Hacı Bektaş-ı Veli'de Kur'an anlayışı
Hacı Bektaş-ı Velis' sunderstanding Koran
- Tez No: 189697
- Danışmanlar: DOÇ.DR. HÜSEYİN YAŞAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 198
Özet
ÖZETAlevilik-Bektaşilik kökleri Orta Asya'ya dayanan Tasavvufi bir gelenektir. Asya'dave Anadolu'da Türk kitlelerini, inanç, ibadet, dünya ve evren anlayışında derinden etkileyenbu hareket, günümüzde de etkisini hala devam ettirmektedir. Nevar ki başlangıçta tamamenKur'an ve Sünnet merkezli bir tasavvufi hareket olan Alevilik-Bektaşilik sonraları, özelliklede 16. yüzyıl ve sonrası dönemde dini nassları anlama ve yorumlamada farklı bir çizgiyekaymıştır. Dinin zahiri yorumunu değil de Batıni/özünü esas alan bu kitle, geçmişte diniteklifleri dışlamak ve hafife almakla suçlanmışlardır. Günümüzde de aynı din yorum geleneğidevam ettirilmektedir. Dinin özünün esas olduğu düşüncesiyle zahiri sembolleri hafifealmakla suçlanan bu gurubun, dini kimlik ve kökenlerinin tartışılmaya başlanması ve yabancıdin ve kültür öğeleriyle içeriğinin doldurulup, tanımlanması problemin boyutlarını ortayakoymaktadır.Biz, bir akımın dini anlama ve yorumlama yöntemini ortaya koymanın en iyi yolunun,kendi kurucusunun fikirlerini ele almak olduğunu düşünerekten Hacı Bektaş Veli'nin temeleserlerinde, Kur'an'ı anlama ve yorumlama yöntemini klasik tasvvufi yorum çizgisinde elealmaya çalıştık. Genel olarak hayatı, Kur'an anlayışı ve yorum yöntemi, İtikat ibadet vemuamelatla ilgili üç bölümde ele aldığımız bu çalışmada, Hacı Bektaş Veli'de dini nasslarınzahiri yorumu dışlanmamakla birlikte, gerçekte tasavvufi yorum geleneğinde olduğu gibiKur'an'ın Batıni / işari anlamının esas alındığı görülmektedir.Netice olarak geçmişteki olumsuzluklar ve günümüzde Alevilik-Bektaşiliğe farklıköken arama çabaları bir tarafa bırakılıp, temel kaynakları ön yargıdan uzak bir biçimde elealınacak olursa, Alevilik-Bektaşiliğin, dinin şeklini dışlamadan özünü esas alan geçmiştekitasavvufi akımın Anadolu Türklüğü'ndeki bir uzantısı olduğu ortaya çıkacağı kanaatindeyiz.
Özet (Çeviri)
ABSTRACTAlawite-Bektashism is a Sufi tradition that has roots in Central Asia. This movementwhich influences beliefs, worship, world, and cosmic view of Turkish populations in Asia andAnatolia, has a strong effect in our modern times. However, Alawite-Bektashism, in itsorigins, a Sufi movement with focuses of Koran and Sunna, in particular after 16th centuryand later, has become a different way for understanding and commenting on religiousdogmas. That mass that based on esoteric essence of religion, not its apparent remarks,previously has been accused of refutation and disdain of established religious observances.Religious identity and origins of that group which been accused of apparent symbols, and tobe based on essence of religion, has began to discuss recently. Also, using foreign religious andcultural elements to fill its essence and to gain a definition shows the difficulty of the problem.Thinking the best way of a tariqa?s religious understanding and comment is to dealwith its own guide (or ?Pir?), we try to study the method of understanding and commenting ofKoran in great works of Hacı Bektaş Veli with classical Sufism's commenting (turuq) way. Inthe study which consists of three chapters -life generally, Koran understanding andcommenting method, and creed, worship and observances- indeed, we based on Koranesoteric/notified meaning as Sufi commenting tradition while not excluding apparent remarksof religious dogmas within works of Hacı Bektaşi Veli.Consequently, if we eliminate the previous negative attitudes and current efforts to findsome different origins for Alawite-Bektashism, and study fundamental resources withoutprejudice, we believe former Sufi tradition, which based on essence of religion withoutexcluding its form, can be understood as an appendage of such tradition within AnatolianTurks.
Benzer Tezler
- Hacı Bektâş-ı Velî, yaşadığı dönem, hayatı, eserleri ve görüşleri
Haji Bektash Veli, his era, his life, works and mysticism views
MEHMET KESİKHALI
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BETÜL GÜRER
- Kur'ân-ı Kerîm'de kadın tasavvuru ve feminizm tenkidi
Concept of woman in the Qur'an and criticism of feminism
SELCAN ÇEKİÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
Prof. Dr. MEHMET SOYSALDI
- Mihne bağlamında Buhârî-Zühlî sürtüşmesi
Bukhari-Zühlî friction in the context of Mihnah
ABDULHAMİT KOCAOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DinNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA IŞIK
- Azbi Baba Divanı (inceleme-metin)
Collected poems of Azbi Baba (study-text)
MEHMET EROL
Doktora
Türkçe
2002
Türk Dili ve EdebiyatıÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiTürk Halk Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF.DR. KEMAL YÜCE
- Kurân bağlamında tasavvufî şiirde can ve ruh algısı: Niyâzî-i Mısrî Divanı örneği
The perception of soul and spirit in sufi poetry in the context of the Qur'an: The example of Niyâzî-i Mısrî's Divan
EYÜP YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıFırat ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BAHİR SELÇUK