Yer-yapım: Yerin belleğinin temsil pratikleri aracılığı ile yeniden üretimi
Place-making: Re-production of the memory of place with representation practices
- Tez No: 560058
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SIDIKA ASLIHAN ŞENEL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimari Tasarım Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 91
Özet
Birçok tasarım söyleminde yer, basit anlamıyla çevresinden bağımsız, sınırları olan bir duruma işaret eder. Mimarlıkta yer kavramı çoğunlukla arsa (site) tanımına yakın şekli ile ele alınmaktadır. Yeri bir arsa olarak görmek yerin potansiyellerini analitik gösterimlere, sayısal verilere ve sınırlara indirgemektedir. Yeri bir arsa olarak gören bir anlayış yerine, tasarım sürecinde çok yönlü bir yer okuması ile yer bilgisinin oluşturulabileceğini, yerden öğrenilen ya da yerin sağladığı bilginin o yerdeki tasarımı şekillendirebileceğini düşünebiliriz. Arsa fikrini eleştiren tanımları ve yaklaşımları“Yere ve Yerin Belleğine Dair”başlıklı ikinci bölümde, üç başlık altında ele alıyorum: Arsa (Site) Olarak Yer, Boşluk (Khora) Olarak Yer, Konum (Location) Olarak Yer.“Arsa Olarak Yer”başlığı altında arsanın tanımı ile beraber, arsayı eleştiren ve bu tanımı ileriye götüren yaklaşımlar yer almaktadır. Robert A. Beauregard, yeri arsa olarak değerlendirmenin karşısına hikâyesi olan bir yer (place) düşüncesini koyması ile mimari tasarımlarda bir yerin çoğunlukla arsa olarak görüldüğüne dikkat çekmektedir. Arsayı çevresinden bağımsız ele almayı eleştiren ve daha geniş ölçekte bir şeyin parçası olduğunu düşünerek arsa tanımını ileri götüren Andrea Kahn'ın kentle ilişkili bir yeri kentsel arazi olarak tanımlanması bu başlık altında yer alıyor.“Boşluk Olarak Yer”başlığı altında, felsefeci Jacques Derrida'nın Platon'dan aldığı ve yorumladığı, mimarlık tartışması içerisinde mimar Peter Eisenman ile birlikte üzerine düşündüğü yer için ürettikleri 'khora' kavramını ele alıyorum. Bu kavram ile mimarlıktaki sınır durumu eleştirilmektedir. Khora, mimarlıkta yer ile özdeşleşen sınırların ötesine geçen ve yer için yeni anlamlar üretmeye olanak sağlayan bir yaklaşım olarak görülmektedir. Ev ve konum ile ilişkilendirilen yer düşüncesi, yeri deneyimlenir olarak ve insandaki duyumsamalar ile ele alan kuramsal yaklaşımlar“Konum Olarak Yer”başlığı altında yer alıyor. Ölçülebilir mekân yerine Martin Heidegger'in deneyim yoluyla kavranan yer anlayışını ve ondan etkilenen Christian Norberg-Schulz'un yeri soyutlanmış verilerden ayrı düşünen, gündelik hayatı yer düşüncesi ile bağdaştıran kuramsal yaklaşımını anlatıyorum. Fenomenoloji ile ilişkili yer yaklaşımlarını ele aldığım bu kısımda Dripps'in zemin (ground), David Leatherbarrow'un topoğrafya (topography) kavramlarının konum olarak yer yaklaşımını nasıl ilerlettiklerini inceliyorum.“Yerin Belleğinin Temsil Pratikleri Aracılığı ile Yeniden Üretimi”başlıklı üçüncü bölümde, ikinci bölümde tartıştığım yer kavramlarını mimari tasarım projeleri üzerinden değerlendiriyorum. Bu bölümdeki örnekleri üç alt başlık altında ele alıyorum: Kentsel Bağlamda Yer; Yeni Bağlamlar, Yeni Yerler; Deneyimlenen ve Duyumsanan Yer.“Kentsel Bağlamda Yer”başlığı altında yeri yakın çevresi ve kent ölçeğinde ele alan ve tüm zamansallıkları ile düşünen, yerdeki ihtiyaçları analiz ederek bu doğrultuda projelerini geliştiren, arsaların sınırlarının nasıl oluştuğunu araştıran, arsanın daha büyük bir şeyin parçası olduğunu düşünen ve kent ile ilişkilendiren yaklaşımlara örnekler yer alıyor. Bu bölümde EMBT'nin Diagonal Mar Park ve Parc dels Colors projelerini, Atelier Bow-Wow'un Pet Architecture çalışmasını, tasarımcıların üzerinde durdukları kavramlar ve ürettikleri taktikler ile beraber inceliyorum. Yeri boşluk olarak ele aldığını söyleyebileceğmiz ve yere yeni bağlamlar oluşturarak tekrar ele alan yaklaşımlara“Yeni Bağlamlar, Yeni Yerler”başlığı altında mimari tasarım projeleri üzerinden bakıyorum. Yeri olaylara yer veren bir boşluk olarak ele alan Parc de La Villette projesi ile Tschumi, sonsuz bağıntılar sağlayan durumlara dikkat çekerek park için programatik katmanlama öneren OMA, kurgu bir hikayeyi mimarlık aracılığıyla tekrar kurgulayan bienal işi ile Eisenman, semboller ve simgeler üzerinden oluşturulan Berlin Yahudi Müzesi ile Libeskind'in projelerini yere yeni bağlamlar oluşturan yaklaşımlar ile ilişkilendiriyorum.“Deneyimlenen ve Duyumsanan Yer”başlığı altında yerin çevresel karakterini kültürel temsil biçimleri ile sunan Hassan Fathy ve Balkrishna Doshi, benzer şekilde yerel olanı yorumlayan Dimitri Pikionis, tüm duyulara hitap ederek çağrışımlar yapmayı hedefleyen Therme Vals projesi ile Zumtrhor'un projeleri yer alıyor. Yerin belleğinin yeniden üretiminde temsil eden(ler)in önemli bir rol aldığını düşünüyorum. Mimarlık sadece yere bağlı değil aynı zamanda tasarımcıya, dolayısıyla fikirleri geliştiren araçlara bağlıdır. Tasarımcının önem kazandığı perspektifle yer anlayışlarını bu tez çalışmasında mimari tasarım projeleri üzerinden inceliyorum. Örneklerde tasarımcıların görüşlerine yer veriyor ve projelerinde yeri nasıl ele aldıklarına ve tasarımda nasıl taktikler ürettiklerine bakıyorum. Böylelikle çalışma, bir yerde üretilecek tasarımın bağlı olduğu bileşenler hakkında ipuçları veriyor.
