Eski Uygur Türkçesi metinlerinde geniş zaman ekinin kullanımı
Usage of the simple present tense suffix in old Uighur text
- Tez No: 187879
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AYŞE İLKER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2005
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Celal Bayar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 140
Özet
ÖZETBu çalışmada Eski Uygur Türkçesi'ne ait Altun Yaruk, Maytrısimit,Kuanşi İm Pusar ve Kalyânamkara ve Pâpamkara adlı dört eserden yolaçıkılarak, -r, -Ar, -Ir, -Ur, -yUr, -mAz biçimli geniş zaman ekleri incelenmiştir.Buna göre Eski Uygur Türkçesinde sözü geçen eklerin, iki temelkullanımı vardır. Bu kullanımların birincisi, fiilin zamanını göstermek için,ikincisi ise zaman gösteren isim ve sıfatların oluşturulması içindir.Geniş zaman eklerinin, şimdiki zamanı göstermek için kullanılması, EskiUygur Türkçesine ait taradığımız eserlerin en belirgin özelliklerinden biridir. Bueserlerde, geniş zaman ekleri, gelecek ve geçmiş zaman görünüşlerinde dekullanılmıştır.Eski Uygur Türkçesindeki geniş zaman eklerinin fiillere bitişme usulleri,çalışmamızda, ayrıntılı olarak ele alınmıştır. Buna göre geniş zaman ekleri, fiilinson hecesinin ünlü veya ünsüzle bitişine ve fiilin basit veya türemiş oluşuna göreseçilmektedir.
Özet (Çeviri)
ABSTRACTSimple present tense suffixes such as ?-r, -Ar, -Ir, Ur, -yUr, -mAz? arestudied in this work by exercising four works named as Altun Yaruk,Maytrısimit, Kuanşi İm Pusar and Kalyânamkara and Pâpamkara whichbelong to Old Uighur Turkish.In respect of that, there are two main uses in Old Uighur Turkish foraforementioned suffixes. First of them is to show the time of verb and the secondone is to form names and adjectives which show time.To use simple present tense suffixes for showing the time of presentcontinuous tense is a prominent characteristic of works that we seek in Old UighurTurkish. Simple present tense suffixes are also used as future and past tense formsin these works.Juncture methods of simple present tense suffixes in Old Uighur Turkish arediscussed particularly in our work. Considering to this, simple present tensesuffixes are chosen as to the ending of verb with a vowel or consonant and to thebeing simple or derivated verb.
Benzer Tezler
- Türkçe öğretiminde kaynak metinlerin söz dağarcığına katkısı: İzahlı sözlük incelemesi
Contribution to the vocabulary of the source text: The annotated dictionary review
MAİTUOHUTİ ALİMU
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
DilbilimMarmara ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA SİNAN KAÇALİN
- Buddhist çevre Eski Uygur Türkçesi metinlerinde tabâbet
Medical terminology in the Old Uighur Turkish Buddhist texts
NESLİHAN ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Türk Dili ve EdebiyatıMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. C. ERALP ALIŞIK
- Klasik öncesi Uygur Türkçesi metinlerinden Maitrisimit'in paleografik özellikleri
Paleographic features of pre-classic Uighur Turkish text: Maitrisimit
ELİFE BOZKURT
Doktora
Türkçe
2015
Türk Dili ve EdebiyatıYıldız Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ÖLMEZ
PROF. DR. JENS PETER LAUT
- Eski Uygur hukuk metinlerindeki kişi adları üzerine bir deneme
An attempt on contact names in the Old Uyghur legal documents
ASLI NUR TÜFEKÇİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DilbilimYıldız Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZÜHAL ÖLMEZ
PROF. DR. MEHMET ÖLMEZ