Ali-Şir Nevayi, Sedd-i İskenderi-metin inceleme-dizin (2 cilt)
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 9375
- Danışmanlar: PROF. DR. KEMAL ERASLAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1990
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 947
Özet
Doktora tezi olarak hazırladığımız bu çalışma Ali Sir Nevayı 'nin Sedd_i İskender'i adlı mesnevisi üzerinedir. H. 889 = M. 1484 ile H. 890 = M. 1485 yılları arasında yazılmış bu eserin konusu tarihi olup, Makedonya kralı Büyük İskender'in hayat hikayesidir. İslam edebiyatlarında ortak bir konu olarak ele alınmış İskender destanını Çağatay Türkçesi ile de Ali Şîr Nevâyî yazmıştır. Ali Sîr Nevayı, Çağatay yazı dilinin kuruluşunda önemli bir yere sahip, 30'a yakın eseriyle pek çok tür ve konuda Türkçenin ifade kabiliyetini ortaya koymuş büyük Türk şâiri ve devlet adamıdır. Eserleri, devrinin sosyal ve siyasi hayatını çeşitli yönleriyle yansıtması itibariyle de önem taşımaktadır. 3edd_i İskender'i, Nevâyî 'nin en hacimli mesnevisi olup, 89 bölüm ve 7214 beyitten oluşmaktadır. Beniş bir kelime kadrosuna sahip eser, toplam 6327 madde başı ihtiva etmektedir. Bu kelimelerin 1249'u Türkçe, 2379 'u Arapça, 2270 ' i Farscadır. 163 Farsça ve 54 Arapça kelime ise Türkçe yapım eki getirilerek Türkçeleştirilmiştir. 124 şahıs, 74 yer, 11 kavim adı bulunan eserde 2 tane de Yunanca kelime vardır. Buna göre Sedd_i İskenderi 'de madde başı durumundaki kelime_483 a lerin“/. 19. 741 'i Türkçe, ”/. 37- 600 'ü Arapça ve %35 ' i Farsça_ dır. Biz, Arap harfleriyle yazılmış bu eserin hem altı yazma nüshayı da karşılaştırarak transkripsiyonlu metnini hasırladık, hem de bütün kelimeleri içine alan bir dizinini yaptık. Böylelikle eseri ve kelime kadrosunu ortaya koyduktan sonra giriş ve bazı dil özelliklerini gösteren notlar ilave ederek tezimizi tamamladık. Dizin bölümü eski fişleme usulü ile değil, bilgisayar kullanılarak yapılmıştır, iletişim çağı alarak adlandırılan yüzyılımızda bilgisayar, bilimin hemen bütün sahalarında kullanılır haldedir. Bilgisayarın, artık Türk dili sahasında da bir an önce yerini alması ve özellikle sözlük çalışmalarında kullanılması kaçınılmaz olmuştur. Biz dizin bölümünde bilgisayarı, yalnızca çağdaş bir yazılım aracı olarak değil, madde bası durumundaki kelimelerin, kendilerinin alfabetik ve aldıkları eklerin ise gramatikal sırasını göstermek üzere kullandık. Yaptığımız PL/ I program, kelime ve eklerin bu sırada dizinini veren ilk programdır. Daha önceki programlarda yalnızca alfabetik sıra gözetilmiştir. Dizin bölümü I. U. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bilgisayar Meslek Yüksekokulunda, VM/SP Conversational Monitor484 a System 'de hazırlanmıştır. Böyle bir sisteme sahip ve bizlere yararlanma fırsatı veren üniversitemizin» hala bazı teknik imkansızlıklar içinde bulunması düşündürücüdür, üniversitemizin yalnızca büyük harfli bir yazıcısının olması, bilgisayarda yapılacak çeşitli çalışmalar için bazı zorluklara neden olmaktadır, üniversitemizin çağdaş eğitim vasıtalarından daha çok faydalanmasını ve Bilgisayar merkezimizin imkanlarının arttırılmasını umut ediyoruz.
Özet (Çeviri)
Özet çevirisi mevcut değil.
Benzer Tezler
- Ali Şir Nevâi'nin Sedd-i İskenderi adlı eserindeki sıfat fiiller ve zarf fiiller
Partisiples and gerundiums in the text of Ali şir Nevai called Sedd-i İskenderi
PAKİZE YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimUşak ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TALİP YILDIRIM
- Çağatay Türkçesi söz varlığının Özbek Türkçesindeki görünümü (Sedd-i İskenderî örneği)
The appearance of Chagatai Turkish vocabulary in Uzbek Turkish (The sample of Sedd-i İskenderi)
AYŞEGÜL TAŞKESEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DilbilimNiğde Ömer Halisdemir ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERPİL SOYDAN
- Ali Şir Nevayi'nin eserlerinde yardımcı fiiller
Auxiliary verbs in Ali-Shir Nava'i's works
RABİA POLAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimErciyes ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HACER TOKYÜREK
- Alî Şîr Nevâyî'nin eserlerinde tematik söz varlığı incelemesi
Thematic vocabulary analysis in the works of Alî Şîr Nevâyî
MUZAFFER SAZ
Doktora
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıErciyes ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GALİP GÜNER