Çalışanların arkadaşlık, başarı ve statü çabaları ve bu çabaların örgütsel vatandaşlık davranışlarıyla ilişkisinin incelenmesi
Emloyees' need for achievement, need for affiliation and need for status and investigation of the relationship between these needs and organizational citizenship behaviors
- Tez No: 173762
- Danışmanlar: PROF.DR. CANAN ERGİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Endüstri ve Örgüt Psikolojisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 120
Özet
Çalışanlar örgütte rol gereklerinin ötesinde, hem bireysel hem de örgütsel açıdan olumlu sonuçlar doğuran bir takım davranışlarda bulunmaktadırlar. Örgütsel vatandaşlık davranışları olarak adlandırılan bu davranışların ortaya çıkmasında rol oynayan birçok etken bulunmaktadır. Bunlardan biri de bireylerin ihtiyaçlarıdır. Bu araştırmada güdü yönelimi olarak da adlandırılan çalışanların arkadaşlık, başarı ve statü ihtiyaçlarının örgütsel vatandaşlık davranışlarıyla olan ilişkisi incelenmiştir, örgütsel vatandaşlık davranışları, kurallara uyma, sosyal katılım, savunmacı katılım ve işlevsel katılım olarak ele alınmıştır. Bu ilişki ayrıca yaş, cinsiyet, örgütte çalışma süresi ve çalışılan sektör açısından da incelenmiştir. Çalışmanın ilk aşamasında örgütsel vatandaşlık davranışları ölçeği ve güdü yönelimi envanterlerinin Türkçe'ye uyarlama çalışması 200 denek ile geçerlik ve güvenirlik yönünden incelenmiştir. Birinci aşama sonunda yeniden düzenlenen ölçekler, 209 erkek ve 191 kadın olmak üzere toplam 400 kişiden oluşan örneklem üzerinde uygulanmıştır. Veriler Ankara, İzmir ve Manisa illerinde kamu ve özel sektörde çalışanlardan toplanmıştır. Uygulanan hiyerarşik regresyon analizinin sonuçlarına göre, başarı ve statü çabasının örgütsel vatandaşlık davranışlarını yordadığı, arkadaşlık çabasının ise örgütsel vatandaşlık davranışlarını yordamaya katkısının olmadığı tespit edilmiştir. Sosyal katılımın yaş, örgütte çalışma süresi, başarı, statü ve arkadaşlık çabası; savunmacı katılımın başarı çabası; işlevsel katılımın yaş, arkadaşlık, başarı ve statü çabası ve kurallara uyma davranışının cinsiyet, yaş, başarı ve statü çabaları tarafından yordandığı gözlenmiştir. Statü çabasının, anlamlı bulunan tüm değişkenlerle ters yönlü bir ilişki içerisinde olduğu görülmüştür. Ayrıca arkadaşlık çabasının cinsiyet tarafından yordandığı, statü çabasının ek olarak çalışılan sektör tarafından da yordandığı tespit edilmiştir. Bulgular, özel sektörde çalışanların statü çabasının kamuda çalışanlardan daha yüksek olduğunu ve kadınların statü çabasının erkeklerden daha düşük olduğunu göstermektedir. Demografik değişkenlere başarı çabası açısından bakıldığında ise anlamlı bir sonuca ulaşılamamıştır. Çalışma sonunda elde edilen tüm bulgular literatürde varolan bulgularla karşılaştırılmış, araştırma sürecinde karşılaşılan kısıtlamalara değinilmiş, öneri ve yorumlarda bulunulmuştur. Anahtar Sözcükler Örgütsel vatandaşlık davranışları, başarı ihtiyacı, arkadaşlık ihtiyacı, statü ihtiyacı
Özet (Çeviri)
Employees and employers sometimes display behaviors that are beyond their role necessities which give rise to positive outcomes both for the individual and the organization. These behaviors which are called organizational citizenship behaviors are affected by many different factors. One of these is human needs. In this study, it is aimed to establish the relationship between organizational citizenship behaviors and need for achievement, need for affiliation and need for status which are named“cognitive-motivational work orientations”. Organizational citizenship behaviors are studied as obedience, social participation, advocacy participation, and functional participation. This relationship is also investigated in terms of age, sex, tenure, and sector. Adaptation of the scales to Turkish validity and reliability studies were carried out with 200 participants working in public and private sector organizations in Turkey. The scales which were rearranged were administered to 400 subjects, 209 men and 191 women participants. The data were collected in Ankara, Izmir, and Manisa. Results suggested that need for achievement and need for status predicted organizational citizenship behaviors, but need for affiliation was found to be unrelated. Social participation was predicted by age, tenure, need for achievement, need for status, and need for affiliation; advocacy participation was predicted by need for achievement; functional participation was predicted by age, need for achievement, need for affiliation and need for status; and obedience was predicted by sex, age, need for achievement, and need for status. The results revealed an opposite relationship between need for status and all variables that were found to be significant. Moreover, need for affiliation was predicted by sex, and need for status was additionally predicted by sector. Results show that the need for status in private sector is greater than the need for status in public sector; and the need for status is greater for males than females. Demographic variables were found to be unrelated to need for achievement.Findings are discussed in the context of literature, limitations are mentioned, and discussion and suggestions are made for future research. Key Words Organizational citizenship behaviors, need for achievement, need for affiliation, need for status
Benzer Tezler
- Ücretli çalışan mimarların işyeri mutluluğu ve farklı kariyer evrelerinde iş tatminini etkileyen faktörler
Workplace happiness of wage worker architects and the determinants of job satisfaction at different career stages
SEZER SAVAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMRAH ACAR
- Factors influencing the successful development of hospitality Smes: A study of independent hotels in North Cyprus
Konaklama Kobi'lerinin başarı gelişimini etkileyen faktörler: Kuzey Kıbrıs'ta bağımsız oteller üzerine bir araştırma
SENEM YAZICI YILMAZ
Doktora
İngilizce
2010
TurizmUniversity of SurreyTurizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. PETER JONES
- Demografik özellikler ve örgütsel sinizm ile sosyal kaytarma arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examining the relationship between demographic characteristics and organizational cynicism and social loafing
ESRA GÜMÜŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
İşletmeNiğde Ömer Halisdemir Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT TOKSARI
- Malpraktis iddiası ile hakkında soruşturma açılan hekimlerin depresyon ve tükenmişlik düzeyleri
Depression and burnout levels of physicians who are investigated about the malpractice allegation
ÖZGE ERDOĞMUŞ ERDEM
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
Adli TıpSüleyman Demirel ÜniversitesiAdli Tıp Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÇETİN LÜTFİ BAYDAR
- Küçük ve orta büyüklükteki hizmet işletmelerinde kayırmacılık algısının çalışanların motivasyonu üzerine etkisi
In the small and medium-sized services business perception of favoritism effect of the employees motivation
FULYA UNCU
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
İşletmeSüleyman Demirel Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NESRİN ŞALVARCI TÜRELİ