Genişletilmiş Orta Doğu ve Kuzey Afrika projesinin Türkiye'nin güvenliğine etkileri
The effects of broader Middle East and North Africa project to the Turkey's security
- Tez No: 172714
- Danışmanlar: DOÇ.DR. YAŞAR HACISALİHOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Uluslararası İlişkiler, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Harp Akademileri Komutanlığı
- Enstitü: Stratejik Araştırmalar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 181
Özet
TASNİF DIŞI ÖZET Genişletilmiş Orta Doğu ve Kuzey Afrika(GOKA) bölgesi, sahip olduğu zengin enerji kaynaklan ve jeopolitik konumu ile tarih boyunca küresel aktörlerin ilgi noktası ve mücadele sahası olmuştur. Orta Doğu bölgesi enerji rezervleri ile ön plana çıkarken, Kuzey Afrika bölgesi de Akdeniz güvenliği ve dolayısıyla Avrupa'nın güney güvenliği bakımından ön plana çıkmaktadır. ABD'nin ise GOKA bölgesi politikalarının, enerji, jeopolitik, terörizm ve kitle imha silahları denklemleri üzerinde şekillendiği görülmektedir. ABD, 2'nci Dünya Savaşından sonra çeşitli doktrinler altında yürüttüğü GOKA politikalarını, 11 Eylülden sonra sertleştirerek bölgedeki yayılmacılığını artırmaya başlamıştır. 2003 sonunda ise Büyük Orta Doğu Projesi(BOP) adı altında bir girişimin bu coğrafyada gerçekleşmesi gerektiğini beyan ederek, 22 ülkenin siyasi ve ekonomik coğrafyasının değiştirilmesi gerektiği yönünde görüş bildirmiştir. Uluslararası kamuoyundan gerekli tepkilerin alınmasından sonra 2004 Haziran ayında gerçekleşen G-8 zirvesi ve NATO zirvelerinde projenin resmiyet ve işlerlik kazanması sağlanmış ve Genişletilmiş Orta Doğu ve Kuzey Afrika Projesi(GOKAP) olarak adı değiştirilmiştir. GOKAP coğrafyasında demokrasinin yaygınlaştırılması, serbest piyasa ekonomisinin geliştirilmesi, uluslararası terörizmin önlenmesi, kitle imha silahlarının yayılmasının önlenmesi ve istikrarın sağlanması gibi idealist hedefler belirleyen projenin, aynı zamanda İsrail'in güvenliğinin korunabilmesi, enerji rezervlerinin ve bu enerjinin Batıya şevkinin kontrolü ve ABD hegemonyasının genişlemesi gibi ABD'ye getirilerinin olacağı değerlendirilmektedir. Bölge ülkelerinin projeye ihtiyatlı yaklaştıkları, fakat aynı zamanda birtakım reformların da gerçekleşmesi için yeşil ışık yaktıkları görülmüştür. Bununla beraber bölgenin yapısının belirtilen reformları hayata geçirmek için çok hızlı hareket etmeyi kaldıramayacağı değerlendirilmiştir. Küresel aktörler ise ABD'nin bölge politikalarının kendi hayat alanlarında kısıtlamaya sebep olabileceği endişesini taşımaktadırlar. ABD, NATO ve AB'nin katkısını alarak projenin kendisine olan maliyetini azaltmaya ve gerçekleştirilebilme derecesini artırmayı amaçlamıştır. TASNİF PİSİ HTASNİF DIŞI GOKAP'ın, Irak'ta istikrar sağlanmadan ve Israil-Filistin çatışması sona ermeden sürdürülebilirliğinin olmayacağı değerlendirilmiştir. Bununla beraber projenin belirlediği idealist hedeflerin gerçekleşmesi halinde Türkiye'nin de güvenliğine olumlu katkıda bulunacağı, fakat Irak'ın kuzeyinde sözde Kürt devleti kurulmasının,“ılımlı İslam”nitelendirmesi ile Türkiye'yi model olarak görmenin, PKK/Kongra-Gel terör örgütünün bölgedeki kaos ortamının sağlayacağı şartlardan dolayı hareket sahasını artırmasının, Türkiye'nin güvenliğine olumsuz etkide bulunacağı değerlendirilmiştir. TASNİF PİSİ IH
Özet (Çeviri)
