Mutki (Bitlis) yöresinin jeolojisi ve cevher imkanları
Geology and ore possibilities of Mutki (Bitlis) area
- Tez No: 185729
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. KERİM KOÇAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 101
Özet
İnceleme alanı Bitlis İli Mutki İlçe merkezi ve doğusundaki 146 km²'lik biralanı kapsamaktadır. Bu çalışma ile inceleme alanında yüzeyleyen kayaçlarınmineralojisi, jeokimyası ve cevher olanakları araştırılmıştır.İnceleme alanının tabanında bulunan, Hizan grubu içerisinde yer alanPaleozoyik yaşlı olan Andok Gnaysları, bunun üzerinde yine aynı yaşlı Ohin Şistleribulunur. Mutki Grubu Devoniyen yaşlı Meydan Formasyonu, Karbonifer yaşlı Muşmetagranitoyidi, olasılı Karbonifer yaşlı Çeşme Formasyonu, Alt Permiyen yaşlıÇırrık formasyonu, Üst Triyas yaşlı Tütü Formasyonundan oluşur ve Hizan Grubukayaçları üzerinde uyumsuz olarak yer alır. Tütü Formasyonu üzerine tektonikdokanakla Guleman Ofiyoliti gelir. Fliş özelliği gösteren Kinzu FormasyonuGuleman ofiyolitinin üzerinde yer alır. Lütesiyen-Üst Eosen yaşlı Kızılağaç For-masyonu taban çakıltaşı ile başlar, kırıntılı ve karbonatlar içerir. İstifin en üstünde isealüvyon yer alır.Andok gnaysları; biyotit-muskovit gnays, biyotit-granat gnays, hornblend-biyotit gnayslardan, Ohin Şistleri; biyotitşist, granat-biyotitşist, hornblend-biyotitşist,mikaşist, amfibolşistlerden, Meydan formasyonu; metakumtaşı, rekristalizekireçtaşlarından, Muş metagranitoyidi; amfibolit, amfibolşist, granat amfibolit,epidot amfibolit, klorit fels, mikaşistlerden; Çeşme formasyonu, felsik meta-tüf,meta-kuvars-porfir, kristalize kireçtaşı ve kalkşist bloklarından; Çırrık formasyonu,tabanda karbonat çimentolu, gri-siyah renkli, orta-kalın tabakalı kristalizekireçtaşından oluşmaktadır. Tütü formasyonu; tabanda sarı-gri kristalize kireçtaşı,kırmızı-sarı şeyl ara bantlı, üste doğru metatüf, metaaglomera, metavolkanik,metaçamurtaşı, kristalize kireçtaşı, radyolarit ardalanmalı, Guleman Ofiyoliti;peridotit, serpantinit, metagabro, yastık yapılı metabazalt, radyolaryalıçamurtaşlarından oluşmaktadır. Kinzu formasyonu; fliş, Guleman ofiyoliti ve MutkiGrubunun çeşitli büyüklükte bloklarını taşır. Kızılağaç formasyonu; altta kabaklastiklerin, üstte çamurtaşı, mikrit, kireçtaşı, kumtaşı ardalanması gözlenir.Kuvaterner çökelleri ise kum, çakıl ve kumlu-çakıllı çamurlardan oluşmuş dereyataklarındaki alüvyonlardır.iiMetagranitoyidlerin kimyasal bileşimi geniş aralığa sahiptir: SiOB2 : ~43-76;BAlB2O3 : ~11-20, FeB2O3 : ~2-16; Cr: 40-450; Sr: 53-460; Zr/Y:~3. A/CNK-ANKB B B B B Bdiyagramında iki ayrı grup belirlenmiştir; peralüminalı (S-tip) granitoyidler ilemetaalüminalı (I-tip) granitoyidler. Tüm örnekler kökenlerindeki dalma-batmabileşenlerine işaret eden negatif Nb ile karakterize olurlar. Ağır nadir toprakelementler örnekleri düz-az farklılaşmışken, hafif nadir toprak elementleri değişenfarklılaşmalara sahiptirler. Hem peralüminalı hem de metaalüminalı örnekler VAGbölgesinde bulunmuştur.Muş metagranitoyidinin, Paleotetisin kapanımı ile ilişkili olarak magmatikyay ortamında fraksiyonel kristalleşme (piroksen+plajiyoklas±amfibol±ilmenit±K-feldispat) ile oluştuğu ve daha sonra 4-7 kb basınç ve 600-650 ºC sıcaklıktametamorfizmaya uğradığı ileri sürülmüştür.Cevher imkânları yönünden ise çalışma alanı içerisinde yöre halkı tarafındanişletilip terk edilen krom madeni ile MTA çalışmalarında ortaya çıkan altın zuhurlarıönemlidir.Anahtar Kelime: Bitlis Masifi, metagranitoyid, metamorfizma, jeokimya, altın.
