTMl, GSTP1 ve GSTT1 metabolik genotipler bağımsız değişken alınarak çoklu varyans analizi yapıldığında; kok fırını işçilerinde maruziyet süresi ve GSTP1 İle J 051 al genotipinin idrarla 1-OHP atılımına anlamlı katkısının olduğu belirlenmiştir. Kontrol grubunda ise GSTMl ve GSTT1 genotiplerinin idrarla 1-OHP atılımına anlamlı katkısının olduğu belirlenmiştir. Kontrollerde GSTMl-, GSTT1- genotip kombinasyonuna sahip bireylerin 1-OHP değerlerinin diğer ikili genotip kombinasyonlarına sahip bireylerin 1-OHP değerlerinden anlamlı olarak yüksek olduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak bu çalışma; i) idrar 1-OHP düzeyinin bireylerin PAH' lara maruziyetinin duyarlı bir göstergesi olduğunu, ii) kok fırını işçileri gibi PAH' lara mesleksel olarak yoğun maruziyetlerde sadece GSTP1 İlelOSVal genotipinin 1-OHP atılımına katkısı olabileceğini, iii) GSTMl ve GSTT1 genlerine sahip olmayan kontrol bireylerin idrarında mesleksel olarak PAH' lara maruz kalanlar düzeyinde 1- OHP bulunduğunu ve sonuçta bu kişilerin PAH' lara duyarlılıklarının artabileceğini ve iv) genelde yüksek ve düşük düzeylerde PAH' lara maruziyetlerde biyogöstergelerden biri olan 1-OHP düzeyi üzerine farklı metabolik polimorfızmlerin76 etkilerinin olabileceğini ve dolayısıyla biyoizleme çalışmalarında bunların göz önüne alınması gerektiğini ortaya koymaktadır.
Özet (Çeviri)
75 ÖZET Polisiklik Aromatik Hidrokarbonlara (PAH) Maruziyette Metabolik Polimorfizmin Bireysel Duyarlılıktaki Rolünün Araştırılması Bu çalışmada PAH' ların metabolizmasında önemli görev alan enzimlerin genetik polimorfızmlerinin PAH' lara duyarlılığı ne yönde etkiledikleri, maruziyetin biyolojik göstergesi olan idrar 1 -hidroksipiren (1-OHP) düzeyine etkileri irdelenerek araştırılmıştır. Bu amaçla PAH'lara yüksek oranda maruz kalan Ereğli (Zonguldak) Demir Çelik Fabrikası kok fırınında çalışan 50 işçi ile aynı fabrikanın PAH'lara maruz kalınmayan bölümünde çalışan 50 kontrol bireyde idrar 1-OHP düzeyi ile CYP1A1, CYP1B1, GSTMl, GSTP1 ve GSTT1 gen polimorfizmleri araştırılmıştır. İdrar 1-OHP düzeyinin ölçümü enzimatik hidroliz sonrasında Yüksek Basınçlı Sıvı Kromatografısi ile yapılmıştır. Genetik polimorfızmler lenfosit DNA' sı kullanılarak polimeraz zincir reaksiyonu ve restriksiyon parçası uzunluk polimorfizmi yöntemiyle belirlenmiştir. 1-OHP atılımında bireyler arasında oldukça büyük farklılıklar gözlenmiştir. Bu farkın kok fırını işçilerinde 300 kontrollerde ise 22 kat olduğu gözlenmiştir. Kok fırını işçilerinin ortalama idrar 1-OHP düzeyi kontrollerin düzeyinden anlamlı olarak yüksek saptanmıştır. Sigara içiminin gerek işçiler arasında ve gerekse kontroller arasında 1-OHP atılımını anlamlı olarak değiştirmediği gözlenmiştir. Kontrol grubunda GSTT1- genotipe sahip bireylerin idrar 1-OHP düzeyleri, GSTT1+ genotipe sahip bireylerin düzeyine göre anlamlı olarak yüksek bulunmuştur. Ayrıca kontrollerde GSTMl- ile GSTT1- genotip kombinasyonuna sahip bireylerin 1-OHP değerleri GSTMl- genotipine sahip bireylerin 1-OHP değerinden anlamlı olarak daha yüksek bulunmuştur. Bu ikili genotip kombinasyonuna sahip bireylerin 1-OHP değeri GSTT1- genotipinin 1-OHP değerinden % 65 daha yüksek olmasına karşın bu fark anlamlı değildir. İdrar 1-OHP düzeyi bağımlı değişken, yaş, sigara