Rize-Çayeli ilçesinde yapılan iğne dantelleri
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 18040
- Danışmanlar: DOÇ. BİLGE SAİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: El Sanatları, Crafts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1991
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 175
Özet
153 6. ÖZET Araştırmanın konusu olan Rize-Çayeli ilçesinde yapı lan iğne dantelleri, iğne oyasının daha enli olarak yapılma sından oluşmaktadır. Genç kızlar ve kadınlar tarafından bilhassa çeyiz amacıyla yapılan bu sanat ürünü, diğer dan teller arasında inceliği ve zarifliğiyle önem taşımaktadır. Araştırmanın materyalini Rize-Çayeli ilçesinde rast gele seçilmiş 55 bireyden anket yoluyla elde edilen bilgiler ve ilçeden toplanan iğne dantelleri ürünleri oluşturmuştur. İğne danteli yapımını oluşturan zürefa, piko, sıçan dişi ve fiyonk tekniklerinin işlem basamakları çıkartılmış tır. Ayrıca yörede yapılan iğne dantelleri arasından biri işlemesiz (örümcek) iğne danteli, diğeri işlemeli (çamdalı) desenli) iğne danteli örnek olarak alınıp, yapım teknikleri işlem basamakları olarak belirlenmiştir. Anket uygulanan bireylerin yaşlarına göre kümeler oluşturulmuş, bu yaş kümeleri doğrultusunda elde edilen bil giler değerlendirilmiştir. Araştırmaya alman bireylerin %67.27'si evli, %32.73'ü bekâr olup, dul birey bulunmamaktadır. Bekâr bireylerin 16-23 yaşlar arasında yoğunlukta olması, yörede erken yaşta evlenildiğini ortaya koymaktadır. Anket uygulanan bireylerin tamamı okur yazar olup, iki bireyin dışındaki bireylerin çeşitli okullardan diploması olduğu anlaşılmaktadır. Bireylerin çoğunluğu (%72.73)'ü ev kadınıdır. Diğer bireyler ise çeşitli kamu kuruluşunda görevli veya öğrenci durumundadı r.154 İğne dantelini öğrenme yaşı 11-18 yaşları arasında bulunmakta, genellikle 11-15 yaşları arasında dantel yapı mına başlanmaktadır. 19-23 yaşları arasında ise yoğun bir şekilde dantel yapımıyla uğraşılmakta, 51 ve daha yukarıki yaşlarda bu uğraşı hızı oldukça azalmaktadır. Bireylerce yapılan ve yörede var olduğu belirtilen işleme çeşitleri, kanava, çin iğnesi, hesap işi, Antep işi Türk işi, aplike kasnakla yapılan makina nakısı, tel kırma (Bartın işi) ve Maraş işi (pival işi)dir. Bu çeşitler arasında kanava %100.00 oranıyla anket uygulanan bireylerce yapılmakta ve yörede bireyler tarafın dan da yoğun 'uir şekilde yapıldığı söylenmektedir. Kanavaya yakın değerlerle çin iğnesi, aplike, plaka ile yapılan makina nakısı, kasnakla yapılan makina nakısı, Antep işi ve hesap işi izlemektedir. Türk işi tel kırma (Bartın işi) ve Maraş (Dival işi) işinin yok denilecek kadar az yapılması bu işleme çeşitlerinin yöre için önemli bir uğ raş olmadığını göstermektedir. İşleme yapan bireylerin yaş kümelerinde yoğunluğu, 16 ila 39 yaşları arasındaki kümeler oluşturmaktadır. Maraş işi (Dival işi) ve tel kırma (Bartın işi) tek niğini 16-27 yaşları arasındaki genç bireylerden bir kaçının yapmış olması, bu teknikleri Kız Meslek Lisesi, Pratik Kız Sanat Okulu ve Halk Eğitimi gibi eğitim kurumlarından öğren miş olabileceklerini düşündürmektedir. Bireylerce yapılan ve yörede var olduğu belirtilen dokuma çeşitleri; halı, kilim, keşanve bez dokuması dır. Araştırmada; incelemeye alınan bireylerin yarıdan çoğunun dokuma yapmadıkları belirlenmiştir. Bireylerin tamamı yörede Rize keteni ve keşan dokuması yapıldığını belirtmiş fakat155 anket uygulanan