Orobanşa dayanıklı ayçiçeği (Helianthus annuus L.) hatları ile dayanıklı genetik erkısır hatlar arası melez ve heterosis
The Hybrid and heterosis between sunflower (Helianthus annuus L.) lines resistant to broomrape and resistant genetic male sterility lines
- Tez No: 16571
- Danışmanlar: PROF.DR. EMİN EKİZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1991
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 65
Özet
11 ÖZET Doktora Tezi OROBANŞA DAYANIKLI AYÇİÇE?İ (Helianthus annuus L.) HATLARI ÎLE DAYANIKLI GENETİK ERKISIR HATLAR ARASI MELEZ VE MELEZ GÜCÜ A. Canan (SEZER) SA?LAM Trakya Üniversitesi Tekirdağ Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü Araştırma Görevlisi Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı Danışman: Prof. Dr. Emin EKİZ 1991, Sayfa:65 Jüri: Prof. Dr. Emin EKİZ Prof.Dr.lbrahim ATAKİŞİ Prof. Dr. Özer KOLSARICI 1987-1988 yıllarında Tekirdağ Ziraat Fakültesi Deneme ve Uygulama Alanında yapılan bu araştırma ile, orobanşa dayanıklı genetik erkısır hatlar ve çeşitlerden kendilenmiş fertil hatların melezlenmesi, elde edilen melezlerin verim ve verim unsurlarında melez gücü (heterosis) etkisinin saptanması, birbiriyle en iyi uyuşan erkısır ve fertil hatların belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada, orobanşa dayanıklı genetik erkısır 2 ana hat ile Çeşitlerden kendilenmiş, fertil 4 baba hat ve bunlara ait 8 melez kullanılmıştır. Ayrıca, kontrol çeşit olarak Vniimk 8931 yeralmıştır.Deneme materyalinin orobanş kontrolü A.Ü. Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Deneme Tarlasında yapılmıştır. Dekara tohum veriminde, 4 melezde; % 13.54-56.91 arasında değişen melez gücü, 3 melezde; %12. 56-48.24 arasında üstün ataya göre artış (heterobeltiosis) saptanmıştır. Yağ veriminde 7 melezde; % 12.50- 65.93 melez gücü, 2 melezde; %27. 14-51.35 üstün ataya göre artış olmuştur. Sap veriminde, 3 melezde; %14. 54- 17.45, bitki boyunda, 3 melezde %1 1.37-18.87 arasında melez gücü saptanmıştır. Tabla çapında, 3 melezde; % 14.60-25.06 arasında melez gücü, bir melezde,Ill %16.61 üstün ataya göre artış, 1000 tane ağırlığında, 7 melezde; %5.34~ 17.78 arasında melez gücü, 4 melezde; %5.44- 14.92 arasında üstün ataya göre artış bulunmuştur. Kabuk oranında melezlerin tamamında %9.38-14.13 arasında azalma, yine melezlerin tamamında üstün ataya göre de %14.33- 18.76 arasında azalma olmuştur. Protein oranında, 4 melezde; %1 1.90-23.23 arasında azalma, 6 melezde de, %1. 98-5.83 arasında üstün ataya göre azalma görülmüştür. Yağ oranında ise atalara göre artış olmuşsa da bu artış istatistik! yönden önemli bulunmamıştır. Melezlerin çoğu kontrol çeşide göre daha iyi gelişme göstermişlerdir. Tohum veriminde 2 melezde; 20-84 kg/da, yağ veriminde 2 melezde; 10-33 kg/da, 1000 tane ağırlığında, 4 melezde; %3.80-7.14 oranında artış olmuş, buna karşın 5 melezin bitki boyu, 15- 35 cm arasında daha kısa, melezlerin tamamının kabuk oranı; %1.39- 2.72, protein oranı, 3 melezde; %2. 18-3.32 arasında azalmış, tabla çapı ve yağ oranında ise melezlerde artış olmuşsa da bu artış istatistiki yönden önemli bulunmamıştır. Erk. 14 x V. 8931/1 ve Erk. 15 x V. 1646/2 melez kombinasyonları yüksek tohum ve yağ verimi ile yüksek 1000 tane ağırlığı, ayrıca düşük kabuk oranı değeri vermişlerdir. Bu özelliklere ek olarak Erk. 14 x V.8931/1 melezinin bitki boyu kontrol çeşitten 20 cm daha kısa olmuştur. Ayrıca, Erk. 14 x V. 8931/1 kombinasyonu orobanşa dayanıklı kabul edilmiş, Erk. 15 xV. 1646/2 kombinasyonunda ise orobanşa hiç rastlanmamıştır. ANAHTAR KELİMELER : Ayçiçeği, erkısır, orobanşa dayanıklılık, melez, melez gücü, üstün ataya göre artış, tohum verimi, yağ verimi, sap verimi, bitki boyu.tabla çapı, bin tane ağırlığı, iç kabuk oranı, yağ oranı, protein oranı, kuru madde, çimlenme- çiçeklenme-olgunlaşma süresi, ikili ilişkiler.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT Ph.D. Thesis THE HYBRID AND HETEROSIS BETWEEN SUNFLOWER (Helianthus annuus U LINES RESISTANT TO BROOMRAPE AND RESISTANT GENETIC MALE STERILITY LINES Thrace University Faculty of Agruculture Department of Field Cops Research Assistant Ankara University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Agronomy Supervisor : Prof. Dr. Emin EKİZ 1991, Page: 65 Jury : Prof.Dr.Emin EKİZ Prof. Dr. Ibrahim ATAKİŞİ Prof. Dr.