Mahkeme sicillerine göre XVI. yüzyıl ilk yarısında Bursa vakıfları
Waqfs of Bursa according to court records in the first half of the 16th century
- Tez No: 187507
- Danışmanlar: PROF.DR. OSMAN ÇETİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Bursa, vakfiye, vâkıf, vakıf hizmetleri, Bursa, charter of waqf, founder, service of waqfs
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Uludağ Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 127
Özet
İSLÂM TARİHİ VE SANATLARI ANABİLİM DALIİSLÂM TARİHİ BİLİM DALIMAHKEME SİCİLLERİNE GÖRE XVI. YÜZYIL İLK YARISINDABURSA VAKIFLARIÖZETHâle DEMİREL(Yüksek Lisans Tezi)İslâm Tarihi'nin ilk dönemlerinden itibaren Müslümanların sosyal hayatındaönemli fonksiyonlar icra eden vakıflar, Osmanlı Devleti döneminde İslâmMedeniyeti'nin köşe taşlarından biri olmuştur. Eğitim, sağlık, din, ticaret gibi insanlarınihtiyaç duyduğu hemen her alan vakıfların hizmet sahaları içindedir. Bu çalışma iseBursa Mahkeme Sicilleri'nde yer alan vakfiyeler ışığında, 16. yy. ilk yarısında Bursavakıflarını incelemektedir. Vakıflar, vakıf kurucularının sosyal statüleri, vakfedilenmülklerin çeşitleri ve vakıfların hizmet alanlarına göre sınıflandırılmıştır. Vakıfkurucuları toplumdaki işlevsel rollerine göre gruplandırılırken statüler arasında yatayve dikey hareketliliğin olduğu görülmektedir. Bu alanda özellikle azatlı kölelerinvakıflara iştirak oranlarının yüksek olması dikkat çekmektedir. Vakfedilen mülklerkonusunda çeşitli tartışmaların yapıldığı fakat toplumun ulemâ arasındaki bupolemiklerden etkilenmediği, güçleri nispetinde menkul-gayr-i menkul mülklerinivakfettikleri görülmektedir. Vakıfların hizmet alanları ise vâkıfların niyetleriniyansıtmaktadır. Vakıflar daha çok dinû hizmetlere tahsis edilmekle birlikte yinetartışmalı konulardan olan ailevû vakıfların sayısı da azımsanamaz. Ayrıca eğitim, sosyalve Haremeyn hizmetlerine yönelik vakıflar da oluşturulmuştur. Vâkıflar vakıflardagörev yapacak personel için de ücret tayin etmişlerdir. Böylece hayatın her alanındahizmet veren vakıflar sayesinde Osmanlı Devleti ?Vakıf Medeniyeti? haline gelmiştir.Danışmanı: Prof. Dr. Osman ÇETİN Sayfa sayısı:114
Özet (Çeviri)
DEPARTMENT OF ISLAMIC HISTORY AND ARTSSCIENCE OF ISLAMIC HISTORYWAQFS OF BURSA ACCORDING TO COURT RECORDS IN THE FIRST HALF OFTHE 16th CENTURYABSTRACTHâle DEMİREL(MD Thesis)Foundations (waqfs) which have performed important function in the sociallife of Muslims since the earliest periods of Islamic history are one of the cornerstones ofIslamic civilization. Their service includes almost every field such as education, health,religion, trade needed by people. The present study examines the foundations of Bursain the first half of the 16th century on the basis of charters of waqfs in the registers ofBursa Court Records. The foundations are classifed according to their founders? socialstatus, the kinds of estates made over to the foundation, and their service. While thefounders are grouped according to their functional roles, it can be seen that there ishorizontal and vertical activity between the status. In this respect, it is especially strikingthat emancipated slaves? ratio of participation is high. It is seen that diverse discussionswere made on the estates made over to foundation but the community was not affectedby polemics between the scholars and made the movable and real estates over tofoundations as far as they could. The services of foundation reflect their intentions. Thefoundations were devoted to religious services mostly; however, the number of familialfoundations which are one of the controversial issues can not be underestimated. Inadditon, there were foundations devoted to services about education, social life andHaramayn. The foundations established the wages for the staff working in thefoundations. On balance, thanks to foundations serving in all area of life the OtomanEmpire became ?the civilaziton of waqfs?.Adviser: Prof. Dr. Osman ÇETİN Page number: 114
Benzer Tezler
- Şer'iye sicillerine göre 17. yüzyılda Bor'da sosyal ve ekonomik hayat
Social and economic life in Bor in the seventeenth centry according to 'şer'iye sicilis'
MUSTAFA KORKMAZ
- Diyarbekir (Âmid) Şer'iyye Sicillerine göre Çabakçur Sancağı (H. 1065-1300)
Diyarbekir (Âmid) Çabakçur Sancağı according to Şeriyye Register (H. 1065-1300)
HALİS ÇAPAK
- Mahkeme sicillerine göre XVI. yüzyılın ikinci yarısında (1550?1565) Bursa vakıfları
Waqfs of Bursa according to court records in the second half of 16th century (1550?1565)
FATMA KIRÇIL AKKOÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
TarihUludağ Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN ÇETİN
- 16. yüzyılda Üsküdar'da sosyal ve iktisadi hayatın göstergeleri: Üsküdar kadı sicilleri üzerine bir çalışma
The Social and commercial indicators of Uskudar in the first half of the sixteenth century: A study on Uskudar court register
EKREM TAK
- Mahkeme sicillerine göre 19. yüzyıl ilk çeyreğinde Bursa'daki dinî yapıların onarımları
According to Bursa court records, restorations of the religious buildings in Bursa in the first quarter of the XIX. century
NESLİHAN BOSTAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Sanat TarihiUludağ Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEFAİL HIZLI