19. yüzyılda Osmanlı Devleti'nde askeri mimari ve İstanbul'da inşa edilen askeri yapılar
The Military architecture of the Ottoman State in the 19th century and the military buildings built in Istanbul
- Tez No: 168543
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NADİDE SEÇKİN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Osmanlı, askerî, mimarî, İstanbul, idarî bina, kışla, okul, hastahane, karakol, fabrika, silâhhane, depo, fınn, mutfak, hamam, Ottoman, military, architecture, Istanbul, administrative building, barracks, school, hospital, police station, factory, armory, depot, bakery, kitchen, bath house
- Yıl: 2004
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rölöve-Restorasyon Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 728
Özet
19. yüzyılda“Batılılaşma”dönemi olarak da adlandırılan modernleşme süreci, Osmanlı askerî teşkilâtının yapısında ve ordu düzeninde önemli değişikliklere sebep olmuş ve bu değişim kaçınılmaz olarak askerî mimarînin biçimlenmesinde de etkin olmuştur. Bu araştırmada, I. Ordu merkezi olan İstanbul'da Osmanlı Ordusu'nun kara kuvvetleri için inşa edilen askerî yapıların tespit edilerek tarihsel ve mimarî özellikleri açısından değerlendirilmesine ve halen mevcut olan yapıların koruma sorunlarının belirlenmesine çalışılmıştır. 19. yüzyılda gelişen askerî mimarîyi tanımlayabilmek için öncelikle değişen askerî teşkilâtın yapısı, idarî açıdan belirleyici olan saltanat dönemlerine ayrılarak incelenmiştir. Batı ile etkileşim sonucu askerî eğitim-öğretim alanında yapılan yeniliklerin askerî mimarlık faaliyetlerine ne şekilde yansıdığı araştırılırken, özellikle Fransa ile kurulan ilişkilerin askerî yapıların tasarımında etkili olduğu görülmüştür. İstanbul'daki askerî yapı faaliyetleri, Kapıkulu Ocakları 'nın kaldırıldığı tarih olan 1826 öncesi ve sonrası olmak üzere iki bölüm halinde ele alınmıştır. 1826 yılı öncesinde Kapıkulu Ocakları için inşa edilen askerî yapılar incelenerek daha sonraki dönem yapılarında görülen işlevsel-biçimsel süreklilik ve benzerliklerin belirlenmesine çalışılmıştır. Bu araştırmada 1826 yılından sonraki dönemde idarî bina, kışla, okul, hastahane, karakol, fabrika, silâhhane, depo ve fırın olmak üzere farklı işlevli 9 askerî yapı grubu altında toplam 68 adet askerî yapı/yapı grubu inşa edildiği; 47 adedinin günümüze ulaştığı, 21 adedinin ise günümüzde mevcut olmadığı saptanmıştır. Resmî arşivlerde bulunan 19. yüzyıl ile 20. yüzyıl basma tarihlenen belgeler ile yine bu dönemde basılan askerî mimarlık kitaplarından elde edilen özgün bilgiler sayesinde askerî yapılan konum, tasarım ilkeleri, malzeme ve yapım teknikleri açısından değerlendirmek mümkün olabilmiştir. Günümüzde işlev değişikliğinin yanı sıra yapılan müdahaleler nedeniyle özgün planlan, cephe düzenleri ve kısmî de olsa yapım tekniği değiştirilen bu kültür varlıklarının sahip olduğu koruma sorunları tespit edilerek giderilmesi yönündeki yaklaşımlar belirlenmeye çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
In the 19th century, the modernization period named as the“Westernization Period”have created important changes in the Ottoman military organization and army order, which inevitably influenced the formation of the military architecture. In this research, documentation of all the buildings constructed in the 19th century for the Land Forces of the Ottoman Army built in Istanbul- as the base of the 1st Army Force, and evaluation of their historical and architectural values, designating the preservation problems of the remaining military buildings have been studied. For to define the military architecture developed in the 19th century, first the changing structure of the Ottoman military and army organization have been analyzed based on a division defined by the period of reign in administrative terms. While researching, how changes made at the military education as a result of interaction with the West, reflected upon the military architecture. It has been observed that relations with France had been influential on designs of military architecture. The military architecture of Istanbul in the 19th century is studied in two parts: before 1826 - the date that the“Kapıkulu Ocakları ”have been abolished- and its aftermath. The military buildings built before 1826 for the“Kapıkulu Ocakları”, has also been considered as part of the functional and formal continuity and for to define the similarities seen in later periods. After the renovations made at the military organization in 1826, it has been documented that buildings in 9 different functions such as administrative, barracks, hospital, school, police station, armory, factory, depot, bakery, kitchen, bath house, lodge; 68 in total has been built, 47 of these buildings remain today. Through the original information dating 19th and beginning of 20th century obtained by the translation of Ottoman military books and documents from official archives, it has been possible to identify military buildings for their location, design principles, construction materials and techniques. The problems of conservation and defining approaching ways for these cultural artifacts, that through change of use and other interventions loose their plan and facade characteristics and partially their construction techniques today, has been undertaken.
Benzer Tezler
- 19. yüzyıl mimarlığında Alman mimari etkinliği
German architectural activity in 19th century İstanbul
MERYEM MÜZEYYEN FINDIKGİL DOĞUOĞLU
- Türkiye'deki geç dönem Osmanlı hastane binaları (1827-1923)
Late Ottoman hospital buildings in Turkey (1827-1923)
SERTAN ATASOY
- II. Mahmud Dönemi'nde (1808-1839) İstanbul'da gündelik hayatın gravürlere yansıma biçimi
The form of reflection of daily life in Istanbul to gravures in the Period of Mahmud II.
SİBEL DÜNDAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Sanat TarihiHacettepe ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. PELİN ŞAHİN TEKİNALP
- Tanzimat'tan Cumhuriyet'e Hatay'daki kamu yapıları
Public buildings in Hatay from the Tanzimat to the Republic
ÖVGÜ GARBİOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Sanat TarihiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NURCAN YAZICI METİN
YRD. DOÇ. DR. FEHİME MİNE TEMİZ
- 19. yüzyılda Adana vilayetindeki kamu yapıları
Public buildings in 19th century Adana province
NUR UMAR
Doktora
Türkçe
2017
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET CENGİZ CAN