Sumerlilerin dini inanç ve adetleri
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 190896
- Danışmanlar: PROF. DR. İLHAMİ DURMUŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 135
Özet
Tarihi devir başlarında Mezopotamya'nın güney kısmına Sumer, kuzeykısmına da Subartu adı verilmektedir. Sumer, tarihin aydınlanmaya başladığızamanlarda insanlık tarihinde pek çok ilklere damgasını vuran Sumerlilerinyerleştikleri bölge olmuştur. İnsanlığin bilinen en eski medeniyeti olan ?SumerMedeniyetini? kuranlar ve yükseltenler de bu kavimdir.Sumerlilerin bu bölgeye nereden ve tam olarak ne zaman geldikleritespit edilememiştir. Geldikleri zamanın M.Ö. IV. binden önce olduğu kabuledilmektedir.Sumerliler büyük bir medeniyet yaratmışlar ve sahip oldukları bu büyükmedeniyetin kendilerinden sonra gelen topluluklara da ulaşmasına zeminhazırlamışlardır. Çünkü onlar geliştirmiş oldukları yazı ile ölmez birmedeniyetin temsilcileridir.Böylesine büyük ve sadece kendi coğrafyasında sınırlı kalmayıp, pekçok topluluğu da etkileyen bu önemli medeniyetin dini yaşayışları, inançsistemi, tanrıları, evren ve yaşam hakkındaki görüşleri hakkında bir araştırmayapmak amacıyla ?Sumerlilerin Dini İnanç ve Adetleri? konulu bir tezçalışması yapmaya, danışmam hocam Sayın Prof. Dr. İlhami Durmuşdanışmanlığında karar verdik. Bu konu Eskiçağ tarihinde oldukça önemli biryere sahipti ve konu ile ilgili spesifik olarak yapılmış yeterli çalışmalarbulunmadığı gibi, mevcut kaynakların da pek çoğu yabancı dillerde yazılmışve yapılmış çalışmalardı.Pek çok kültürü etkileyen ve günümüzde bile varlığını tek tanrılı dinlerinkitaplarında gösteren Sumerlilerin kültürleri ve onların dini inançlarınıaraştırmak üzere çalışmalara uzun yıllar önce, 1835'lerde başlayan bu sahaçalışmaları, ülkemizde de özellikle yüce önderimiz Atatürk'ün destek veistekleriyle başlamış ve ilerlemiştir.Sumerliler ile ilgili kaynaklar çok sayıda olmasına rağmen, dillerininyaşamıyor olması, yazılarının okunma güçlüğü ve arkeolojik kazılar sonrasıelimize geçen tabletlerdeki kırıklıklar onları anlama ve yaşamları ile ilgiliyeterince bilgi edinmemize engel olmuştur. Zaman içerisinde Sumerolojialanındaki çalışmalar ilerlemiş, bu durum onlarla ilgili bazı gerçeklerin dahada iyi anlaşılmasına neden olmuştur.Sumerlilerin dünya görüşleri hakkındaki bilgilere ulaştığımız yazılıbelgeler arasında destanlarının önemi oldukça büyüktür. Özellikle Nippur'dayapılan kazılar sonunda asıllarına ulaşmış olduğumuz destanları,Sumerlilerin Allah ve kainat inanışlarını, dini inançlarını, tabiatı görüştarzlarını, binlerce sene evvelki görüş ve düşünüşlerini, sosyal hayatlarını,hatta adli ve hukuki görüşlerini göstermesi nedeniyle oldukça önemli bir yeresahiptir.Sumerlilerin yaşantısında dinin çok önemli bir yeri vardır veyaşantılarının temeli dine dayanmaktadır. Onların dini telakkileri pek çoktoplumu da etkileyecek kadar büyük bir sistemin ürünüdür. Günlük hayatlarıibadet, ayin ve tanrılara hizmetle geçmektedir.Sumerlilerin dini, politeizm esasına dayanır. İnançlarını Naturizmdenilen dini görüşe dayandırmışlardır. İnanışlarına göre dünyada görülen,hissedilen her nesnenin bir tanrısı vardır.Sumerlilere göre mahalli tanrılar zamanla bütün memleket ve kainattanrıları şekline dönüşebilir. Dini inanışlarının önemli bir özelliği de birbirindenbağımsız gibi görünen büyüklü