bireylerden sadece iki bireyin Rize keteni ve keşan dokuduğu ortaya çıkmıştır. Halı, kilim ve keşan dokumasını yoğun olarak yapan bireylerin 16-19 yaş kümesinde bulunması bu dokuma çeşitle rini başta halk eğitimi kurslarından, Pratik Kız Sanat Okulu ve Kız Meslek Lisesi gibi kurumlardan öğrendiklerini crtaya koymaktadır. Bireylerce yapılan ve yörede var olduğu belirtilen örgü çeşitleri iğne, tığ, firkete, mekik ve boncuk oyaları ile şiş beş şiş, çorap örgüsü, makreme, şerit (harç) örgüsü ve sepet örgüsüdür. tğne oyası ve tığ oyası yapan bireye oranı ile yörede bunların yapıldığını belirten birey oranının %100.00 olması, bu iki oyanın Çayeli ilçesinde çok yaygın yapıldığını ortaya koymaktadır. Firkete, mekik ve boncuk oyaları ile şiş, beş şiş, çorap örgüsü ve makreme Örgüsü anket uygulanan bireyler ile yöredeki diğer bireyler tarafından en çok yapılan el sanatları uğraşısı içinde yer almaktadır. Şerit ve sepet örgüsü diğer örgü çeşitlerine oranla daha az yapılmaktadır. îğne danteli yapan bireylerin yaş kümelerine göre dağılımları her yaş kümesindeki bireylerin sepet ve şerit örgüsü dışındaki diğer örgü tekniklerini yoğun olarak yaptık larını göstermektedir. îğne dantelinin temel öğrenim kaynağı ailedir iki haftada öğrenilmektedir. îğ,ne dantelinin yapım amacı başta aile ihtiyacını karşılama, boş zamanı değerlendirme, ayrıca pazarlayarak aile ekonomisine katkıda bulunmaktır. Bireylerin büyük çoğunluğu iğne dantelini akşamları yapmaktadır.156 Dantelin yapımında temel araç olarak iğne, yardımcı araç olarakda tığ, firkete ve mekik kullanılmaktadır. tğne dantelinin gerecini başta pamuk ipliği oluştur maktadır. Pamuk ipliğinin dışında naylon ve doğal ipek iplik lerde kullanılmaktadır. Genellikle yapımında kullanılan 60-70 numara dantel ipliğini de şenlendirme de 8-2 numara koton (işleme ipliği) ipliklerden yararlanılmaktadır. Desen seçiminde bireylerin tamamı (%100.00) kendi zevklerini ön planda tutmaktadır. Bunu kullanım alanına uygunluğu ve yaptıranın zevki izlemektedir. İğne danteli desen seçiminde faydalanılan kaynak ola rak en çok önceden yapılmış iğne danteli desenlerinden, deseni sayılarak iğne danteline aktarılabilen Örneklerden, çok az da doğadan ve desen kitaplarından yararlanıldığı ortaya çıkmıştır. Bireyler iğne danteli yapımında genellikle su, serpme, simetrik ve bağlamalı motif kompozisyonlarını kullanmaktadır. tğne dantellerine yörede yetişen bitki ve mey val arın adları, ayrıca yörenin coğrafi özelliğini simgeleyen çeşitli adlar verilmektedir. Bireyler iğne dantellerinin sert görünümde olmayanla rını kolalayarak sertleştirmektedir. Sertleştirmede başta jelatin olmak üzere nişasta, yumurta akı ve şeker kolası kullanmaktadır. İğne dantelinin kolalanmadan önce ütülendiği, ütülemede genellikle buharlı ütü kullanıldığı, normal ütülemede nemli bez kullanarak ütülendiği ortaya çıkmıştır. Dantelin temizliği ılık suda sabun veya deterjan kulla nılarak, elde veya makinada yıkanarak yapılmaktadır.157 Danteller bohça, naylon torba, özel biez torba içine konulmakta veya ambalaj kağıtına sarılarak sandık, şifonyer ve komidin gibi yerlerde saklanmaktadır. Bireyler iğne danteli yapımında desen bulmada güçlük çekmektedir. Bireylerin büyük bir çoğunluğu iğne dantellerini kendi ihtiyaçları için yapmakta, pazarlamak için yapan birey ler kazançlarıyla ihtiyaçlarını tam karşılayamamakta ancak aile ekonomisine katkıda bulunmaktadırlar.
