Kekik (Origanum minutiflorum) ve adaçayı (Sideritis stricta)'nın doku kültürü yoluyla çoğaltımı üzerinde araştırmalar
Investigation on propagation of oregano (Origanum minutiflorum) and ironwort (Sideritis stricta) through tissue culture
- Tez No: 182218
- Danışmanlar: PROF.DR. RUKİYE TIPIRDAMAZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Biyoloji, Biyoteknoloji, Botanik, Biology, Biotechnology, Botany
- Anahtar Kelimeler: Doku kültürü, in vitro, mikroçoğaltım, rejenerasyon, Origanum, Sideritis, Tissue culture, in vitro, micropropagation, regeneration, Origanum, Sideritis
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Biyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 95
Özet
Bu çalışmada, Sideritis stricta Boiss. & Heldr. ve Origanum minutiflorum 0. Schwarz & P.H.Davis'un mikroçoğaltımı araştırılmıştır. n vitro koşullarda çimlendirilmiş fidelerden alınan yaprakparçaları ve gövde eksplantları (hipokotil, tek boğum ve sürgün ucu), değişik 6-benzil amino pürin(BAP) (0.0, 1.0, 2.0 ve 3.0 mg/l) ve naftalen asetik asit (NAA) (0.0, 0.1 ve 0.5 mg/l)kombinasyonlarını içeren Murashige ve Skoog (MS) (Murashige and Skoog, 1962) ve Gamborg(B5) (Gamborg et al., 1968) ortamlarında kültüre alınmıştır. Elde edilen sürgünlerin alt kültürdenemelerinde BAP (0.0, 1.0, 2.0 ve 3.0 mg/l) ve NAA (0.1 mg/l) kombinasyonlarını veya kinetin(2.0 ve 3.0 mg/ll) ve BAP (2.0 ve 3.0 mg/l) içeren MS ve B5 ortamları, köklendirme denemeleri için0.0, 1.5, 3.0, 4.5 ve 10 mg/l indol-3-butirik asit (IBA) içeren MS ve B5 ortamları kullanılmıştır. Her ikitürün doku kültürü koşullarında çoğaltımına olanak sağlayacak optimal koşullar belirlenmiştir.S. stricta tohumlarının kabuğu çıkarılıp geri kalan embriyo ve endosperm kısmı B5 besin ortamındakültüre alındığında tohumlar % 100 oranında çimlenmiştir. B5 besin ortamında çimlendirilen vebüyütülen 30-40 günlük fidelerden alınan tek boğum eksplantları kullanılan tüm hormonkombinasyonlarında sürgün oluşumu bakımından başarılı eksplant olduğu, en başarılı hormonkombinasyonu ve ortamın ise 1.0 mg/l BAP + 0.1 mg/l NAA ve 2.0 mg/l BAP + 0.5 mg/l NAAkombinasyonlarını içeren B5 ortamları olduğu belirlenmiştir. 1. ve 2. alt kültürlerde en fazla sürgünoluşumu 1.0 mg/l BAP + 0.1 mg/l NAA kombinasyonunu içeren ortamda gerçekleşmiş ve sırasıylaeksplant başına ortalama 4 ve 2.11 adet sürgün oluşmuştur. 2 alt kültür sonunda çoğaltım katsayısı33.76 olarak belirlenmiştir. En yüksek kök oluşumu 4.5 mg/l IBA içeren B5 ortamında, eldeedilmiştir. Köklenen sürgünler dış koşulara başarıyla aktarılmış ve canlılık oranı % 90 olarakbelirlenmiştir.O. minutiflorum tohumları MS besin ortamında kültüre alındığında % 100 oranında çimlenmiştir. MSbesin ortamında çimlendirilen ve büyütülen 30-40 günlük fidelerden alınan tek boğum eksplantlarıkullanılan tüm hormon kombinasyonlarında sürgün oluşumu bakımından başarılı eksplant olduğu,en başarılı hormon kombinasyonu ve ortamın ise 2.0 mg/l BAP + 0.1 mg/l NAA, 1.0 mg/l BAP + 0.1mg/l NAA ve 3.0 mg/l BAP + 0.1 mg/l NAA kombinasyonlarını içeren MS ortamları olduğubelirlenmiştir. 1., 2. ve 3. alt kültürlerde en fazla sürgün oluşumu 2.0 mg/l BAP içeren ortamdagerçekleşmiş ve sırasıyla eksplant başına ortalama 3.04, 3.73 ve 1.42 adet sürgün oluşmuştur. 3alt kültür sonunda çoğaltım katsayısı 42.99 olarak tespit edilmiştir. En yüksek kök oluşumu 3.0 mg/lIBA içeren MS ortamında elde edilmiştir. Köklenen sürgünler dış koşullara başarıyla aktarılmış vecanlılık oranı % 58 olarak belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
In this study the micropropagation Sideritis stricta Boiss. & Heldr. and Origanum minutiflorum 0.Schwarz & P.H. Davis were investigated. Leaf segments and shoot explants (hypocotyl, singlenode and shoot tip) taken from in vitro growing plantlets and cultured on Murashige and Skoog(MS) (Murashige and Skoog, 1962) and Gamborg (B5) (Gamborg et al., 1968) media containingdifferent combinations of 6-benzyl amino purine (BAP) (0.0, 1.0, 2.0 or 3.0 mg/l) and naphtaleneacetic acid (NAA) (0.0, 0.1 or 0.5 mg/l). MS and B5 media supplemented with BAP (1.0, 2.0 or 3.0mg/l) and NAA (0.1 mg/l) combinations or only BAP and kinetin (2.0 or 3.0 mg/l) were used