küçüklü, değişik fonksiyonlu ve başka başkayerlere bağlı görülen tanrıların bir sistem içerisine yerleştirilmeleri vebirleştirilmeleridir. Yani bir tanrılar topluluğunun -panteonun- yaratılmışolmasıdır. Tanrıları, yaratmış oldukları panteonda bir düzene ve sırayakoymuşlar; görevleri, fonksiyonları, temsil ettikleri yerler ve şahısları itibariylederecelendirmişlerdir.Sahip oldukları bu tanrılar sisteminin en belirgin özelliğianthropomorphism'dir. Bu, tanrıların insan biçiminde tasavvur ve tasviredilmesidir. Görünümleri insan şeklinde olan tanrıları yine insanlar gibiçocukları ve eşlerinden oluşan ailelere sahip olarak nitelendirmişlerdir.İnsanlar gibi yer içer, birbirlerine küser, evlenip, ayrılırlar. İnsan görünümündeolmaları yanında ölümsüz ve insan üstü güçlere de sahiplerdir.Yaratıcı vasıflara sahip tanrılar ile idarecilik vasfına sahip olan tanrılarıvardır. Gök ilahı An, Yer ilahı Enlil, Deniz ilahı Enki bir arada baş makamıteşkil etmektedirler. Bunlar yaratıcı vasıflara sahiplerdir. Bu tanrılar bütünhalkın saydığı, hürmet ettiği ve inandığı tanrılardır. Bunun yanında her şehrinya da sitenin kendi tanrısı olduğu gibi her ferdin de kendisine ait ferdi tanrısıbulunmaktadır. Sayıları beş bini bulduğu tahmin edilen tanrı isimlerindenbahsedilmektedir.Tanrılar tapınaklarda yaşarlar ve tapınaklar Sumer halkınınyaşantısında büyük öneme sahiptir. Bu tapınakların idari işleri ve işleyişindensorumlu olan, aynı zamanda dini hayatlarının düzenlenmesinden sorumlu dinadamları mevcuttur. Ensi denilen görevliler hem siyasi hem de dini görevleriolan idarecilerdir. Bunların yanında değişik isim ve derecedeki rahipler,rahibeler ile görevliler mevcuttur.Sumerliler, ölümden sonra bir yaşam olduğuna inanıyorlardı. Ancak budünyadaki davranışlarının bir yansıması olarak ödül ve ceza sistemine,cennet cehennem kavramına uzak durmuşlardır. Ölüleri ?geri dönüşüolmayan ülke? ye gider ve orada yaşamlarını ebedi bir karanlık içerisindedevam ettirirlerdi. Bu sebeple de ölüm onları hep korkutmuştur. Hatta ölülerinruhlarına ?etimmu? demişler ve bu ruhların onları rahatsız etmek içinyeryüzüne geri dönebildiklerini düşünmüşlerdir.Tanrıları için kurbanlar kesmişler ve bunu belirli zamanlarda veusullerle gerçekleştirmişlerdir. Büyü, fal ve kehanet, yaşamlarında önemli biryer teşkil etmiştir. Rüyalarını yorumlamışlar, onların yaşamlarına dairhaberler verdiklerine inanmışlardır. Hatta bu konu ile görevli tanrıları bilevardır.Ön Asya Medeniyeti'nin yaratıcı ve itici kudreti olan Sumerliler, sahipoldukları bu büyük değerleri kendilerinden sonra gelen toplumlara dageçirmişlerdir. Kavim ve küçük şehir devletleri olarak yaşayan Sumerlilerinsahip oldukları kuvvetli kültürün, Sumerliliğin izleri, M.Ö. takriben 1900-1800'lerde ortadan kalkmalarından sonra, bütün Mezopotamya ve Suriye-Filistin'e yayılmıştır.Bu durum sadece bu sınırlar içerisinde kalmamış, Anadolutopraklarında yaşayan kültürleri de büyük oranda etkilemiştir. Bu etkileşim,Sumerlilerin geliştirmiş oldukları yazıları ve büyük ölçüde ticari gaye ilebaşlayan münasebetleri ile olmuştur. Anadolu'ya ulaşan dini inançları ve tanrısistemleri oradan Anadolu'nun toplulukları sayesinde Yunanistan'a ulaşmışve Yunan mitolojisi ve inanç sistemi üzerinde de etkili olmuştur. Bu etkigünümüzde yaşayan tek tanrılı dinlerin kitaplarında, Tevrat, İncil ve Kur'an'dada görülmektedir.
