Şeyhülislam Musa Kazım Efendi'nin hayatı, eserleri ve tefsirdeki metodu
Sheikhul-İslam Musa Kazım Sir's life,works and his techniques of inter-pretation
- Tez No: 190740
- Danışmanlar: DOÇ.DR. MESUT OKUMUŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Biyografi, Din, Biography, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 153
Özet
Hicrû 1257(1858-1859) yılında, Erzurum'un Tortum lçesinde doğanMusa Kâzım Efendi, eğitimini Osmanlı medreselerinde almış, daha sonraeğitim ve öğretimini kendi uğraşlarıyla geliştirmiş, sosyal ve siyasû faaliyetlerekatılmaktan kendini alamamış bir şeyhülislam olarak karşımıza çıkmaktadır.Müellif Osmanlının son döneminde yaşamış ama savunduğu görüş veileri sürdüğü çözüm önerileriyle âdeta günümüz sorunlarına da çözüm getirenbir slam âlimi ve şeyhülislamıdır. O hem bir din adamı olarak hem de ülkesinive milletini seven bir insan olarak görev ve sorumluluklarını yerine getirmekararlılığında olan bir insandır. Yani o sadece bir şeyhülislam veya bir slâmâlimi olarak kenara çekilmiş bir kişi değil, çağın problemlerine çözüm arayanbir aksiyon insanıdır. Bu nedenle, ülkenin ve bir anlamda slam dünyasınınkurtuluşu için hem eserler yazmış, hem de dolaşarak konferanslar vermiştir.Musa Kâzım Efendi eserlerinde kelam bilimi kitaplarının ıslah edilmesi,medreselerin ve programlarının ıslahı, bu kurumlarda yabancı dil eğitimininde sağlanması, yabancı teknik bilimlerinin de alınması, temel hak vehürriyetler, eşitlik ve adalet gibi pek çok alanda genel perspektifleri itibariylegünümüze de taşınabilecek görüş ve düşünceleriyle, Osmanlı Devletininihtiyaçlarını karşılamak ve sorunlarını çözmek için çırpınan bir kişidir.Çok yönlü bir âlim olan Musa Kâzım Efendi başta fıkıh, kelam vearapça olmak üzere pek çok alanda eser vermiştir. Kendisi hakkında yapılançalışmalar ise daha çok onun fıkhû yönüyle alâkalı olmuştur. Biz de, çeşitlialanlarda çok sayıda eser veren Musa Kâzım Efendi'nin müfessir kimliğininde ilim dünyasında tanıtılması amacıyla onun ?Safvetü'l-Beyan Fû Tefsirûl-Kur'an? adlı tefsirini inceledik.Araştırmanın birinci bölümünde, Şeyhülislamlık kurumu ve MusaKâzım Efendi'nin hayatı, ilmû şahsiyeti, hocaları, hizmetleri, şeyhülislamlığı,mutasavvıflığı, ttihat ve Terakki Cemiyetine üyeliği ve eserleri incelenmeyeçalışılmıştır. Yine bu bölümde, Musa Kâzım Efendi'nin slam düşüncesindekiyeri; Osmanlı medreselerindeki eğitim durumu ve buraların ıslahı, mezheptaassubunun giderilmesi, medeniyet görüşü ve slamcı siyaset anlayışındakigenel yaklaşımı incelenmiş ve bu konudaki görüş ve düşünceleri de ortayakonulmuştur.kinci bölümde ise, tefsirdeki yöntemi incelenmiştir. Bu bağlamda öncetefsirinin kaynakları örnekler verilerek tesbit edilmiştir ve ayrıca muhtelifayetlerin tefsiriyle ilgili olarak yaptığı yorumlar çeşitli tefsirlerlekarşılaştırılmıştır. Bundan sonra tefsirinin bazı genel özellikleri, rivâyet,dirâyet ve ulumu'l-Kur'an yönünden özelliği, çeşitli ilimler açısından tefsirininkonumu incelenmiştir. Burada konu fıkıh, kelam, kıraat gibi alt başlıklaraayrılarak değerlendirilmeye çalışılmıştır. Bilhassa müellifin bu konularagetirdiği yorum ve değerlendirmeler çeşitli ayet izahları örnek verilerek ortayakonulmaya çalışılmıştır.Sonuç bölümünde ise, çalışma boyunca yapılan inceleme vedeğerlendirmelerin bir özeti sunularak çalışma tamamlanmıştır.
