Evaluating the effect of micro-catchment water harvesting on water and soil losses in the dryland catchment
Kurak alanlarda mikro-havza su hasadının su ve toprak kayıplarına etkisinin değerlendirilmesi
- Tez No: 178467
- Danışmanlar: PROF. DR. ATİLLA YAZAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Mikro-havza su hasadı, toprak kaybı, toprak suyu, çalı canlı kalma oranı, Micro-catchment water harvesting, runoff, soil loss, soil-water, shrub survival and growth
- Yıl: 2007
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarımsal Yapılar ve Sulama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 258
Özet
Mikro-havza su hasadı (MCWH) teknikleri, yüzey akış sularını biriktirerek, kurak alanlarda su stresinin etkilerini azaltabilir. Bu teknik arazi üzerinde bir değişikliği gerektirir ve yersel yüzey akış sularını bitki yetiştirilen noktalarda biriktirerek aşağı doğru olan yüzey akış miktarını azaltır. Ayrıca, bu teknik toprak ve su kayıpları üzerinde önemli etkilere sahip olup aynı zamanda vejetasyonun canlı kalmasına yardımcı olur. Bu çalışmada yıllık ortalama yağışı 110 mm olan bir alanda mikro-havza su hasadı (MCWH) tekniklerinin su, toprak ve vejetasyon üzerine etkileri değerlendirilmiştir. Alanı 2.5 km2 olan küçük bir havzada yürütülen bu araştırmada otomatik iklim istasyonu, yüzey akış sensörleri, yüzey akış parselleri, mikro-havzada, oyuntuda ve havza düzeyinde yüzey akışı, sediment kayıplarını ölçmek için Gerlach aparatı gibi aygıtlar kullanılmıştır. Ayrıca, RUSLE2 Modeli sırtlar arasında sediment taşınımını hesaplamak amacıyla kullanılmıştır. Araştırma sonuçları çalışmanın yapıldığı alanda düşen yağışların kuru tarımı sürdürebilmek için yeterli olmadığını göstermiştir. Ancak, yüzey akışın oluşabilmesi için en az 4 mm'lik bir yağışa gereksinim olduğu belirlenmiştir. Mikro-havza su hasadı tekniği ile yüzey akışın %5-80'nin mera alanlarının iyileştirilmesinde yararlı olabileceği kestirilmiştir. Mikro-havza ölçeğinde yıllık yüzey akış miktarı 200-400 m3 ha-1 arasında belirlenmiştir. Araştırmanın yapıldığı küçük havza bazında bu değer yarı yarıya azalmış, ancak tüm havza bazında ise 425 m3 ha-1 olmuştur. Yıllık sediment miktarı mikro-havza su hasadı tekniğiyle kontrol konusuna göre 1.6 kat daha fazla bulunmuştur. Ancak, sırtlara ulaşan sediment miktarı toplam sediment kayıplarının 1/5'inden daha az olmuştur. Havza bazında yıllık sediment verimi oyuntu erozyonunu katkılarıyla 1.5 Mg ha-1 belirlenmiştir. Çalışma alanında. Belirlenen ortalama sediment verimi başka alanlarda yapılan çalışmalardaki izin verilebilir toprak kayıplarından daha düşük bulunmuştur. Çalışmada mikro-havza su hasadı yapılarının ömürlerinin 20-30 yıl arasında olabileceği tahmin edilmiştir. Ayrıca, mikro-havza su hasadı tekniğinin canlı çalı oranını kontrol parsellerindeki %5'e karşılık %70'e çıkardığı gözlenmiştir. Atriplex helimus çalısının çalışmada denemeye alınan diğer çalılara kıyasla daha fazla canlı kalma özelliğine sahip olduğu da ayrıca belirlenmiştir. Çalışma sonuçları, mikro-havza su hasadı uygulamasının yüzey akışı artırdığı ancak havza bazında yüzey akışa etkisinin fazla olmadığını göstermiştir.
