Makedonya Müslüman azınlıkları dini kurumları ve çağdaş sorunları
Macedonian Muslim minorities and their religious institutions and contemporary issues
- Tez No: 191305
- Danışmanlar: PROF.DR. İBRAHİM SARIÇAM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Tarih, Uluslararası İlişkiler, Religion, History, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 126
Özet
Karamahmut, Rifat, Makedonya Müslüman Azınlıkları, Dini Kurumları ve ÇağdaşSorunları, Yüksek Lisans Tezi, Danışman: Prof.Dr. İbrahim Sarıçam, 102+VI s.ÖZETMakedonya, farklı etnik ve dini unsurlardan oluşan küçük bir ülkedir. 2002nüfus sayımına göre ülkenin nüfusu yaklaşık iki milyondur. Nüfusun % 65'iniMakedonlar, % 25'ini Arnavutlar, % 4'ünü Türkler, % 2'sini Romlar, % 2.1'iniSırplar ve geriye kalan % 1,9'unu ise diğer etnik unsurlar oluşturmaktadır.Makedonya, bir tarafta Hıristiyan Ortodoks Makedonlar ve diğer taraftaMüslüman Arnavutlar ve Türklerle Balkan yarımadasında ve Avrupa'daki enkarışık etnik ve dini nüfuslardan birine sahiptir. Makedonya'da nüfusun % 65'iOrtodoks ve yaklaşık % 32'si Müslüman'dır.Makedonya'da Müslümanların tarihi 14. yüzyıla kadar uzanır. Islam, 14.yüzyılda Osmanlı Türkleri tarafından Balkan Yarımadasına yayılmıştır. 14.yüzyıldan itibaren Osmanlılar Anadolu'dan gelen Türkleri Makedonya'yayerleştirmiştir. İzleyen yüzyıllarda, Osmanlılar tarafından kurulan muhteşemsosyal, kültürel ve dini kurumlar sayesinde Makedonya'da Müslüman nüfus hızlaartmaya başlamıştır. O tarihlerde pek çok Bosnalı Hıristiyan İslam dinine girerekMüslüman olmuştur. Böylelikle 5 asır boyunca Müslüman toplum bölgeyehükmetmiştir. 19. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu Balkanlardaki topraklarınıbirbiri ardına kaybetmeye başlamıştır. 20. yüzyılın başlarında Makedonya dâhiltüm Balkan coğrafyası Osmanlı egemenliğinden çıkmıştır. 1912-1913 BalkanSavaşları sonrasında Makedonya Müslümanlarının statüsü hızla değişmiştir.Savaşlar, etnik çatışmalar, kültürel ayrımcılık ve göçler sebebiyle MakedonyaMüslümanlarının sayısı tedricen azalmıştır. Günümüzde, Makedonya'daMüslümanlar azınlıktır.Makedonya Müslümanlarının dini hayatını düzenleyen resmi dini kurum,Makedonya Cumhuriyeti İslam Dini Birliği'dir. Makedonya İslam BirliğiYugoslavya'nın dağılmasının ardından, bağımsız olmuştur. İslam Birliği,mallarının yönetimi, yayınlar, din eğitimi, vakıfların yönetimi ve benzeri iş veişlemlerin yürütülmesinde bağımsızdır. Makedonya'daki bütün İslami kuruluş veyapılar bu kuruma aittir. Makedonya'da farklı dini gruplarla ilişkileri düzenleyenbir hükümet kuruluşu mevcuttur. Devletin, farklı dini gruplarla ilişkileri bu kurumvasıtasıyla yürütülmektedir.Makedonya Müslüman Azınlıkları, camiler, vakıflar, kütüphaneler, liseler vebir fakülte ile diğer bazı insani yardım kuruluşlarından oluşan kendi sosyal,kültürel ve dini kurumlarına sahiptir. İslam Birliği, el hilal ismi ile kendigazetesini 1980'lerden beri yayınlamaktadır.İslam Birliği, vakıf gelirleri, üye aidatları, gelir getirici kuruluşlarınınkazançları, zekat ve bağışlar ile finanse edilmektedir. Bununla birlikte, finansalkaynaklar yeterli miktarda değildir. Makedonya Müslüman azınlıklarının enönemli problemi, sabık yönetimler tarafından el konulan vakıf malları meselesidir.Nitekim Makedonya Cumhuriyeti İslam Dini Birliği vakıf mallarını geri almakiçin uğraşmaktadır. Dini hayatın düzenlenmesi, vakıf mallarının yeniden edinimi,kurumsallaşma sorunu, finansal sorunlar, dini mekânların tahrip ve saldırılardankorunması, milliyetçilik, etnik ve kültürel çatışma, dini ayrımcılık, nitelikli dineğitimi ve hizmeti teminindeki sorunlar ve Müslümanlar arasındaki bölünmüşlükMakedonya Müslümanlarını etkileyen önemli çağdaş sorunlardır.Sonuç olarak, Makedonya Cumhuriyeti İslam Dini Birliği, özgün bir diniyapılanmaya sahip değildir. Makedonya'da mevcut dini yapılanmanın kökenleriOsmanlı dönemine uzanmaktadır. Makedonya Müslüman azınlıklarının çağdaşsorunları sosyal, siyasal, kültürel, dini, iktisadi ve etnik problemlerdenkaynaklanmaktadır. Din, kültür ve kimlik bağlamında yukarıda ifade ettiğimizsorunlar arasında yakın bir iç etkileşim mevcuttur.