Özet (Çeviri)
The examination area covers an area of 146 km² which is in Mutki (Bitlis)city center and in its eastern side. In this project, mineralogy, geochemistry and orepossibilities of rocks which exposed are studied in the investigation area.The oldest in the area is the Hizan Group, including Paleozoic aged Andokgneisses and Ohin schists, from bottom to top. The Hizan Group is overliedunconformably by Mutki Group, in which is made up Devonian Meydan formation,Carboniferaus Muş metagranitoids, possible Carboniferaus Çeşme formation, LoverPermian Çırrık formation and Upper Triassic Tütü formation. Tütü formation wasobducted by Guleman ophiolites, overlied by Kinzu formation with flysch character.Lutetion-Upper Eocene Kızılağaç formation include gravelstone, clastic andcarbonate towards its top. At the top of the sequence, alluvion exists.ivAndok Gneisses consist of biotite-muscovite gneiss, biotite-garnet gneiss,hornblende-biotite gneiss; Ohin Schists do biotite schist, garnet-biotite schist,hornblende-biotite schist, amphibolite schist, mica schist; Meydan formationmetasandstone and limestone; Muş metagranitoid amphibolite, amphibol schist,garnet amphibolite, epidote amphibolite, chlorite fels, mica schists; Çeşme formationfelsic meta-tuff, meta-quartz porphyry, crystalize limestone, calc-schist blocks;Çırrık Formation in the base carbonate cemented, grey-block colored, middle-thickbedded crystalized limestone. Tütü formation includes at the base yellow-greycrystalized limestone, with red-yellow shale interbanded, continues with metatuff,metaagglomerate, metavolcanic, metamudstone, crystalized limestone, radiolaritewhile Guleman ophiolite consist of peridotite, serpantinite, metagabbro, pillowstructured metabasalt, radiolaria and mudstone. Kinzu formation have blocks offlysch, Guleman ophiolite and Mutki Group in various sizes. Kızılağaç formationmade up by coarse clastics, mudstone, limestone, sandstone towards the top.Quaternary sediments are alluvions, including sand, rock and sandy-rocky mudstone,formed in the river beds.The metagranitoids have wide range of chemical composition: SiOB2 : ~43-76;BAlB2O3 : ~11-20, FeB2O3 : ~2-16; Cr: 40-450; Sr: 53-460; Zr/Y:~3. In the A/CNK-ANKB B B B B Bdiagram, two distinct groups were determined as peraluminous (S-type) andmetaaluminous (I-type). All samples are characterised by negative Nb anomaly,indicating subduction compound in their origin. While the samples have flat-slightlydifferentiated HREE pattern, LREE contents were variably fractionated. Bothperaluminous and metaaluminous samples were found on VAG field. Muşmetagranitoids were suggested to have been formed in an igneous arc by fractionalcrytallisation process in relation with closure of Paleotethys ocean, and then weremetamorphosed 4-7 kb pressure and 600-650 ºC temperature.In terms of ore possibilities, chrome mine runned and abandoned by the localpeople in the area and the gold occurrences determined by prospect of MTA seems tobe substantial.Key Words : Bitlis Massif, metagranitoid, metamorphism, geochemistry, gold.
Benzer Tezler
- Bitlis (Mutki) yöresinde üretilen bazı bal çeşitlerinin biyokimyasal analizi ile candida albicans kültüründe besinsel değerinin saptanması
Biochemical analysis of some honey varieties produced in Bitlis (Mutki) and determination of nutritional value in candida albicans culture
YAŞAR FERHAT DUSAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
BiyokimyaBitlis Eren ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE DİLEK ÖZŞAHİN KİREÇCİ
- Bitlis yöresinde oluşan toprakların kil minerali tiplerinin belirlenmesi
Determining of the clay mineral types of soils formed in the Bitlis region
EDA ASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
ZiraatKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiToprak Bilimi ve Bitki Besleme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KADİR YILMAZ
- Mutki (Bitlis) ilçesinde etnobotanik araştırmalar
Ethnobotanical investigations in Mutki district (Bitlis)
MURAT BİLGİÇ
- Mutki (Bitlis) bakır cevherleşmelerini oluşturan çözeltilerin özellikleri
Characteristics of the ore forming fluids of copper mineralization in Mutki (Bitlis)
KÜBRA ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Jeoloji MühendisliğiPamukkale ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLCAN BOZKAYA
- Bitlis-Mutki Ohin medresesinde Arapça eğitimi (Müderrisler - muidler - eğitim ilkeleri - okutulan kitaplar)
Arabic education in Bitlis-Mutki Ohin Madrasa (Teachers - assistants - principles of education – books)
MİKAYİL TAYŞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimÇukurova ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSA ALP