Özer KOLSARICI This research which was made in the practical and experimental field of Tekirdağ Agricultural Faculty during 1987-1988, aimed to hybridize the Broomrapes resistant genetic male sterile lines and inbred fertile lines of varieties, to determine the heterosis effect on hybrid yield and yield components and also to find out the most suitable male sterile and fertile lines for each other. Two main lines of broomrapes resistant genetic male sterile lines, fertile 4 male lines which were obtained from inbred varieties and 8 hybrids which belonged to them were used in the experiment. The broomrapes control of experimental materials were made in the field crops experimental field of A.Ü. Agricultural Faculty. According to the seed yield per da (1000 m2) it was found heterosis which changed from 13.54 to 56.91 % in 4 hybrids, there was heterobelthiosis which was about 12.56-48.24 % in 3 hybrids. For the oil yield, heterosis from 12.50 to 65.93 % was found in 7 hybrids; heterobelthiosis from 27.14 to 51.35 % was found in two hybrids. Heterosis was also determined about 14.54-17.45 % in 3 hybrids for the stem yield and 11.37-18,87 % in 3 hybrids for the plant height. Three hybrids had aboutl4.60-25.60 % heterosis and one hybrid had 16.61 % heterobelthiosis for the head diameter. Seven hybrids had 5.34-17.78 % heterosis, 4 hybrids 5.44-14.92 % heterobelthiosis for the 1000 grain weight. There was a reduction of 9.38-14.13 % in all hybrids for the hull percentage and also 11.90-23.23 % reduction according, to the heterobelthiosis in all hybrids. For the protein percentage of seeds there was a reduction of 11.90-23.23 % in 4 hybrids and according to the heterobelthiosis 1.98-5.83 % in 6 hybrids. There was an increase in the oil percentage of seed according to the parent lines but it was not statistically significant.Most of the hybrids developed better than the control varieties. There was an increase of 20-84 kg/da in 2 hybrids for the seed yield, 10 33 kg/da in 2 hybrids for the oil yield, 3.80-7. 14 % in 4 hybrids for the 1000 grain weight. Contrary to the above findings, the plant height was shorter about 15-35 cm in 5 hybrids. The hull percentage reduced 1.39-2.72 % in all hybrids, and protein percentage 2.18-3.32 % in 3 hybrids. Although head diameter and oil yield increased in hybrids, it was not statistically important. Erk. 14 x V. 8931/1 and Erk. 15 x V. 1646/2 hybrid combinations gave not only high seed and oil yield, high 1000 grain weight but also less hull percentages. In addition to that Erk. 14 x V. 8931/1 hybrid was 20 cm shorter than the control variety. Erk. 14 x V.8931/1 combination was accepted as resistant to the broomrapes and no broomrapes was found on the Erk. 15 x V. 1646/2 combination. Key Words; Sunflower, broomrape resistance, hybrid, heterosis, seed yield, oil yield, stem yield, plant height, head diameter, thousand seed weight hull percentage, oil percentage, protein percentage, dry matter, date of flowering.date of maturating interactions.
Benzer Tezler
- Orobanşa dayanıklı genetik erkısır ayçiçeği (Helianthus annuus L.) hatların fertilleri ile erkısır bitkiler arasında melez ve heterosis
The Hybrids of fertile and sterile plants of genetically male sterile sunflower (Helianthus annuus) lines resistant to broomrape, and heterosis
HÜSEYİN CAMCI
- Orobanşa ( Orobanche cumana wallrr ) dayanıklı ayçiçeği ( Helianthus annuus L. ) hatlarının melez ve atalarında verim, verim ögeleri, fertil ve erkısır oranları
Başlık çevirisi yok
GÜLTEN ÜNLÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
1994
ZiraatAnkara ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZER KOLSARICI
- Genetik erkısır ayçiçeği (Helianthus annuus L.)'nde farklı oranlarda fertilite gösteren bitkilere ait çiçek tozlarının erkısır oranına etkisi
Effect of pollen grains from genetic male sterile sunflower (Helianthus annuus L.) plant showing different fertility levels on numbers of male-sterile plants
MOHAMMAD SHARİF MOGHADDASİ
Doktora
Türkçe
2006
BiyoteknolojiAnkara ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEBAHATTİN ÖZCAN
- Ayçiçeğinde (Helianthus annuus L.) genetik erkısır hatların seçimi ile tohum verimine, verim öğelerinin etkisi
Selection on genetic male-steril lines and effect of yield components on the seed yield and sunflower
BELGİN COŞGE
Yüksek Lisans
Türkçe
1996
ZiraatAnkara ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. NİLGÜN BAYRAKTAR
- Orobanşa dayanıklı erkenci ve kısa boylu ayçiçeği ile genetik erkısır hatlar arası melez ve heterosis
Başlık çevirisi yok
MUALLA ÜLKER