Amasya'da adak yerleri ile ilgili halk anlatıları
The folk narration about vow places of Amasya
- Tez No: 187611
- Danışmanlar: Y.DOÇ.DR. ŞAHİN KÖKTÜRK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Folklore
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 235
Özet
Amasya'da adak yerleri ile ilgili halk anlatıları konusunda yaptığımız buçalışma; giriş, iki bölüm, sonuç ve Derlenen Metinler ve Genel Bilgilerbölümlerinden oluşmaktadır. Giriş bölümünde, Amasya'nın fizikû, tarihû, sosyal vekültürel durumu hakkında genel bilgiler verilmiştir.Birinci bölümde, temel kavramlar olan ?ziyaret?, ?adak yeri?, ?türbe?,?yatır?, ?velû? ve ?evliyâ? kavramları açıklanmış, adak yerlerinin Türk kültürü veinançları içerisindeki yerine ve eski Türk ve Türk-İslâm inançlarına değinilmiştir.Ayrıca anlatı, halk anlatısı, efsane ve menkabe kavramları açıklanarak,menkabelerin kaynakları ve tipleri hakkında ayrıntılı bilgi verilmiştir.İkinci bölüm üç ana başlık altında verilmiş olup, ilk bölümde efsanelerinönce motif ve epizotları tespit edilmiş, Türk Edebiyatı'ndaki menkabe motifkaynaklarına göre değerlendirmesi yapılmıştır. Efsaneler ayrıca fonksiyonlarınagöre bir değerlendirmeye tâbi tutularak genel sonuçlar çıkarılmıştır.Değerlendirme bölümünün ikinci kısmında, adak yerlerindeki uygulama veinançlara yer verilerek, bunların eski Türk inançlarındaki yerleri tespit edilmeyeçalışılmıştır. Son olarak; adak yerleri velû kültü bağlamında incelenerek, velûlerinyaşadığı yüzyıl, meslekleri ve kökenleri tespit edilmiştir.Derlenen Metinler ve Genel Bilgiler bölümünde; adak yerleri ile ilgiliolarak, sahadan derlediğimiz yatır kimlikleri, adak yerlerinin ziyaret edilmesebeplerine ve bu adak yerlerinde icrâ edilen ritüellere değinilmiştir. Son olarakda, adak yerleri etrafında anlatılan efsanelerin metinleri verilmiştir.Adak yerleri etrafında, halk tarafından değişik bazı inançlar ve görüşleryaşatılmaktadır. İnsanlar bu adak yerlerine giderek, adaklarının kabul edilmesiiçin değişik ritüel ve uygulamalara başvurmaktadırlar. Kökleri eski Türkinançlarına kadar dayanan, ancak İslâmiyet ile birlikte değişik motiflerin deeklenmesiyle yeni şekil alan bu unsurların Anadolu kültürünün bir parçası olduğuanlaşılmaktadır.
Özet (Çeviri)
The study on ?The Folk Narration about Vow Places of Amasya?, consistedof the introduction, two chapters, results, collected texts and general information.In the Introduction section, general information about the physical, historical,social and cultural conditions of Amasya was given.In Section I, explaining basic concepts ?visit?, ?vow place?, ?tomb?,?entombed saint?, and ?saint?, the importance of the vow places in the Turkishculture and beliefs and old Turkish and Turkish-Islamic beliefs have beenmentioned. Moreover, explaining narration, public narration, legend and epicconcepts, detailed information have been presented about the origin of the epicsand tips.Section 2 has been organized as three main subsections. In the firstsubsection, establishing first the motifs and episodes of the legends, the evaluationaccording to origin of the epic motif of Turkish Literature has been done.Subjecting the legends according to their functions, some general results have beenobtained. In the second section of the evaluation, mentioning the practices andbeliefs in vow places, it is tried to determine the relation of these with old Turkishbeliefs. Finally, by examining the vow places according to saint beliefs, the centuryof the saints, their jobs and roots have been established.In the Collected Texts and General Information, related to the vow places,the identity of entombed saint collected in the work zone, the reasons of the visitsand performing rituals in these vow places have been mentioned. Finally, the textsof these legends have been presented.There exist some beliefs and opinions live around the vow places. Going tothese vow places, people applies various rituals and practices for their vow are tobe approved. It is understood that these elements that their roots are based on oldTurkish beliefs but renewed via the appending new Islamic motifs are fragments ofthe Anatolia culture.
Benzer Tezler
- Amasya'da dinî mûsikî geleneği
The religious music tradition in Amasya
EREN KÖKSAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Müzikİstanbul Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. UBEYDULLAH SEZİKLİ
- Amasya'da yetiştirilen bazı kiraz çeşitlerinde derim öncesi çeşitli kimyasal uygulamaların meyve çatlaması ve bazı meyve özelliklerine etkileri üzerinde araştırmalar
Başlık çevirisi yok
LEYLA DEMİRSOY
Doktora
Türkçe
1997
ZiraatOndokuz Mayıs ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞÜKRİYE BİLGENER
- Nuh B. Mustafa'nın Tuhfetü'z- Zâkirîn adlı eseri (inceleme ve metin)
Nuh B. Mustafa El-Konevi's work titled Tuhfetü'z- Zâkirîn (analysis-text)
GÜLÜZAR İÇELLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Dinİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. VEYSEL AKKAYA
- Amasya'da yetiştirilen bazı standart ve yerli kiraz çeşitlerinin döllenme biyolojilerinin incelenmesi
Fertilization of biology of some important standard and local sweet cherry cultivars grown in Amasya
BAHAR KARAKAŞ ÇIRTLIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
ZiraatOndokuz Mayıs ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. NERİMAN BEYHAN