Distopik bilim - kurgu filmlerindeki mekan çözümlemeleri, 1980 - 2000
Places analysis in dystopic science - fictions films, 1980 - 2000
- Tez No: 166229
- Danışmanlar: PROF. DR. HÜLYA YÜREKLİ, DOÇ. DR. ARZU ERDEM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2005
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimari Tasarım Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 87
Özet
Çalışmanın konusu, teknolojik değişimin, mimarlık ile ilgili gelecek senaryolarını nasıl etkilediğini distopik bilim-kurgu filmleri aracılığıyla ortaya koymaya çalışmaktır. iletişim teknolojilerinin şekillendirdiği günümüz dünyasında herşey birbiri ile iletişim ve etkileşim içindedir. Mimarlık ve sinemanın da tüm sanatların birbiri içine girdiği bu ortamda birbirlerinden etkilenmemeleri imkansızdır. Hem mimarlar hem sinema sanatçıları, çevre ve insan ilişkilerini anlamlandırmak sorunuyla ilgilenirler, iki disiplinde düşüncelerini aktarmak için mekanı kullanırlar. Sinemanın zaman ve mekan kurgusunu değiştirerek yarattığı gerçeklik, sinema perdesinde kalmaz. Mimarlar filmler tarafından simüle edilmiş gerçekleri imgelemleyerek tasarımlarına yansıtırlar. Sinema, mimari gerçekliği kendi dünyasında yeniden üretir. Film yapmada kullanılan teknikler, mimarlık için farklı düşünme ve yapma olanakları sağlamıştır. Endüstri devrimiyle birlikte gelişen bilim ve teknik, maddenin üretiminde ve temsilinde köklü değişimler oluşturmuştur. Bu dönemdeki teknolojik değişimler hem yapım tekniği açısından hem de düşünsel alt yapı açısından sinemanın ve mimarlığın üretimini derinden etkilemiştir. Teknolojik değişimler geleceğin mekan kurgusunu oluşturmada en önemli etkenlerden biridir. Bu değişim, aydınlanma ile başlamış, gelişen teknoloji bilinmeyenleri cevapladıkça geleceğin dünyasında bilinmeyen, karanlık, çözümsüz olan hiçbir şeyin kalmayacağı inancı güçlenmiştir. Teknolojik gelişmelerin hızlanmasıyla bilimin ortaya çıkaracağı mükemmel hayat beklentisi artmıştır. Cennetin alternatifi olan ütopyalar, ulaşılabilir olarak görülmüş, ütopyalardaki“olmayan yer”,“iyi yer”haline gelmiştir. Mimarlık bu noktada gerçeklik ile ütopyayı buluşturmuştur. Ütopyalarda, sosyal ve fiziksel hayattaki mutluluğa teknolojinin olanaklarıyla oluşturulmuş makine gibi işleyen mimariyle ulaşılacağı düşünülmektedir. Teknolojinin savaş sanayinde kullanılması, teknolojinin ortaya çıkardığı tüketim kültürüyle çevrenin daha çok kirlenmesi, dünyanın yaşanmaz hale gelmeyebaşlamasıyla gelecekle ilgili umut kaybolmaya başlamıştı. 2. Dünya savaşı, Hiroşima ve Auschwitz'den sonra genel düşünce ütopyaların saçmalık olduğuydu. idealler ile gerçekler arasındaki çelişkilerin farkına varılmış, umudun yerini karamsarlık, alaycılık ve hayal kırıklığı almıştı. Bu dönemde insanlığın bütün çevresini baştan aşağı yıkıp silbaştan ideal bir dünya oluşturma düşüncesi ortadan kalkmıştı. Kentle ilgili bütüncül projeler ortadan kalkmış yerlerini noktasal çözümler üreten projeler almıştı. Kentlerde düzenin yerini kaos, bütüncüllüğün yerini kolaj almıştır. Distopyalar ütopyaların tahtına oturmuştur. Teknolojinin etkisiyle ortaya çıkan tüketim kültürünün bir ürünü olan sinema, geniş kitlelere ulaşabilme ve kitleleri etkileme gücüyle, toplumun gelecekle ilgili beklentilerini ve dünya görüşlerini etkiler. Hayalle gerçek içice geçerek, geleceğin teknolojisi ile ilgili resimler bilim-kurgu sineması aracılığıyla sunulur. Bilim-kurgu sinemasının kente etkisi; kentin imajının oluşturulmasında ve yeni kent yaşantısının değerlendirilmesindedir. 1980' lerden sonra üretilen bilim-kurgu filmleri, teknolojik gelişmeler karşısında olumlu fikirlere sahip olmayan distopyalar üretmişlerdir. iletişim teknolojilerinin gelişmesi ile ortaya çıkan siberuzay yeni bir mimari gerçeklik sunar. Sınırların bulanıklaşması, orijinalden kopma, zamanın tanımının değişmesi mekanda değişimlere sebep olur. Değişimler yeni mekan tanımlarının ortaya çıkmasına sebep olur. Siberuzay kavramı kamusal- özel alanı değiştirir, dönüştürür, iletişim teknolojilerinin insan hayatının önemli bir kısmını kaplamasıyla teknoloji bedenle bütünleşir, beden sınırlarından kurtulur. Bu değişimlerin birçok olumlu ve olumsuz yönleri vardır. Genel olarak bilim-kurgu sinemasında bu yeni çevrenin insan algılarını bütünüyle değiştireceği savunulmakla beraber geleceğin dünyası karamsar tasvir edilir. Yeni bir kavram olan siberuzayın geleceğinin karamsar olarak algılanmasının sebebi“yeni”olanın doğurduğu korkudur. Muhafazakar düşünceler ucu kapalı görüşlerini, teknofobik ve distopik bilim- kurgu filmleri aracılığıyla ortaya koyarlar. Geleceğin dünyaları ile ilgili bu görüşler bugünün dünyasının yorumlarıdır.