Özet (Çeviri)
In architecture, the concept of place stands out and provides the data needed to start the work in the design process. The information of the place is possible to generated depending on many data such as: schemes, experience or a theoretical background determined by law, by the will of the employer or the wills of the active roles in the place. Place has various meanings that refer to different sizes, boundaries and contents in the dictionary. The concept of the place allows the complexity of the perception of the place to be read through the language. Meanings of the place are associated with theories of its content. The study on the meaning of the place concept is elaborated in the second chapter called“Place and Place Memory”, the approaches those can meet the meanings of place have been studied under three titles: Place as Site, Place as Chora, Place as Location. The relation of the place with the memory is explained under the fourth title called“Place Memory”and the concepts of the place that emerged in this chapter are evaluated through the memory. The site notion is defined by numerical data and ownership which primarily criticized in this thesis. Correspondingly, the theories about the place were examined in the context of the alternative definitions they produce for the site. The common point of the examined concepts is that they critique the site notion and produce alternative definitions for the place in different ways. The thoughts which acknowledge the place as a measurable concept have been studied in critical way under the title“Place as Site”. Robert A. Beauregard's opposite definitions of a place with a story and a site with certain boundaries have been examined. The approach which treats these concepts as contrasting each other, underlines the state of opposition which exists in architecture. In contrast to this demeanor, Andrea Kahn's urban site conception considers place as relational structure that involves oppositions. The definition of the 'chora' which is suggested for place by Jacques Derrida and Peter Eisenman has been studied under the title“Place as Chora”. Chora is seen as a definition that goes beyond the boundaries that are identified with the place and allows creating new meanings for the place. The approaches that emphasize the daily life in a place have been studied under the title“Place as Location”supported by opinions of Martin Heidegger and Christian Norberg-Schulz's. In addition to this, Robin Dripp's the ground and David Leatherbarrow's topography concepts have been studied through the new definitions and theoretical frameworks they created for the place notion debate. The representations of the memory of place have been studied via associations of theories towards the place under the third chapter: Re-Production of The Memory of Place with Representation Practices.“Place as Site”is represented by property boundaries, construction limits and is determined by regulations and numerical data. Architectural perspective considers the place as isolated from humans and their actions thus designers deal with the place via analytical representations formed for that place. Contrary to the urban site acknowledgment, the place is elaborated not just as a concrete being it is defined also through the actions. Acceptation of the place as a representative of an action and acceptation of the constant formation and repetition of the memory corresponds to the contemporary theory which is provided through the synthesis of different approaches. The idea of the“Place as Chora”apparently deals with the problematic of the boundary making by emptying out the place meaning and representing it by creating new contexts. This venture attributes to the creation of new perspectives on the place meaning. The idea called the“Place as Location”accepts the place concept based on human sensations and the space experiences. This approach tries to display the materialistic aspects of the daily life