Cevri İbrahim Çelebi ve Hilye-i Çihar-Yar-ı Güzin adlı eseri
Cevri Ibrahim Celebi and his text Hilye-i Çihar-Yar-ı Güzin
- Tez No: 189975
- Danışmanlar: PROF.DR. HÜSEYİN ELMALI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Türk Dili ve Edebiyatı, Religion, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Cevrû brahim Çelebû, Tasavvuf Edebiyatı, Mesnevi, Mevlevilik
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 95
Özet
17. yy Osmanlı mparatorluğu için, içtimâi ve idârû hayat açısından bir gerilemedönemi olarak görülse de, özellikle şâir sultanların himayesinde yetişen meşhur âlimlersayesinde mimarû, mûsikû, şiir, coğrafya, tarih, tezkire alanlarında yükselişin devamettiği bilinen bir gerçektir.Cevrû brâhim Çelebi de bu yüzyılın ilk yarısında hattatlığı ve şâirliğiyle şöhretekavuşan ve o dönemde adından lâyıkıyla söz ettiren önemli bir şahsiyettir.Mevlevûlik Tarûkatı terbiyesiyle olgunlaşan Cevrû'nin eserlerinde, mensubuolduğu tarûkatın tekkelerinden oldukça feyz aldığı âşikârdır. Cevrû kendi dönemini iyigözlemleyecek derecede, dûnû ve tarihû bilgiye sahip birisidir. Bunun yanında lirik vedidaktik üslûbuyla nazmettiği güzel beyitlerini Arapça, Farsça kelime ve terkiplerlesüsleyip sâde ve akıcı bir Türkçe ile ifâde etmekte mâhir, üretken, anlaşılır, sevilen birşairdir.Dûvan Edebiyâtının nazım türlerinden gazel, kasûde, terkûb-i bend, tercû-i bend,mesnevû, tarih beyitleri, tabiât kıt'aları tarzında eserler ortaya koymuştur.Hilye-i Çihâr-ı Yâr-ı Güzûn'de Cevrû, Tevhûd, Nâ't, ve Mukaddime'den sonradört halûfeyi tasvûr eden ve hadis kaynaklarından derlediği, Arapça mensûr ifâdelerlekonuya yaptığı kısa bir girişin ardından, bu ifâdeler ışığında onların övgülerle süslediğişemâilini manzum olarak daha deteylı bir şekilde ele alır. Cevrû, yazdığı mesnevûninhâtimesinde de kısmında; ?Hz. Peygamber ve ashâbını överek dünyada sevapkazanmayı murâd ettim? ifâdeleriyle amacını ortaya koyar. Şâir, 145. beyit olan tarihmısrâıyla Hilye-i Çihâr-ı Yâr-ı Güzûn''i tamamlar.
Özet (Çeviri)
Although 17th century seems a regression period on social and administrativelife for Ottoman Empire, it is a known fact that the ascension continued inarchitecture, music, poetry, geography, history, and bibliography fields thanks todistinguished intellectuals grown up under the auspices of especially sultans who areat the same time poets.Cevrû brahim Çelebû is an important person who acquired a reputation andmade a name for himself by being a penman and poet in the first half of this century.Cevrû made his living as a clerk in divan in the beginning and soon quitting hisduty he made a living by penmanship.In Cevrû?s works, reaching his maturity with stern religious orders of Jalal al-Din al-Rûmû, it is clear that he was inspired by dervish lodges of the mysticism thathe was related to.He composed several works in the style of versification types of DûvanLiterature such as; ghazals, encomiums, terkûb-i bent, tercûh-û bent, mesnevû,historical verses and natural verses.In Hilye-i Cihâr-Yâr-ı Güzûn, Cevrû after joinder, eulogy and preamble, praisesthe four caliphs with poems after describing them shortly in prose in Arabic. Inconclusion part of his mesnevi, Cevrû states his aim telling that ?I desired to acquiregood deed in the world by praising the prophet and his caliphs. The poet submits hiswork to society?s appreciation regulating it with historical verse, completing in 145verses.Key World: 1) Cevrû brahim Çelebû 2) Hilye-i Çihâr-Yâr-ı Güzûn3) Sufistic Literature 4) el-Masnawi 5) Mawlawiyya
Benzer Tezler
- Türk İslam edebiyatında aşere-i mübeşşere
Ashara-i mubashshara in Türkish Islamic literature
MURAT AK
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Türk Dili ve EdebiyatıSelçuk Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET YILMAZ
- Cevrî'nin Selîm-nâme'si (İnceleme-metin)
Cevri's Selim-nâme (Analysis-text)
EZGİ DOĞRUEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıManisa Celal Bayar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RAMAZAN EKİNCİ
- Nuruosmaniye Kütüphanesi No:4959'da kayıtlı şiir mecmuası (İnceleme-metin)
Poetry compilation registered as Nuruosmaniye Library No: 4959 (Textual analysis – transcription)
NECLA KOCAGÖZ
Doktora
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SİBEL KOCAER
- Türk halkbiliminin yazılı kaynakları olarak melhemeler
Melhemes as the written source of Turkish folklore
ŞEREF BOYRAZ
Doktora
Türkçe
2000
Halk Bilimi (Folklor)Hacettepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. ÖZKUL ÇOBANOĞLU
- Cevrî'nin 111-166 ıncı gazellerinden 200 beyit şerhi
The commentary of 200 couplets among the 111 and 166th Cevri's ghazals
APDULLAH ÖMER ŞİMŞEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıAfyon Kocatepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ İRFAN AYPAY