duringsubcultures of shoot and Murashige and Skoog (MS) (Murashige and Skoog, 1962) and Gamborg(B5) (Gamborg et al., 1968) media supplemented with different concentrations of indole-3-butyricacid (IBA) (0.0, 1.5, 3.0, 4.5 or 10.mg/l) were used for rooting experiments. The optimal conditionsfor the propagation of both species under tissue culture conditions were determined.A % 100 seed germination was achieved in S. stricta when the seed coat was removed and theremaining endoperm and embryo cultured on B5 medium. The single node explants taken from 30-40 days plantlets germinated and grown in vitro on B5 medium were the most succesful type ofexplant in all hormone combinations used. B5 medium supplemented with 1.0 mg/l BAP + 0.1 mg/lNAA and 2.0 mg/l BAP + 0.5 mg/l NAA was determined as the most effective medium for shootformation. At the first and second subculture, the highest shoot formation was achieved on mediumsupplemented with 1.0 mg/l BAP + 0.1 mg/l NAA, the mean number of shoots per explant being 4and 2.11, respectively. The highest multiplication rate was 33.76 at the end of second subculture.The best roooting was achieved on B5 medium supplemented with 4.5 mg/l IBA. The rooted shootswere successfully acclimized to out door conditions with a survival rate of 90 %.A % 100 seed germination was achieved in O. minutiflorum when the seeds were cultured on MSmedium. The single node explants taken from 30-40 days plantlets germinated and grown in vitroon MS medium were the most succesful explant in all hormone combinations used. MS mediumsupplemented with 2.0 mg/l BAP + 0.1 mg/l NAA, 1.0 mg/l BAP + 0.1 mg/l NAA and 3.0 mg/l BAP +0.1 mg/l NAA was the most effective medium for shoot formation. At the first, second and thirdsubculture, the highest shoot formation was achieved on medium supplemented with 2.0 mg/l BAP,the mean number of shoots per explant being 3.04, 3.73 and 1.42, respectively. The highestmultiplication rate was 42.99 at the end of the third subculture. The best roooting was achieved onMS medium supplemented with 3.0 mg/l lBA. The rooted shoots were succesfully acclimized to outdoor conditions with a survival rate 58 %.
Benzer Tezler
- Dondurarak kurutma teknolojisiyle çözünür (ınstant) bitki çayı (adaçayı, dağ çayı, ıhlamur ve kekik) üretimi
Production of instant herbal tea (sage, mountain tea, linden and thyme) by freeze drying technology
MEHMET TORUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Gıda MühendisliğiAkdeniz ÜniversitesiGıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FERAMUZ ÖZDEMİR
- Türkiye' de Lamiaceae (Labiatae) familyasına ait baharat veya çeşni olarak kullanılan bazı bitkilerin fenolik bileşenleri ile antioksidan ve antimikrobiyal etkilerinin belirlenmesi
Determination of phenolic components, antioxidant and antibacterial effects of some plants used herb or condiment belonging to Lamiacea (Labiatea) family in Turkey
GÜLCAN ÖZKAN
Doktora
Türkçe
2007
Gıda MühendisliğiSelçuk ÜniversitesiGıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET MUSA ÖZCAN
- Uçucu yağlarla zenginleştirilmiş kitosan filmlerin dumanlanmış gökkuşağı alabalığı (Oncorhynchus mykiss W., 1792)filetolarının kalite özelliklerine etkisi
Effects on quality properties of smoked rainbow trout (Oncorhynchus mykiss W., 1792)fillets of chitosan films enriched with essential oils
GÜNTEKİN DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Su ÜrünleriSüleyman Demirel ÜniversitesiSu Ürünleri Avlama ve İşleme Teknolojisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. LEVENT İZCİ
- Kekik olarak kullanılan türler üzerinde farmasötik botanik araştırmalar
Pharmaceutical botanical investigations on the species used as kekik
NARİN SADIKOĞLU
Doktora
Türkçe
2005
Eczacılık ve Farmakolojiİstanbul ÜniversitesiFarmasötik Botanik Ana Bilim Dalı
PROF.DR. NERİMAN ÖZHATAY
- Isparta Sütçüler'de yetişen kekiklerin doğal boyama yöntemi ile haslık değerlerinin tespiti
Determination of fastness values of thyme grown in Isparta Sütçüler by natural dyeing method
HÜSEYİN DENİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
El SanatlarıSüleyman Demirel ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA GENÇ