Özet (Çeviri)
The subject of this study is to try to expose how technological changes effect futuristic scenarios related with architecture by means of dystopic films. In today's world which is shaped by communication technologies, everything is in communication and interaction with each other. It is impossible for architecture and cinema not to be effected from each other in this environment in which all kinds of art are one within another. Both architects and cinema artists deal with the problem of interpretation of environmental and human relations, both disciplines utilize place to transfer their thoughts and ideas. The reality that“cinema”has been created by changing time and place fiction does not remain in cinema screen. Architects reflect the truth that is simulated by the films to their designs by imagination. Cinema reproduces architecture reality in its own world. The techniques that have been used to produce films have created different thinking and operation opportunities for architecture. Science and technology that have been developed with the industrial revolution have caused deep changes in the production and the representation of material. The technological changes in this period have deeply effected the production of cinema and architecture in the aspects of both production technique and thinking infrastructure. Technological change is one of the most important factors in forming the place fiction of future. This change has started with the clarification and the belief that there will be nothing that is unknown, dark and insolvable in future's world is grown stronger as the improved technology has answered the unknown subjects. The expectation of the perfect life arised by the science has increased as the technological developments accelerate. The Utopias that have already replaced heaven have been considered as reachable; 'The place does not exist' has become“good place”. Architecture has brought reality and Utopia together at this point. In Utopias, it was thought that happiness in the social and physical life could be reached by the architecture that operated like a machine that was formed by the means of technological opportunities. VllThe hopes related with the future started to diminish with the utilization of technology in war industry, the pollution of environment by the consumption culture that was arised by technology and the fact that the world started to be the place in which a life could not maintained. After 2. World War, Hiroschima and Auschwitz, the main idea was that Utopias were nonsense. The contradictions between the ideal and reality were noticed, the pessimism, derision and disappointment replaced hope. In this period, the idea to destroy all of the surroundings of humanity and form the ideal world was abolished. The integration projects about urban were abolished and the projects that produced partial solutions replaced them. In towns, chaos replaced regularity and collage replaced the integrity. Dystopias dethroned Utopias. The cinema that is a product of consumption culture arised with the effect of technology effects the future expectations and viewpoints of community. The image and real are brought one within the other and the pictures related with the future's technology are presented by the means of science-fiction cinema. The effects of science-fiction cinema on the urban is in the formation on the urban is in the formation of urban image and the evaluation of new urban life. Science-ficton films that have been produced after 1 980s have produced dystopias which do not have positive opinions against technological developments. Cyberspace that has been arised with the developments in communication technologies peresents a new architectural reality. The turbidness of the borders, breaking off from the original, the change of the definition of time have caused changes in the place. The changes have arised new place definitions. The cyberspace concepts change and transform the public-private areas. Technology integrates with the body as the technologies cover an important portion of human life; body crosses its borders. These changes have various positive and negative aspects. Although, the fact that this new environment could completely change the human perceptions is defended generally in science-fiction cinema, the future's world is depicted in a pessimistic manner. The reason that makes the new concept cyberspace to percept future as pessimistic is the fear that“the new”has created.
Benzer Tezler
- Bilim kurgu filmlerindeki kentsel mekanın gelecek anlatısı ve İstanbul distopyası
The future of the urban space in science fiction and Istanbul distopia
AYŞENUR BABACAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLDEN DEMET ORUÇ
- 2000 sonrası bilim kurgu filmlerinde teknofobi ve nostalji
Technophobia and nostalgia in the post-2000 science fiction films
PINAR DÜNDAR
Doktora
Türkçe
2024
İletişim BilimleriHacettepe Üniversitesiİletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÇAĞLA KARABAĞ
- Teknolojinin mekân kurgusu üzerindeki etkilerinin distopyalar üzerinden incelenmesi: Black mirror örneği
Investigation of the effects of technology on space fiction through dystopias: The case of black mirror
BÜŞRA AKTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
İç Mimari ve DekorasyonHaliç Üniversitesiİç Mimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SENNUR HİLMİOĞLU
- Japon animelerinde kent ve mimarlık: Ghost in the shell ı&ıı ve metropolis üzerinden bir inceleme
Architectural and urban representation in Japanese animes: Ghost in the shell i&ii and metropolis as case study
MELODİ İPEK ÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. OZAN ÖNDER ÖZENER
- Distopik filmlerde zaman ve mekânın yeniden yaratımı
Recreating of time and space on the dystopic movies
MELİKE UYANUSTA
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Radyo-TelevizyonMarmara ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ESRA BİRYILDIZ