Mimarlık söyleminin okunması: Peter Eisenman metinleri örneği
Reading the architectural discourse: Peter Eisenman texts
- Tez No: 168538
- Danışmanlar: PROF. DR. HARUN BATIRBAYGİL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Anlatısal çözümleme, ayran, eleştiri, karşıtlık, kavramsal karşıtlık, metin, mimari metin, mimari düşünce, mimarlık söylemi, okuma, yazı ıx, Architectural discourse, architectural thought, conceptual opposition, critics, difference, narrative analysis, opposition, reading, text, architectural text, writing
- Yıl: 2005
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimari Tasarım Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 286
Özet
Mimarlık düşüncesi, mimarlık üzerine yazılan yazılar, binalar ve projeler aracılığıyla somut bir gerçekliğe kavuşmaktadır. İnsanın dil yetisi, düşünmenin merkezinde yer almakta, düşünmeyi ve dilsel göstergeler aracılığıyla düşüncelerin iletilmesini sağlamaktadır. Bu anlamda mimarlık nesnesini konuşulan dilmiş gibi okuma denemeleri gerçekleştirilmiştir. Ancak, mimarlık nesnesinin, dil kadar iyi eklemlenen bir gösterge sistemine sahip olmaması nedeniyle başarılı olunamamıştır. Mimarlık göstergesi, bu özelliği nedeniyle, daha çok eklemlenmiş bir yapı içeren ve mimarlık düşüncesinin belirtkeleri olan denemeler, proje raporları vb. ile desteklenmiştir. Bu çalışanın temel adlığı soru, mimarlık düşüncesinin okunabilirliğiyle ilgilidir ve mimarlık göstergeleri olarak, mimarlık üzerine yazılmış metinler üzerinden bu okumanın yapılabileceği savma dayanmaktadır. Mimarlık söylemini okuma çabası doğrultusunda, göstergeler kuramı ve mimarlığın bu kuram içindeki konumu tartışılmıştır. Göstergeler sisteminin geçerliliğini sorgulayan kuramlar da bu tartışmaya dâhil edilmiştir. Bu tartışmalar,“okuma”nın tanımını yapmayı olanaklı kılmıştır. Ardından, okuma modelleri (anlatı çözümleme modelleri) araştırılmış, Greimas'ın Eyleyenler Modeli, seçilen metinlerin okunmasında kullanılmıştır. Mimar Peter Eisenman'ın, süreli yayınlarda çıkan denemeleri, çözümlenmek için, örnek olarak seçilmiştir. Eyleyenler modeli, bu metinlerin altında yatan anlamın odak noktasını oluşturan kavramsal karşıtlıkların belirlenmesinde, bir araç olarak kullanılmıştır. Söz konusu model, mimari metinlerdeki“yazar, mimarlık kuramlarında neyin eksik olduğunu düşünmektedir; bu eksikliğin giderilmesi için ne yapılmalıdır; bunu olanaklı kılacak ve engelleyecek şey nedir?”türünden sorulara yanıt aramaya da yardımcı olmaktadır. Sözü edilen kavramsal karşıtlıkların belirlenmesiyle, metin içinde belirginleşen mimarlık düşüncesinin eleştirisinin yapılabileceği sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
The architectural thought is realized through the theoretical essays, buildings and projects. The lingual faculty of man is central to his thinking. Language is a vehicle of thoughts, making man able to think and convey his thoughts by lingual signs. Through the past few decades, the attempts to read architectural objects, the same way one can speak a language have not been quite successful, for the architectural object's not including an articulated sign system as the spoken language does. For this characteristic of the architectural sign, it is known to be accompanied by a well articulated sign system that constitute essays, project reports, etc. which are also referents of the architectural thought. The main question of this work is about whether architectural thought can be read. And it has been hypnotized that, it can be done through the texts written on architecture. In the quest to read architectural discourse, the theory of signs and the position of architecture that resides in it have been discussed. The theory which is on the counter part of the possibility of a sign system has also been discussed. These discussions have made possible the definition of what reading is. Then, the reading models (narrative analysis models) have been examined and Greimas' actantial model has been used to read the chosen architectural texts. Architect Peter Eisenman's essays printed on periodicals have been chosen as samples for the analysis process. The actantial model provides a tool for determining the conceptual oppositions that seem to be central to the meaning that lies beneath those texts. This model also gives answers to the questions in an architectural text like“what the writer thinks is lacking in today's architectural theory; what should be achieved to overcome that absence; what should be aimed; what makes it possible and what restricts it”. Once those conceptual oppositions are isolated, it has been concluded that it could be possible to criticize the architectural thought that is revealed in the text.
Benzer Tezler
- Yer-yapım: Yerin belleğinin temsil pratikleri aracılığı ile yeniden üretimi
Place-making: Re-production of the memory of place with representation practices
SERRA AYHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SIDIKA ASLIHAN ŞENEL
- Venedik Mimarlık Bienali'ne iç mimarlık perspektifinden bakmak: Türkiye ulusal sergileri
Looking at Venice architecture Biennale from interior architecture perspective: Turkish national exhibitions
NURULLAH KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesiİç Mimari Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZGE CORDAN
- Modern kentte yabancılaşma: 19. yüzyıl Paris'i ve 21. yüzyıl İstanbul'undan deneysel kesitler
Alienation in modern city: Experimental sections from 19th century Paris and 21st century Istanbul
GİZEM ÖZER
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İPEK AKPINAR
- Mimar/Arkitekt Dergisi metinlerinde melankoli: 1931-1941
Melancholy in the architectural texts Published in Mimar/Arkitekt: 1931-1941
NESLİHAN GLOSSET
Doktora
Türkçe
2019
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. VESİLE GÜL CEPHANECİGİL
- Genealogy of place in architecture: History, current interpretations and insights
Mimarlıkta yerin şeceresi: Tarih, güncel yorum ve anlayışlar
YELİZ ÖZMETİN
Yüksek Lisans
İngilizce
2008
MimarlıkOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ CENGİZKAN