by removing the place from isolated representations. In the third chapter of this work, architectural projects are examined by classification based on architect's attitude on producing the memory of the place. The groupings are an evaluation of the representational practices of the designers and the memories of the place they produce in the context that have been discussed. Drawings as a representational technique create an open platform for the interpretations, for this reason the architectural projects have been examined and supported with the relevant explanations and project descriptions of their own designers. Under the title of“Place in Urban Context”are elaborated the examples which approach the place together with its surroundings in an urban plate considering it with all its temporality. Projects in this section portray the development of a design by analyzing the requirements of the place in the frame of site boundaries in a bigger scale. In this title, EMBT's Diagonal Mar Park and Parc dels Colors projects, Atelier Bow-Wow's Pet Architecture and the notions of those are highlighted by the designers and their strategies have been studied. Under the chapter of the“New Contexts, New Places”definition of the place as chora and the re-approach to it is studied through example of Parc de La Villette designed by Tschumi. As mentioned above theorem of a place as a chora displays new contexts on the reading of the place concept. Tschumi with Parc de La Villette project, approaches the place as a space that gives place to events. OMA by drawing attention to the situations that provide infinite correlations suggests programmatic layering for the park. Eisenman with his biennale work that re-fictionalizes a fiction via architecture and Libeskind with Berlin Jewish Museum project which is created via signs and symbols have been associated with the approaches creating new contexts for the place.“Place via Experiences and Human Sensations”, section interprets the examples introduced for the“Place as Location”. Studied examples in this part are: Hassan Fathy and Balkrishna Doshi that present the environmental characteristic of the place by cultural forms; Dimitri Pikionis interprets the local; Zumthor's projects and Therme Vals make associations by addressing the place as an answer to all senses. In this thesis, in second chapter the place concepts and theories on it are elaborated and discussed wherease in the third chapter this debative platform is supported with the examples in the way to concreticise the notion of the place. These examples include contrary theories and synthesis of them. In the reproduction of the memory of the place, it is thought that the representer(s) has an important role. Architecture does not only depend on the place but it also depends on the designer's demeanor and the tools used in developing the ideas. With the perspective where the designer becomes significant, the understandings of place have been studied through design projects. In the examples, the opinions of the designers and their strategies they produce have been analyzed. Therefore, clues have been obtained about the components of a design to be produced in a place.
Benzer Tezler
- Kentin iç mekanları: Ankara belleğinde pasajlar, (1950-1980)
Urban interiors: Arcades in Ankara memory, (1950-1980)
GÜLİZ KÜÇÜKTAŞDEMİR
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2018
İç Mimari ve DekorasyonHacettepe Üniversitesiİç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Ana Bilim Dalı
PROF. PELİN YILDIZ
- La reproduction des rapports sociaux de sexe dans L'organisation de Jeunesse de Cumhuriyet Halk Partisi
Cumhuriyet Halk Partisi Gençlik Kolları'nda toplumsal cinsiyet ilişkilerinin yeniden üretimi
AHMET KEREM YILMAZ
Yüksek Lisans
Fransızca
2020
SosyolojiGalatasaray ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İPEK MERÇİL
- İstanbul-Yeniköy tarihi kentsel peyzajında toplumsal belleği açığa çıkarmaya dair bir araştırma
A study on revealing collective memory in the historical urban landscape of Istanbul-Yenikoy
NESLİHAN KOÇHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KORAY GÜLER
- Eve ototopografik bir bakış: Evin yaratıcı kayıtlarla film düzleminde yeniden üretimi
An autotopographical look at home: The filmic reproduction of home through creative recordings
MERT ZAFER KARA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Güzel Sanatlarİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MELTEM AKSOY
DR. BİHTER ALMAÇ
- 1960 sonrası kamusal alanda sanat ve 'geçicilik'
After 1960 art in public space and 'Temporality'
BETSİ SULLAM