Özet (Çeviri)
Karamahmut, Rifat, Macedonian Muslim Minorities and their religiousinstitutions and contemporary issues, Master?s Thesis, Advisor: Prof.Dr. İbrahimSarıçam, 102+VI p.ABSTRACTMacedonia is a small country, consisting of different ethnic and religiousgroups. It has an estimated population of around 2 million according to the latestcensus of 2002. Macedonian 65 %, Albanian 25%, Turkish 4%, Roma 2%, Serb2.1%, other 1.9 %. Macedonia has one of the most complex ethnic and religiouspopulations in Europe and Balkanian penisula, with clear divide betweenChristian Orthodox Macedonians, on the one hand, and Muslim Albanians andTurks on the other. In Macedonia, sixty-five percent of the population isChristians, and approximately thirty-two percent are Muslim.The history of Macedonian Muslims dates back to the 14th century. Islamhas spread rapidly on Balkanian peninsula by the Ottoman Turks in the 14thcentury. From the 14th century the Ottoman Turks started settling down Turkscoming from Anatolia to Macedonia. In the following centuries, thanks to thegreat social, cultural and religious institutions established by Ottoman Turks,Muslim population in Macedonia has continued growing rapidly. At that time,most of the Bosnian Christians and others have converted to Islam in 14th century.Over the five centuries, however, Muslim population in Macedonia has dominatedthe region. In the 19th century the Ottoman Empire lost one after another of itsBalkan possessions, and by the beginning of the 20th century, it lost all its Balkanterritories including Macedonia. From 1878 Berlin Agreement to the Balkan Warsin 1912-1913, there was a dramatic decline in the number of Muslims populationin Balkan as well as in Macedonia. After the Balkan Wars in 1912-1913, the statusof Macedonian Muslims began changing rapidly. Due to the wars, ethnic conflicts,cultural isolations and migration, the number of the Macedonian Muslimsdecreased gradually. Today, they are minorities in the region.The official establishment which deals with organizing the religious life ofMacedonian Muslims is the Islamic Religious Community of the Republic ofMacedonia. With the break-up of Yugoslavia, Macedonia?s Islamic communitybecame independent of others. The Community is independent in regulating itsactivities such as rituals, Islamic education, management of Islamic endowments,publishing, charity and the management of its property. All Islamic buildings andinstitutions in Macedonia belong to this establishment. In Macedonia, there isgovernmental agency dealing with the inter-religious dialogue among differentreligious groups. This government agency is responsible for organizing therelations with different religious groups.Macedonian Muslim minorities have their own religious, cultural andsocial institutions including mosques, waqfs, libraries, high schools and a faculty,and other humanitarian organizations. The Islamic Community publishes itsjournal El-Hilal almost continuously since 1980s.The Community is financed by waqfs, membership fees, zakath, revenue ofits profit-generating agencies, funds, gifts, etc. However, financial resources arenot enough for the Community. The most important problem of MacedonianMuslim minorities and their religious institutions is the issue of waqfs which wereseized and nationalized by the previous regimes. Today, the Islamic ReligiousCommunity of the Republic of Macedonia is trying to get its properties (waqfs)back. Major issues affecting the Macedonian Muslim minorities are organizing ofreligious life, protection of mosques from damage and assault, restitution of waqfproperty confiscated after WWII, nationalism, ethnic and cultural conflict,cultural isolation, financial problems, Fundamental Islamist movements, the lackof qualified religious education and services, and disintegration among Muslimminorities.In conclusion, we can say that the roots of Macedonian Muslim minoritiesand their religious institutions date back to the Ottoman period. Contemporaryissues of Macedonian Muslim minorities stem from social, political, cultural,religious, economic and ethnic problems. It seems to be that there is a closeinteraction between these problems we mentioned above in term of religion,culture and identity.
Benzer Tezler
- 1952-1958 yılları arasında İştip'ten Türkiye'ye göçler ve tanıkların dilinden göç serüveni
Immigrations from stip to Turkey between 1952 – 1958 and the adventure of immigration from the witnesses' narriation
EFKAN YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
SosyolojiÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiBölgesel Araştırmalar Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AŞKIN KOYUNCU
- I. Balkan Savaşı'nda Yunanistan (Yunan kaynaklarına göre)
Greece in the first (1st) Balkan War (According to Greek sources)
KORAI CHASAN
- İttihat ve Terakki'nin azınlıklar politikası
Committee of union and progress?s minorities policy
AHMET EFİLOĞLU
- Makedonya'da Müslüman toplumun örgün ve yaygın din eğitimi
Formal and non-formal religious education of Muslim society in Macedonia
UMMİ MURATİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
DinMarmara ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİS AYHAN