Özet (Çeviri)
In hegird 1257(1858-1859) Musa Kâzım Sir was born in Tortum inErzurum, he got is education in Ottomon medressehs, after that hedeveloped his education and teachment with his own efforts. He?s a sheikhul-Islam who attended social and political events.Although he lived during the last periods of Ottomon Empire, he solvedour time?s-problems with his own ideas and advises. He?s a person not onlyloving his country and people but also achieving his duties andresponsibilities. So, he?s not only a sheikhul-Islam and islamic-scholor butalso he?s an action man who is looking for the solotions of the problems,because of his these characteristics, he wrote a lot of books and he declaredlots of conferences for the liberation of slam-word and his country.Musa Kâzım Sir?s a person who struggled in his books with improvementof islamic theology, medressehs and programs, providing foreign-laguageeducation in these fundementals, taking foreign-technigue sciences, basicrights, independences, equality and justice.Musa Kâzım Sir?s who has a lot of knowledges about every subjects,wrote on figh, slamic theology and arabic works about himself is about hisfiqh characteristic. We examined his Safvetü?l-Beyan fi Tefsiri?l-Kur?aninterpretation, to show the scienca world his interpretation identity.In the first part of research, sheikhul-islam foundation, the life of MusaKâzım Sir, his scientific personality, his teachers, his works, his sufi, mysticcharacteristics, his membership to ttihat and Terakki Party and his books,was tried to examine. n addition to this part, you can see, his position of hisislamic thought, the education in the Ottomon medressehs, andimprovements of these places, getting rid of madhab conservatism, hiscontemporary ideas and his general opinion in the thought of islamic-politicism.In the second part, his technique of inter-pretation, in this case, firstly hisresources of interpretation was examined giving lots of examples, besides hisopinions about verses of Koran was comparet with verses of interpretations.After that, his interpratation-characteristics and rumor and the science ofKoran for the perspective of verses of science was examined. This subjectwas tried to study, seperating subtitles for example fiqh, islamic theology andthe reading the Koran. Especially, his opinions and evaluations about thesesubjects, giving lots of verses of Koran examples, was tried to show.In conclusion part, presenting the of summery of investiqations andevaluations which was examined during the work so that the study wascompleted.
Benzer Tezler
- Tanzimat'tan Cumhuriyet'e Osmanlı müelliflerinin mezhep algısı
The perception of the sense of sect the Ottoman authors from Tanzimat to Republic
AYŞE YAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
DinHitit ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEMİL HAKYEMEZ
- Gelenekle modernite arasındaki bir Meşrutiyet şeyhülislamı Musa Kazım Efendi (1861-1920)
A constitutional period şeyhülislam between tradition and modernity: Musa Kazım Efendi (1861-1920)
AHMET ŞAMİL GÜRER
- From damascus to Istanbul: Relocating The damascus documents within the framework of late ottoman museum and archive policies
Şam'dan Istanbul'a: Geç Dönem Osmanlı müze ve arşiv politikaları kapsamında Şam Evrakı'nın yeniden konumlandırılması
AYŞE HÜMEYRA DEMİRCİ
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Tarihİstanbul Medeniyet ÜniversitesiUluslararası Osmanlı Çalışmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUHAMMED TALHA ÇİÇEK
PROF. DR. BİLGİN AYDIN
- Osmanlı-Arap şairi Şeyhülislâm Ebussuûd Efendi ve eseri Kasîde-i Mîmiyye'nin beyân ilmi açısından tahlili
Ottoman-Arabic poet Sheikh al-İslam Ebussuûd Efendi and his work Kaside-i Mîmiyye´s analysis in the light of ilm al-bayân
MUSA ELMAS
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
DilbilimMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİL İBRAHİM KAÇAR
- Şeyhülislam İshak Efendi Divanı tahlili
Analysis of the Şeyhülislam İshak Divan
DİLEK AKÇİÇEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıGiresun ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSA TOZLU