Özet (Çeviri)
Micro-catchment water harvesting (MCWH), by inducing and conserving surface runoff, can alleviate the water stresses in arid environments. It brings the changes in land surface, concentrates local runoff at plant location and reduces the downstream flows. It has serious implications on the water and soil losses as well as survival and growth of vegetative cover. This study evaluated the effects of the MCWH on the water, soil and vegetation in an area with an annual rainfall about 110 mm. A small catchment of 2.5 km2 was equipped with weather station, runoff stage sensors, runoff plots, bridge frames and Gerlach troughs to measure runoff and sediment loss at micro-catchment, site/rill and catchment scales. RUSLE2 model was used to compute the sediment delivery across the ridges. The results revealed that the rainfall is too low to support rainfed agriculture, but with 4 mm threshold value for runoff generation, the MCWH can capture a runoff between 5 and 80% of incidental rainfall that can help in rehabilitation of the range. At microcatchment scale, the annual runoff yield was between 200 and 400 m3 ha-1, which reduced to about half at the site scale and increased to 425 m3 ha-1 at the catchment scale. High contribution of the upper catchment raised the runoff yield at catchment scale. The annual sediment yield was about 1.6 times higher with MCWH (1.2 Mg ha-1 yr-1) than the control (0.77 Mg ha-1 yr-1). However, the sediment delivery across the ridges was less than 1/5th of the sediment loss. At the catchment scale, the annual sediment yield was about 1.5 Mg ha-1, which was due to the contribution of gully erosion. On an average, the sediment yield in the study area was below the soil loss tolerance limits set by the different studies elsewhere. The study estimated the effective life of the MCWH structures between 20 and 30 years. It concluded that the MCWH increased the shrub survival rate from less than 5% for control to about 70% with MCWH. It has been found that Atriplex halimus recorded high survival and growth rates and found best suited for this area. The study showed that the MCWH induced local runoff, but it did not affect the runoff yield at the catchment scale adversely.
Benzer Tezler
- Raylı sistem yatırımlarının mekânsal ve sosyoekonomik yapıya etkisi üzerine bir inceleme: İzmir İZBAN örneği
An investigation on the spatial and socio-economic impacts of rail system investments: the case of İZBAN (commuter rail) in İzmir
GİZEM UÇAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EDA BEYAZIT
- Ulaşım altyapılarının arazi değer artışına etkileri -Tem Otoyolu İstanbul Anadolu kesimi örneği
The effects of transportation infrastructure on land value increases - a case for Istanbul Anatolian section of Tem Motorway
YAŞASIN ERYILMAZ
Doktora
Türkçe
2013
Ulaşımİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NADİR YAYLA
- Artvin merkez ilçe ve yakın çevresinde peyzaj karakter değerlendirmesi ile peyzaj planlama rehberlerinin geliştirilmesi
Developing landscape planning guides with landscape character assesment in Artvin central province and its close environs
MANOLYA ÖZDEMİR DURAK
Doktora
Türkçe
2022
Peyzaj Mimarlığıİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TEVFİK HAKAN ALTINÇEKİÇ
- Ordu ili mMedrese mikrohavzası heyelan duyarlılık haritasının üretilmesi ve heyelana duyarlı alanların silvikültürel açıdan değerlendirilmesi
Creation of Ordu province Medrese microcatchment landslide susceptibility map and evaluation of landslide susceptible areas in terms of silviculture
AYTEN DEMİRHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Ormancılık ve Orman MühendisliğiKaradeniz Teknik ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM TURNA
- Şanlıurfa ilinde kadın yoksulluğu ile mücadelede mikro kredi uygulamasının etkisinin değerlendirilmesi
Evaluation of the effect of micro credit application in struggle against women's poverty in Sanliurfa province
EBRU MANCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
ZiraatHarran ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET REŞİT SEVİNÇ