1920-1991 hükümet programları ve Türk ekonomisine etkileri
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 18396
- Danışmanlar: DOÇ.DR. MEHMET ALTAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1992
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 242
Özet
TEZ OZETl Türkiye Cumhuriyeti Hükümet Programları, 1920 - 30 yıllarında M.Kemal Atatürk'ün etkisiyle oluşturulmuş genelde ülkenin siyasi yapılanması ve savaşta yıkılan alt yapı yatırımlarının onarılması yönünde oluşturulmuştur. Ekonomik konular ise M.Kemal Atatürk'ün öncülüğünde 17 Şubat 4 Mart 1923 yılında oluşturulan 1. İzmir İktisat Kongresinde tesbit edilerek konuşulmuştur. Bu kongrede kazançlı çıkan taraf küçük yerli burjuva (büyük bur juva kesimi bu yıllarda söz konusu değildir) ve toprak ağalarıdır. 1920 - 30 yıllarında liberal İktisat Politikasından bahsedilmesine rağmen Milli Türk Ticaret Birliğinin Meclis'deki ağırlığıyla, ticaret kesimi himaye edilmişti. Yabancı sermayeye kısıtlayıcı önlemler getirilerek, yerli ticaret burjuva kesiminin yabancı uyruklu kesimin yerini alması istenmiştir. 1930 - 40 yıllarında oluşturulan hükümet programlarında M.Kemal Atatürk'ün etkisi artarak devam eder. Bu yıllar arasındaki hükümet programları ekonomik gelişmeyi amaçlamasına rağmen bunu tam anlamıyla gerçekleştiremez. Ekonomik sistem olarak bir dönüşüm yaşanır, bu dönüşüm himayekâr liberal sistemden, tam anlamıyla devletçi ekonomik sisteme geçiş olur. Buna yerli burjuva da taraftır. Yerli kapitalist burjuva kesimi sanayiyi geliştirecek büyük yatırımlar yapacak güce sahip değildi. Bu yüzden sanayi konusunda devletin öncü olması yerli kapitalist burjuva da taraftı. Böylece yerli burjuva spekülatif yatırımlarla kârlarına, kâr ekleme şansına sahip olacaktı. 1940 - 50 yıllarındaki hükümet programları ise ekonomik problem lere çözüm getirici olamamıştır. Savaş şartları buna en büyük engeldir. Ama mevcut konumunda muhafaza edileceğine geriletilmiştir. Bu dönem anti demokratik uygulamaların yoğunlaştığı dönemdir. Katı fiyat denetimleri, tarım ürünlerine düşük fiyatla el koyma, yöntemleri ile çözülmeye çalışıldı. IV1942 yılında Şükrü Saraçoğlu hükümeti sert tedbirleri yumuşatma yoluna gitti. Fakat piyasadaki darlık ve sıkıntılara çözüm getirilemedi. 1946 yılından sonra ise Recep Peker hükümeti ile dünya kapitalist güçlere boyun eğilindi. Bu yıllarda ekonomik bağımlılık artmıştır. Bu yıl aynı zamada çok partili yaşama geçiş yılıdır. 1950 yılında Demokrat Partinin iktidara gelmesiyle ülkede ekonomik ve siyasal değişim yaşandı. Türkiye Cumhuriyeti 27 yılır tek parti ile yönetilmiş, 1950 yılından sonra zorunluluk sonucu çok partili döneme geçilmiştir. 1950 yılında iktidar olan DP'nin Genel Başkanı Adnan Menderes açıkladığı hükümet programında liberal ekonomik sisteme geçişi belirtir. Bunun yanında enflasyonla mücadele konusunda denk bütçe konusunda ısrarlı olduklarını vurgular. Fakat 1950 - 59 yıllarında genel olarak baktığımız zaman bütçe açıklanın arttığını görürüz. Bu dönemde popülist bir politika uygulaması içinde bütçe açıklarının oluşması beklenen olaydı. 