Özet (Çeviri)
158 6. SUMMARY Point lades that are made in Rize-Çayeli, the subject of sunvey, shaped wider of needle oya' s these handiworks are made by young women and girls especialley for Bride strousseau and they are very important among the other laces by reason of their refinement and-delicacy. The material of the survey has been created with the information by question naire of the 55 people who are selected random in Rize-Çayeli and point laceswhich are collected in the district. Procedures of the techniques of qiraffe, Purl, ribbon which are create needle lace are shown. Seperately point lace without embroidered (spider) and embroidered needle-lace (ornamented of pine-branch) are select ed for model among the point laces in the district and procedures of techniques are determined. Groups are formed by the age of questionned people and the information that is obtained is evaluated 67.23 % of the people in the content of survey is married, 32.73 % is single and there is no vidow. The density of single persons between 16-23 age, is determined young age-marriage, in the district. All the questionned people are literate and people have diploma of different schools (out of two persons). Majority of the persons (72-73 %) are housewives. Some of the other persons are students ör work at some institutions. Learning age for pointlace is 11-18 and generally it is started at the age of 11-15 and is a density struggle159 between 19-23 age group At 51 and more ages it has rather decreased. Varieties of embroidery which are made by the persons in the district are Kanava needle of china, account hand- fork, Antep handwork, Turkish handwork, appligue, machine embroidery with a frome, breaking wire (Bartin handwork) and Maraş handwork (Dival). Kanava of these is made by questionned people at the rate of 100 % and it is said that it has been made extensi vely in the district. Needle of china, aphlique, machine embx-oidery with plaque, machine embroidery with a frame, Antep handwork and account hondworkhave followed Kanava, Turkish handwork, breaking wire (Bartın handwork) and Maraş (dival) handwork have decrease and shows thatthese embroideries aren't important struggle in this district. Most of the persons who make embroidery are between 16-39 age group. Only some of the young persons between the age 16-27 know the technique of Maraş (dival) handwork and breaking wire (Bartxn) handwork so it has been thought that they learn these techiques at People Trainig (Centers, Vocational high schools and Practical Vocational High Schools Varieties of weave which are made by people in the district are; carpets, rugs, keşan, cloth. In the survey, It has been determined that most of the people who are exa mined don't weave. All people have determined that Rize-linen and keşan weave are made in the district but it is determined that only two person of the questionned people make Rize-linen and keşan most of the persons who make keşan weave carpets160 and rugs are in 16-19 age group and it is explained that persons learn to weave at People Training Centers, Practical Vocational schools and Vocational High Schools. Varieties of knitting which are made by people in the district are needle-work, crochet hook, hair-pin, shuttle and bead, spit five spits, socksknitting. Makrome, band (hare) knitting and basket knitting.. The ratio of the persons who make needle work and crochet hook-work and persons who deter mine that these hand works are made in this districk at 100 %. This ratio put forward that these two handworks are made in Çayeli district extensively hair-pin, shuttle and bead Oyas with spit, five spits socks knitting and makrome knitting made by questionned and other people mostly band and basket knitting have been made less by other knittings. Dispersion by the age groups of the persons who make point-lace has shown that the persons in each age groups make the knitting techniques mostly by out of basket and band. Basic learning resource of point-lace is home. It has been learnt in two weeks the aim of making point-lace is to supply, recreation and economical causes. Most of the persons make the point lace in the evenings, The main material to make point lace is needle, and indirect materials are crochet hook, hair-pin and shuttle. The material of point lace is cotton thread besides nylon and natural silk thread are also used. Cotton thread numbered 8-12 (embroidery thread) has been used to make design to lace thread numbered 60-70 which is used in making lace in general.161 In choosing design, all the persons (%100) consider their pleasure. But the convenience of usage field and pleasure of the person who orders the lace is also important. The sources in choosing design for point lace are point laces which were made before, models whose designs are countable, nature and model books. In making point lace generally the komppsition of water, sprinkling, sammetrical and connected designs are used. The names of fruit and plants which are grown in the district and other various names which determines geographical characteristic of the district are given to point loces. Persons starch and harden the soft paint laces. While hardening, they use gelatine, starch, the white of eggs and water with sugar. It is determined that point lace is ironed with steamy iron or with wet cloth before starching. Lace is cleaned with soop or detergent in worm: water with hand or in washing-machine. Laces are wrapped up in a bundle or put in nylon bag, on a special cloth bag or hidden wrapping with packing, paper in a case, drawer or dresser. Persons meet with difficulty for obtaining design. Most of the persons make the point laces for their need. The persons who make laces for marketing, can't supply their need with their earnings, completely but they add to household system.
Benzer Tezler
- Eğitsel bir dijital oyun yardımıyla kavramsal anlama düzeylerinin, bilimsel düşünme alışkanlıklarının ve argümantasyon becerilerinin gelişiminin incelenmesi
Investigating the development of conceptual understanding levels, scientific habits of mind and argumentation skills via an educational digital game
HASAN BAĞ
Doktora
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimTrabzon ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUAMMER ÇALIK
- Sosyal bilgiler ders kitaplarının kavram öğretim uygulamaları açısından incelenmesi ve sosyal bilgiler öğretmenlerinin kavram öğretim uygulamalarına yönelik görüşleri
Examining social studies textbooks and social studies teachers perspectives regarding concept teaching methods
ECRİN KANDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimRecep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YILMAZ GEÇİT
- Gebelik depresyonu ve ilişkili faktörlerin değerlendirilmesi
Depression in pregnancy and evaluation of related factors
ESMA OMAR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
Aile HekimliğiRecep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CÜNEYT ARDIÇ
- Okul öncesi dönemdeki çocuklara yönelik yapılandırmacı öğrenme kuramına dayalı kavram karikatürlerinin geliştirilmesi ve uygulanması
Development and implementation of concept cartoons based on constructivist view of learning for pre-school children
MUHAMMED ALİ ZOROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimRecep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiSınıf Öğretmenliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞENGÜL ATASOY
- Yer kabuğunun gizemi ünitesinde gems yaklaşımına dayalı öğrenme ortamlarının etkililiğinin değerlendirilmesi
The evaluation of the effectiveness of the learning environments based on gems approach in the mystery of earth's crust unit
MUSTAFA ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimRecep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiSınıf Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AHMET TEKBIYIK