Lozan'dan sonra Türkiye Yahudileri (1923- 1960)
Turkey jews later the Lozan (1923- 1960)
- Tez No: 190605
- Danışmanlar: DOÇ.DR. AYHAN ÖZTÜRK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Osmanlı Yahudileri, Türkiye Yahudileri, Trakya olayları, Varlıkvergisi, Ottoman Jews, Turkey Jews, Thrace events, Jews ınstıtutıons, Property tax
- Yıl: 2005
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 113
Özet
Yahudiler M.Ö. 6. asırda ve M.S. 1. asırda iki büyük sürgün yaşamıştır. Bu sürgünlerdedoğuya ve batıya yayılan Yahudiler milli kimlikleri sayesinde beraber yaşadıklarıtoplum içinde erimeden yaşamışlardır. Anadolu'da Selçukluların ilk devirlerindeBizans'tan kalan Yahudiler bulunmaktaydı. Aynı şekilde Osmanlı Devleti'nin fethettiğibatı Anadolu ve Rumeli'de de Yahudiler mevcuttu. 1492 yılında meydana gelenİspanya sürgünü sonucu Yahudiler, Osmanlı'ya sığınmış ve klasik yapılarını 1860'larakadar korumuşlardır. Osmanlı'nın dağıldığı bir zamanda Filistin'e yerleşen YahudilerDevlete bağlı kalmışlardır. Milli mücadelede Yunanlılara karşı Türkleri destekleyenYahudiler yeni Devletin en sadık vatandaşları olmayı başarmışlardır. 1923'te kurulanTürkiye Cumhuriyeti her türlü din, mezhep ve ırk ayrımını kaldırmış ve ortak paydaolarak Türk vatandaşlığını koymuştur. Yahudiler yeni devletin ticari mimarlarındandır.Yahudiler 1926 yılında Lozan'daki haklarından feragat ettiler. Yeni devletin millikarakteri azınlık karşıtlığını beraberinde getirmişti. 1933 senesinde başlayan Yahudialeyhtarlığı kendini Trakya'da hissetirdi ve Yahudiler evlerini terk ederek İstanbul'agöç etti. Bu durumun asılsız haberler nedeniyle olduğu anlaşıldı ve Yahudilerin evlerinedönmesi ile sonuçlandı. Türkiye her zaman Yahudilerin sığındığı bir ülke olmuştur.1933 yılında Hitler'in Almanya'dan uzaklaştırdığı Yahudi bilim adamlarının bir kısmıTürkiye'ye gelerek İstanbul ve Ankara'da görev aldı. II. Dünya Savaşı yıllarında Almanişgali altındaki ülkelerde yaşayan Türk vatandaşı Yahudiler Türkiye'ye dönmek içinmüracaat etmişlerdir. II. Dünya Savaşı Yahudi aleyhtarlığını artırdı. Türkiye'de enönemli olay Varlık vergisidir. Birçok Yahudi bu vergi ile mükellef tutulmuş vezenginlikleri olumsuz yönde etkilenmiştir. İsrail Devleti'nin kurulmasından sonraTürkiye'den İsrail'e göç yaşanmıştır. 1956 yılında Türkiye ile İsrail arasında yaşananelçiler krizi ilişkileri zedelemiştir. Türkiye Yahudileri sinagogları, gazeteleri, dernekleri,okulları ve Hahambaşılık kurumu ile Türkiye'nin bir parçası olmayı sürdürmektedir.Siyasi tarihimizde Yahudi asıllı milletvekilleri bulunmaktadır. Tezde Türk Musevileriolan Karaylardan da bahsedilmektedir. 1927 nüfus sayımında 81.392 olarak tespitedilen Yahudi nüfusu kademeli olarak azalmaktadır. Bugün sayıları 30.000 civarındadır.
Özet (Çeviri)
Jewishes lived two great exiles in sixth century before Christ and in the first centuryafter Christ. Jewishes who spread to west and east with their national identity andtraditions didn?t lose their experiences there were Jewishes in Anatolia, in Seljuk?s firstperiod. Likewise there were Jewishes at the west Anatolia and Rumelia. in 1492, resultsof Spain exile, Jewishes took shelter into the Ottoman Empire and they protected theirnational identitiy, till the 19. century?s last quarter. When the Ottoman Empire has beendestroyed, Jewishes who settled the Palestina depended into Ottoman Empire. Duringthe national fighter jewishes who supported the Turk opposite the Greeks, managedbecome the most faitfullest citizens of the state. Turkish Republic which was foundedin 1923, put away all defferences of the Religions, cult and races. Jewishes are some ofthe commercial architects of the state. At Lozan, some rights were given to minorities.İn 1926, Jewishes farsaked their rights. New states?s national character brought theminority opposition. Jewish opposition which started in 1933, continued in Thrace andJewishes left from their houses and they migrated to İstanbul but this migration resultedJewishes turn back to their houses because this news were lie. Turkey always becameJewishes sheltered country in 1933, Hitler sent away who is a Jewish scientest andthey came to Turkey. During the Second World War, the Turk Jewishes who lived inGermany wanted to come back to Turkey Second World War developed the Jewishopposition. in Turkey the most important event is existence tax. This tax influced theJewishes wealt bodly. After İsrael was founded, Jewishes migrated to İsrael fromTurkey. in 1956, ambassadors crisis influced the İsrael and Turkey?s relationshipsbadly. There are still synagogues, Jewish newspaper, schools, associations and alsorabbinate associations in Turkey. Also in this topic, Turk Jewishes Karay?s was talkedabout. in 1927 there were 81.392 Jewishes in Turkey but now refused. Their populationis about 30.000 in Turkey today.
Benzer Tezler
- Osmanlı'dan Cumhuriyet'e geçişte Süryani Kadim Patrikliği'nin idarî durumu
The administrative status of the Syriac ancients during the transition from the Ottoman period to the Republican period
FATİME BETÜL KURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. M. SAMİ BAYBAL
- Türk basınında Türk-İngiliz ilişkileri (1939-1944)
Turkish-English relations in Turkish press (1939-1944)
SEVTAP SELÇUK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
GazetecilikManisa Celal Bayar ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA ŞAYAN ULUSAN
- 1930- 1938 dönemi Türkiye Yunanistan ilişkileri
1930-1938 relations between Turkey and Greece
MEHMET UYSAL
Doktora
Türkçe
2007
Uluslararası İlişkilerİstanbul ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SABAHATTİN ÖZEL
- 1923-1945 yıllari arası Suriye ve Beyrut civarında Türkiye Cumhuriyetine karşı ermeni örgütlenmesi
Armenian activities in the Syria and Beirut region in between 1923-1945 against Turkish Repuclic
MUSTAFA ŞEN