Lehcetü'l Hakayık'ta mizah söylemi
Discourse of humor in Lehcetü'l Hakayık
- Tez No: 187524
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. MEHMET KALPAKLI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 145
Özet
?Direktör? lakabıyla anılan Âlû Bey (1846-1899), gazete yazıları, tiyatrooyunları ve uyarlamaları, hikâye ve seyahat notları olan bir mizah yazarıdır. Âlû Beyyapıtlarıyla mizah anlayışının değişmekte olduğu Tanzimat döneminde yenileşmeninöncülerindendir.Bu çalışmada Âlû Bey'in Lehcetü'l Hakâyık adlı sözlüğündeki mizah söylemi?Mizah Söyleminin Yapısı ve çeriği? ve ?Mizah Söyleminin Çözümlenmesi?başlıklı iki ana bölümde değerlendirilmektedir. Birinci bölüm, ?Lehcetü'lHakâyık'tan Önceki Sözlük Çalışmaları ve Mizah Anlayışı? ve ?Metnin Özellikleri?olmak üzere iki alt bölümde ele alınmaktadır. Tezin bu bölümünde Osmanlıedebiyatındaki mizah ve sözlük geleneği açısından sözlüğün konumu tartışılmakta,sözlük ve mizah sözlüğü türleri bakımından yapıt irdelenmekte, sözlüğün içeriğiincelenmektedir.Tezin ? Mizah Söyleminin Çözümlenmesi? başlıklı ikinci bölümü, ? nsanOlmanın Ayırt Edici Özellikleri ve nsan Davranışları?, ?Kadın-Erkek lişkileri?,?Osmanlı mparatorluğu ile lgili Siyasal ve Toplumsal Söylem? ve ?DiğerMaddeler? olmak üzere dört başlık altında ele alınmaktadır. ? nsan Olmanın AyırtEdici Özellikleri ve nsan Davranışları? başlıklı bölümde insanın sözel, bedensel vedüşünsel boyutları hakkındaki sözlük maddeleri irdelenmektedir. ?Kadın-Erkeklişkileri? başlıklı bölümde kadınlar ve erkekler hakkındaki maddelertartışılmaktadır. ?Osmanlı mparatorluğu ile lgili Siyasal ve Toplumsal Söylem?başlıklı bölümde ise siyasal ve toplumsal konularla ilgili maddeler incelenmektedir.?Diğer Maddeler? başlığı altında diğer bölümlerde ele alınmayan sözlük maddeleriele alınmaktadır.Âlû Bey, Lehcetü'l Hakâyık'ta insanın düşünce ve davranışlarını, kadın-erkekilişkilerini, Osmanlı mparatorluğunun gündelik veya siyasal yaşamını ve kendidöneminin kültürel arka planını yansıtan konulara çoğunlukla yergiyle karşılık verir.Mizahı eleştirinin bir çeşidi olarak gören yazar, sözcüklerin kanıksanmış anlamlarınızeki bir üslupla yeniden tanımlarken bilinen ?hakikatlerin ironisi?ni sergiler.anahtar sözcükler: ironi, mizah, sözlük, yergi
Özet (Çeviri)
Âlû Bey (1846-1899), who was known by the name of ?Director? during hislifetime, is a writer of humor who published several journalistic articles, plays,adaptations, a short story, and travel notes. With his works during the Tanzimatperiod, Âlû Bey is a pioneer of novelty in the changing understanding of humor.In this study, the discourse of humor represented by Âlû Bey?s dictionarytitled Lehcetü?l Hakâyık (The Language of Truth) is investigated in two mainsections under the titles of ?The Structure and Content of the Discourse of Humor?and ?The Analysis of the Discourse of Humor?. The first section contains thesubsections in which ?Dictionary Studies and the Understanding of Humor Prior toLehcetü?l Hakâyık? and ?Features of the Text? are investigated. The first section ofthe thesis discusses the place of this dictionary within the traditions of humor anddictionary writing in Ottoman literature, analyzes Âlû Bey?s dictionary in terms ofthese genres, and exposes in depth the content of dictionary.The second section of the thesis, which is titled ?The Analysis of theDiscourse of Humor? contains the following subsections: ?The Unique Aspects ofBeing Human and Human Behavior?, ?Relationships between Women and Men?,?Political and Social Discourse about the Ottoman Empire?, and ?Other Entries?.Under the title of ?The Unique Aspects of Being Human and Human Behavior?entries relating to verbal, mental, and bodily aspects of being human are explicated.Under the title of ?Relationships between Women and Men? the entries relating towomen and men are discussed. Under the title of ?Political and Social Discourseabout the Ottoman Empire? issues relating to political and social life are examined.?Other Entries? discusses those subjects that are not considered under previousclassifications.In Lehcetü?l Hakâyık, Âlû Bey satirically responds to those subjects thatreflect human thought and behavior, relationship between women and men, the dailyand political life of the Ottoman Empire, and the cultural background of his period.Considering humor as a critical weapon, he cleverly redefines the platitudes, thusshowing the ?irony of truth?.key words: irony, humor, dictionary, satire
Benzer Tezler
- Lehçetü'l-Lügat ve söz varlığı
Lehçetü'l-Lügat and its vocabulary
MUAMMER CIDIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıOrdu ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SALİM KÜÇÜK
- Kara fazlî'nin hayatı, eserleri, edebî kişiliği ve dîvânı (inceleme - tenkitli metin)
Life, literary works and personality, and collection of poems of Kara Fazli (?Fazli the black?) (critical textual study)
MUSTAFA ÖZKAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİHAT ÖZTOPRAK