içme (E/H), maruziyet süresi, CYP1A1, CYP1B1, GSTMl, GSTP1 ve GSTT1 metabolik genotipler bağımsız değişken alınarak çoklu varyans analizi yapıldığında; kok fırını işçilerinde maruziyet süresi ve GSTP1 İle J 051 al genotipinin idrarla 1-OHP atılımına anlamlı katkısının olduğu belirlenmiştir. Kontrol grubunda ise GSTMl ve GSTT1 genotiplerinin idrarla 1-OHP atılımına anlamlı katkısının olduğu belirlenmiştir. Kontrollerde GSTMl-, GSTT1- genotip kombinasyonuna sahip bireylerin 1-OHP değerlerinin diğer ikili genotip kombinasyonlarına sahip bireylerin 1-OHP değerlerinden anlamlı olarak yüksek olduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak bu çalışma; i) idrar 1-OHP düzeyinin bireylerin PAH' lara maruziyetinin duyarlı bir göstergesi olduğunu, ii) kok fırını işçileri gibi PAH' lara mesleksel olarak yoğun maruziyetlerde sadece GSTP1 İlelOSVal genotipinin 1-OHP atılımına katkısı olabileceğini, iii) GSTMl ve GSTT1 genlerine sahip olmayan kontrol bireylerin idrarında mesleksel olarak PAH' lara maruz kalanlar düzeyinde 1- OHP bulunduğunu ve sonuçta bu kişilerin PAH' lara duyarlılıklarının artabileceğini ve iv) genelde yüksek ve düşük düzeylerde PAH' lara maruziyetlerde biyogöstergelerden biri olan 1-OHP düzeyi üzerine farklı metabolik polimorfızmlerin
Benzer Tezler
- Polisiklik aromatik hidrokarbonlardan krizen ve benzo-a-pirenin, köpek ve insan plasental östrojen reseptörü ifadesi etkilerinin araştırılması ve estradiol ölçümü için biyosensör geliştirilmesi
Investigation of the effects of polycyclic aromatic hydrocarbons chrysene and benzo-A-pyrene on dog and human placental estrogen receptor expression and development of biosensors for estradiol measurement
YAĞMUR TURGUT
Doktora
Türkçe
2021
Eczacılık ve FarmakolojiAnkara ÜniversitesiFarmakoloji ve Toksikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BEGÜM YURDAKÖK DİKMEN
- Küçük hücreli dışı akciğer karsinomunda sitokrom P450 ve glutatyon s-transferaz izozimlerinin gen ve protein ekspresyon düzeylerinin belirlenmesi
Determination of gene and protein expression levels of cytochrome P450 and glutathione s-tranferase isoenzymes in non small cell lung carcinoma
MURAT KILIÇ
Doktora
Türkçe
2013
BiyolojiKırıkkale ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEZGİN ÇELİK
DOÇ. DR. SERPİL OĞUZTÜZÜN
- Toplu beslenme sistemlerinde çalışan personelin polisiklik aromatik hidrokarbonlara maruziyeti
The exposure of polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHS) on personnel of food service systems
BURCU DEMİRTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Beslenme ve DiyetetikHacettepe ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DERYA DİKMEN
- Çocuk işçilerde polisiklik aromatik hidrokarbonlara (PAH) maruziyetin biyoizlenmesi ve genotoksik hasarın araştırılması
The Biomonitoring of polycyclic aromatic hydrocarbons (PAH) in child
BENSU KARAHALİL
- Mesleki olarak polisiklik aromatik hidrokarbonlara maruz kalan bireylerde metabolitlerin idrarda belirlenmesi
Determination of polycyclic aromatic hydrocarbons metabolites in urine of occupationally exposed individuals
NESRİN İÇLİ
Doktora
Türkçe
2014
Adli TıpAnkara ÜniversitesiDisiplinlerarası Adli Bilimler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZELİHA KAYAALTI