Çivi yazılı belgeler ışığında Urartu dilinin yapısal özellikleri
In the light of cuneiform inscriptions features of Urartian language
- Tez No: 190293
- Danışmanlar: PROF.DR. VELİ SEVİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Arkeoloji, Sanat Tarihi, Archeology, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2005
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yüzüncü Yıl Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Arkeoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 143
Özet
İlk kez Assur yazıtlarında karşımıza çıkan Urartu adı; coğrafik bir kökenedayanmaktaydı ve Urartular Assurca yazdıklarında kendilerini bu şekildeadlandırabilmekteydiler. Fakat Urartular kendi dillerinde yazdıklarında adları Bia-i-ni-li'?Bia Ülkesi'nin İnsanları?ydı. Urartular'ın kendi dilleri için kullandıkları ad isebilinmemektedir.Urartu ve Hurri Dilleri arasında birçok benzerlik bulunduğu için bu dillerbirbirleri ile ilişkilendirilmektedir. Hurri Urartu Dilleri'nin Proto Doğu KafkasDilleri'nin bir üyesi olduğuna inanılmaktadır. 9. yüzyılın ortalarından 6. yüzyılınbaşlarına kadar Urartuca; Urartu Kralları'nın hakimiyet alanı olan Hazar Denizi'ndenFırat nehrine; Sevan Gölü'nden Kuzeydoğu Irak'a kadar olan bir alanda yazıya aktarıldı.Urarular Akad orijinli olan Yeni Assur çivi yazısı sistemini kullandılar. Örnekaldığı model gibi Urartu yazı sistemi de heceler, ideogramlar ve determinatiflerdenoluşmaktaydı.Urartu yazıtlarının çoğunun, krallar tarafından çeşitli faaliyetleri anmakamacıyla; kayalar, duvarlar, temel ve kolonlar ile steller üzerinde uygulandığıgörülmektedir. İhtiyaç olmamasından çok araştırmaların yetersizliğinden dolayı azsayıdaki kil tablet ile; mülkiyetlerin teşhisi için çeşitli metal eserler üzerinde Urartu çiviyazıtlarını görmek mümkündür. Ayrıca mühürler ve bullalar da yazı malzemesi olarakkullanılabilmekteydi.Urartu Dili'nin fonolojik ve morfolojik özelliklerinin ögrenilmesi, Urartuyazıtları ile Assur yazı sistemi ve benzer Hurrice kelimeler ile sınırlıdır. Bu konularhakkındaki bilgiler, yeni yazıtların keşfi ve doğru analizleriyle, artabilecektir.
Özet (Çeviri)
The term Urartian is based on the geographical name Urartu, which was used notonly by the Asyrians, but by the Urartians themselves when writing in Asyrian. TheUrartian equivalent is the name Bia-i-ni-li ?the people-of the land-of Bia? TheUrartians? name for their own language is unknown.Urartian is closely related to Hurrian as they both have many resembles in theirlanguages.. İt is believed that Huri Urartu Languages a member of Proto NorthCaucasian Language Phylum.From the middle ninth to the early sixth century BC, Urartian was written in theempire of Urartian kings, stretching from Caspian sea to Euphrates and from Sevan laketo northeastern Iraq.Urartians used New Assyrian cuneiform writing system which was Akadianorigine. Like it is model Urartian writing system uses syllabograms, ideograms anddeterminatives.Most of the Urartian texts occur as commemorative Stone inscriptions, written bykings on walls, column and pillar bases, steles, and rocks. There are few clay tablets, dueto archaeological accident rather than lack of use. Metal objects from the treasuries ofUrartian kings often inscribed with short proprietorial notes. Seals and bullaes also canbe seen with cuneiform inscriptions.Understanding Urartian phonology and even also morphology is restricted byAsyrian writing system and Hurrian eguivalent words except Urartian texts. To widenthe knowledge about these topics are going to be available by discovering and correctlyanalyzing new Urartian texts.
Benzer Tezler
- Çivi yazılı kaynaklar ışığında Eski Anadolu'da gümüş madeni ve kullanımı
Silver mine and its use in Ancient Anatolia with written sources of nails
ÖZLEM TOĞRUL KILIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ArkeolojiNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SUZAN AKKUŞ MUTLU
- Çivi yazılı belgeler ışığında M.Ö. 2. Binyıl Anadolusunda tarım
Cuneiform ligt of documents B. C. 2. thousand years Anatolia agriculture
TUĞBA SABUNCUO
- Çivi yazılı belgeler ışığında Babil diplomatik ilişkileri
Diplomatic relations of Babylon in the light of cuneiform texts
OYLUM GÜLMEZ DİNÇ