1950 - 60 dönemi tarıma dayalı ekonomik sistemi benimsemiştir. Bu dönemde tarıma geçmiş dönemlere göre daha fazla ağırlık verilmiş, makineleşme daha ağırlıklı bir şekilde yaşanmıştır. Tarım alanında sermaye birikiminin artan oranda oluştuğunu görüyoruz, fakat tarımsal alanda oluşan bu sermaye birikimi sanayi toplumuna geçişte kullanılamamış ve sanayileşmede istenilen bu dönemde gerçekleştirilememiştir. Fakat, sanayi toplumuna geçişi sağlayacak kaynağın tarım alanında oluşumu bu dönemde görülür. 1960 askeri ihtilal ile beraber ekonomik sistem de değişime uğrar. 1960 - 1970 yıllarında hükümetler ithal ikamesi politikalarla, planlı döneme başlar. Bu dönemde hazırlanan Beş Yılık Planlardan Birincisinde Sanayi öncelikli olur. G.S.M.H.'nın %18.3'ü yatırımlara ayrılırken, bu %16 oranında gerçekleşmiştir. Bu gerçekleşmein %14.2'si iç kaynaklarla, %1.8'i dış kaynaklarla gerçekleşir.İkinci Beş Yıllık Plandan sonra ise Planlarda tam anlamıyla hedeflere ulaşılamaz. 1970 - 1980 yıllarında ise planlı dönem devam eder, fakat siyasal açıdan istikrarsızlıklar yaşanır ve 12 Eylül 1980 Askeri İhtilala ulaşılır. 1971 yılında askerlerin uyarı niteliğinde yapılan ihtilalleri 1970 yılının sonuna doğru yaşanan istikrarsızlık geçici olarak 1973 yılına kadar bertaraf edilir. Fakat 1973'den sonra Siyasal Partilerin kendi arasındaki anlaşazlıkları, Kıbrıs olayı, petrol şoku v.s gibi olaylar ülkeyi siyasal ve ekonomik istikrarsızlığa götürür. 1980-1991 dönemi başında 12 Eylül Askeri ihtilalle Anayasa dahil siyasal ve ekonomik sistemde tamamen bir değişim yaşanır. 1983 yılına kadar askerlerin oluşturduğu geçici meclisle ekonomik sorunlara çözüm bulunmaya çalışılır. Bazı antidemokratik ve askeri tedbirlerle, gelir dağılımındaki eşitsizlik işçi ücretlerinin dondurulması v.s. gibi tedbirlerle enflasyona geçici olarak çözüm bulunur. 1983 yılından sonra yeniden siyasal hayata geçişle Turgut Özal başkanlığında hükümet oluşturulur. Bu hükümet askeri yönetimin etkisiyle enflasyonda geçici başarı elde etmesine rağmen ekonomik problemlere tam anlamıyla bir çözüm getirilemez. Sanayi konusunda birçok ilerleme kaydedilmesine rağmen, Türkiye Cumhuriyetinin layık olduğu gelişmiş ülkeler seviyesine ulaştırılamamıştır. 1991 yılında oluşturulan DYP - SHP koalisyonuda gerçek anlamda hükümet programlarına sadık kalmayarak belli oranlarda sapmalar geçmişte olduğu gibi yaşanır. Sonuç olarak bu teziminde Türkiye Cumhuriyeti Hükümet Programlarının hedeflerinde yer alan ekonomik gelişme gerçekleştirilememiştir. Ekonomik gelişmenin motoru olan sanayileşmeye geçiş ve gelişmiş ülkeler seviyesine ulaşma gerçekleştirememiştir. Sanayi toplumuna geçişte en büyük etken olan tarım alanındaki kaynakların sanayi aktarımı konusunda gerçek anlamda politakada oluşturulamamıştır. VI
Özet (Çeviri)
Özet çevirisi mevcut değil.
Benzer Tezler
- Rus kaynaklarına göre Soğuk Savaş dönemi Türk-Rus ekonomik ilişkileri
Russian according to Cold Wars period Turkish-Russian economic relations
İMREN ARBAÇ
- XVIII. dönem TBMM ve faaliyetleri (1987-1991)
XVIII. term Turkish Grand National Assembly and its activities (1987-1991)
ALİYNA TALAYHAN
- Contribution a la recherche d'un cadre juridique pour un droit international de laconcurrence plus efficace
Daha etkin bir uluslararası rekabet için hukuki çerçeve arayışı
ALİ CENK KESKİN
Doktora
Fransızca
2009
HukukGalatasaray ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. JEAN MARC SOREL
PROF. DR. HALİL ERCÜMENT ERDEM