TASNİF PİSİ ABSTRACT Thanks to its rich energy sources and its geopolitical position, the Broader Middle East and North Africa (BMENA) has been the center of focus and a fight area for the global actors in the history. While the Middle East has become significant due to its energy reserves, the North Africa has gained importance in terms of security in the Mediterranean region and in the Southern Europe. Thus, the BMENA policies of the United States have been shaped based on equations of energy, geopolitics, terrorism and mass destruction of weapons. After September 1 1, the United States has intensified its BMENA policies that it has been carrying out under different doctrines since the Second World War, and thus it increased its extension in the region. At the end of 2003, the US declared that the Greater Middle East Project (GMEP) was necessary and that the social and economical geography of 22 countries in the region should be changed. After getting the necessary response from the international community, the name of the project was formally recognized and its name was changed to the Broader Middle East and North Africa Project (BMENAP) at the G-8 and NATO summits, which took place in June 2004. It is believed that the project, which has idealistic goals such as the extension of democracy in BMENAP, the development of free market democracy, the prevention of international terrorism and of mass destructive of weapons, and maintaining stabilization in the region will bring some benefits to the US, such as the protection of Israel's security, the control of transfer of energy reserves to the West and extension of the US hegemony. Although the countries in the region have reservations about the project, they have given the green light for the realization of some reforms. Nevertheless, the region is not believed to have the necessary infrastructure for the realization of rapid reform changes. As for the global actors, they are worried that the policies of the US in the region might restrict their living space. The US has been aiming at reducing its own cost of the project and increasing its feasibility with the participation of NATO and the EU in the project. TASNİF DISI IVTASNİF PİSİ It is considered that BMENAP cannot be maintained without ensuring stability in Iraq and ending the Israel-Palestine conflict. It is believed that if the project reaches its idealistic goals, it will have a positive impact on Turkey's security, however, the establishment of an alleged Kurdish state, the role-modeling of Turkey as a type of“moderate Islam,”the extension of PKK/Kongra-Gel terrorist organizations due to the conditions created with the chaos in the region might have a negative impact on Turkey's security. TASNİF DISI
Benzer Tezler
- Genişletilmiş Orta Doğu ve Kuzey Afrika Projesi (GOKAP)'nin Türkiye ve komşu ülkeler üzerine sosyolojik etkileri
The sociological effecets of 'Broader Middle East and North Africa Project (BMENAP)' over Turkey and neigboring countries
MEHMET FATİH ÇETİNKAYA
- Amerika Birleşik Devletleri'nin yeni ortadoğu perspektifi güvenlik stratejisi, enerji ve din boyutlarından Büyük Ortadoğu projesi'ne bakış
The United States' new middle east perspective- viewing the Greater Middle East Project from the security strategy, energy and religion dimensions
YAŞAR KEMAL EVCİOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Uluslararası İlişkilerKocaeli ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF.DR. HASRET ÇOMAK
- Arap Baharı bağlamında Türkiye'nin Orta Doğu ülkeleriyle ilişkileri
Turkey's relations with the countries in the Middle East in the context of Arab Spring
ŞEYDA ÖZYÜREK
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Uluslararası İlişkilerYalova ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MURAT ALAKEL
- İkinci körfez harekâtı sonrası Türkiye'nin Kuzey Irak politikası
Turkey's Northern Iraq policy after the second gulf war
HALUK KARADAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Uluslararası İlişkilerAtılım ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. VEYSEL BİLGİÇ
- ABD'nin Ortadoğu politikası: Son gelişmeler ışığında Suriye örneği
The U.S Middle East policy: The Syrian case from the perspective of latest developments
KAAN KUTLU ATAÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Uluslararası İlişkilerHacettepe ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DR. ALİ MURAT ÖZDEMİR
Y.DOÇ.DR. MİTAT ÇELİKPALA