Özet (Çeviri)
At the beginning of historical periods the south and north parts ofMesopotamia were called as San?ar and Subartu respectively. San?ar, wherehad been called as Sinear after the age that history had started to be clear,was the place that Sumerians, who established many firsts in the history ofhuman being, settled down. Who established and enhanced the oldestknown civilization of human being was also Sumerians.However it is known that Sumerians had moved from Middle Asia, theexact date they had come to that area could not been determined. It isconsidered to be before VI thousands B.C.Sumerians had created a great civilization and made this greatcivilization to reach to the communities after them possible. Because they arerepresentatives of an everlasting civilization by means of the writing theycreated.Under inspection of my adviser teacher Prof. Dr. İlhami Durmuş, weagreed to carry out this thesis with the topic of ?The Religious Belief andTraditions of Sumerians? in order to make a research about the religious life,the belief system, the Gods, and the opinions on universe and life, of such agreat and important civilization which was not limited only in their owngeography but also effected many communities. This topic has an importantplace in History of Prehistoric Period and there are not adequate studiesspecifically carried out on this topic besides the vast majority of availableresources are in foreign language.The field studies, which have started long time ago in 1835?s andaimed at searching the culture and the religious belief of Sumerians whoinfluenced many of cultures and made their presence felt even today in theHoly Books of the religions with single God, have been initiated andprogressed in our country especially by the request and the support of ourexalted leader Atatürk.Despite there are many resources about Sumerians; the inexistence oftheir language, the difficulty of reading their writings and the broken tabletsretrieved from excavations prevented us to have adequate information abouttheir life and understand them. The studies in Sumerology have improved bytime and led some realities about them to be better understood.The epics are of quite importance among the archeological documentsby which we reach information about Sumerians? points of view. Especiallythe epics, the originals of which have been gathered by the excavationscarried out at Nippur, are at most importance since they indicate theSumerians? religious belief, God and cosmos concepts, manner to evaluatenature, opinions and way of thinking, social life, and even legal and judicialsights thousands of years ago.When we inspect the life of Sumerians we realize that religion has avery important place in. In addition, their religious viewpoints are crops of asystem great enough to influence many communities. Their daily life is full ofworship, rite and care to Gods.The religion of Sumerians is based on polytheism. They leaned theirbelief on a religious sight called Naturism. According to their belief, everyobject visible and felt in the world has a God.According to Sumerians, local Gods may turn into Gods of entirecountry and cosmos in course of time. One of the important aspects of theirreligious belief is to locate the Gods, who are apparently independent, smalland great, dependant to different locations and have different functions, in asystem and to combine them; as a consequence is to create a Gods?community, ?panteon?. They put the Gods in order in panteon and rankedthem according to their duties, functions, representative places andindividualities.The most evident property of their system of Gods isanthropomorphism. This is to imagine and depict the Gods as human. TheGods, who are in shape of human, have also a family consist of children andspouse like humans. They eat, drink, sulk, marry with, and divorce likehumans. However they had human like appearance, they were immortal andhad superhuman power.They had Gods with creative and managerial skills. Anu, God of Sky,Enlil, God of Ground, and Ea, God of Sea constitute top post. These havecreative qualities. These Gods are of ones all population respect, honour andbelieve in. Besides, as each city and state has their own Gods also each andevery body has his individual Gods. Five thousands estimated names ofGods are being mentioned.Gods live in temples and temples have a very important role inSumerians life. There are religious employees who are responsible foradministration and running of these temples and also for arrangement ofreligious life. The employees called ?Patesi? are officials who have bothpolitical and religious tasks. In addition, there are many other officials such ascalled Sangu and Kalu apart from priests and nuns.Sumerians believed in that a life after death to exist. However, theykept away from the thought that heaven and hell concept, and system ofpunishment and reward are of results of their behaviors in this world. Theircorpses go to the country with no way back and maintain their life there inforever darkness. Therefore, death always frightened them. They called thesoul of corpse as ?etimmu? and thought these souls to be able to move backto world in order to disturb.They sacrificed animals for their Gods in certain times and manner.Incantation, fortune-telling and soothsaying constitutes an important place intheir life. They interpreted their dreams and believed them to tell about theirlife. Moreover, they have even Gods commissioned with this duty.Sumerians, creative and leading power of Front Asia Civilization,transferred their great values to the forthcoming communities. The powerfulculture ?Sumerian Evidence? of Sumerians who lived as tribe and small citystates spread out entire Mesopotamia and Syria-Palestine after theydisappeared at 1900-1800 B.C.This condition had not been limited in that border; even more largelyinfluenced the cultures lived in Anatolian land. This interaction took placethanks to the writing they improved and their relations mostly based oncommercial aim. Their religious belief and system of Gods widened toAnatolia, reached to Greece by means of Anatolian communities, andaffected on Greek mythology and belief system. This effect also appears onthe Holy Books of current monotheistic religions; The Pentateuch, The NewTestament, and Kur?an.
Benzer Tezler
- Sumer Kent Devletleri'nin Tanrı ve Tanrıçaları
The Gods and Goddesses of the Sumerian City-States
YILDIZ TİLBE ETGÜ
- Sümerlerin dini tarihi
The history of Sumerian religion
ABDULLAH ALTUNCU
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
DinFırat ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SAMİ KILIÇ
- Mezopotamya'da Tanrı anlayışının doğuşu, gelişimi ve yayılışı (Miladi yıllara kadar)
The birth, development and distribution of the concept of God in Mesopotamia (Up to milestone )
UMUT DİNÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Eski Çağ Dilleri ve KültürleriGazi ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLHAMİ DURMUŞ
- Eski Mezopotamya toplumlarında suyun dini niteliği
The religious nature of water in Ancient Mesopotamian societies
NESLİHAN AY
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
TarihNecmettin Erbakan ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUAMMER ULUTÜRK
- Asur devlet politikalarında din faktörü
The religious factor in state politics in the Assyrian
TUĞÇE HORUNLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
TarihNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LÜTFİ GÜRKAN GÖKÇEK