Doğu kayını (Fagus orintalis lisky.) tohumlarının fizyolojisi üzerine araştırmalar
The researches on the physiology of oriental beech (Fagus orintalis lisky.) seeds
- Tez No: 198468
- Danışmanlar: PROF. DR. HÜSEYİN DİRİK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ormancılık ve Orman Mühendisliği, Forestry and Forest Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2005
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Orman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 180
Özet
Doğu kayını Türkiye'deki en önemli ağaç türlerinden biridir. Bu çalışmada Doğu kayınıtohumlarının fizyolojik ve morfolojik özellikleri yedi ana başlık altında araştırılmıştır.Doğu kayınının Türkiye'deki yaklaşık yayılışını temsil eden 14 farklı orijinden gelentohumların morfolojik özellikleri belirlenmiştir. Bu kapsamda tohumların uzunluğu,genişliği, kalınlığı, ağırlığı ve embriyo/tohum oranı ölçülmüştür. Orijinler morfolojiközellikler bakımından büyük farklılıklar göstermiştir. Orijinlerin genel ortalama 1000-taneağırlığı 307,30 (252,43-364,71) gr bulunmuştur.Doğu kayını tohumlarının Eylül ayının son haftasından itibaren morfolojik ve fizyolojikolgunluğa ulaştığı belirlenmiştir. Erken toplanan tohumlarda çimlenme yüzdesi veembriyo/tohum oranı düşüktür. Toplama geciktikçe katlama süresi kısalmıştır.Kayın tohumları için optimum çimlenme sıcaklığı 15 ºC olarak bulunmuştur. Tazetohumlarda tetrazolium testi iyi sonuç vermektedir. Stres testinde geldikleri biyoklimatikyöreye uygun olarak orijinler arasında anlamlı farklılıklar ortaya çıkmıştır.Doğu kayını tohumlarının katlanmasında nem denetimli çıplak katlama yöntemi (NDÇK)oldukça etkin bir yöntemdir. En uygun NDÇK olarak % 30-33 katlama nemi ve X+3 ileX+6 hafta arası bir katlama süresi bulunmuştur. 20 ºC ve üzeri sıcaklıklar Doğu kayınıtohumlarında sekonder dormansiye yol açmaktadır. Doğu kayını tohumlarında fizyolojikdormansi bulunmakta olup, tohum kabuğunun dormansideki rolü oldukça sınırlıdır.Doğu kayını tohumları dormansili ve dormansisiz olarak saklanabilmektedir. Saklamanemi % 7-10 arasında önerilebilir. Dormansisiz tohumların saklanmasında kurumayaduyarlılıktan dolayı % 8'in altına inilmemesi gerekir. Saklama sıcaklığı olarak eksisıcaklıkların (-5/-15 ºC) kullanılması gerekmektedir.Hızlandırılmış yaşlandırma testinde 25 ºC'de 7 gün bekletme işlemi tohumların gücü vesaklanabilirliği hakkında ipuçları vermektedir.Doğu kayını tohumlarında ortalama % 48,69 yağ, % 29,04 protein, % 3,16 nişasta ve %4,10 kül bulunmuştur. Tohumun kimyasal yapısı bakımından orijinler arasında bazıfarklılıklar göze çarpmaktadır.
Özet (Çeviri)
Oriental beech is one of the most important tree species in Turkey. In this study, thepysiological and morphological characteristics of oriental beechnuts are investigated inseven main topics.Morphological characteristics of oriental beechnuts coming from 14 different originswhich represents approximate distribution of the species in Turkey are investigated. Inthis context, length, wideness, thickness and weight of beechnut and embryo/seed ratioare measured. Origins varied greatly in terms of morphological parameters. Generalaverage 1000-seed weight was 307,30 (252,43-364,71) gr.Oriental beechnuts mature phyciologically and morphologically from the end ofSeptember. Germination percentages and embryo/seed ratio was lower in the earliercollected seeds. The stratification duration shortened as the collection time delayed.15 ºC was found optimum germination temperature for non-dormant oriental beechnut.Tetrazolium test gives reliable results in fresh seeds. In stress test, origins acteddifferently according to their bioclimatic regions.The method of naked stratification at controlled hydration is very effective in breakingdormancy of oriental beechnuts. The study showed that optimum moisture contentduring stratification and stratification duration are about 30-33 % and between X+3and X+6 weeks respectively. The temperature above 20 ºC caused seconder dormancy inoriental beechnuts. The class of dormancy in oriental beechnut is physiologicaldormancy, pericarp has very limited effect on dormancy.The study showed that oriental beechnut can be stored in dormant and non-dormantcondition. The moisture content during the storage should be between 7 % and 10 %. Innon-dormant beechnuts, it shouldn?t be lower than 8 % due to more sensitivity todesiccation. Negative storage temperature (-5/-15 ºC) is recommended.Accelerated aging test (7 days at 25 ºC) gives clues about the storability and vigour oforiental beechnut.In oriental beechnut, average oil, protein, starch and ash were found 48,69 % 29,04 %,3,16 %, 4,10 % respectively. Some differences between origins are appeared in terms ofchemical composition.
Benzer Tezler
- Doğal maddelerin (Biyohumus ve Baykal EM1) doğu kayınında (Fagus orientalis Lipsky.) bazı morfolojik-fizyolojik proseslere etkisi
Effects of natural substances (Biohumus and Baykal EM1) on certain morphological -physiological prosesses of eastern beech (Fagus orientalis Lipsky.)
HÜSEYİN ATİLLA ATİK
Doktora
Türkçe
2008
Ormancılık ve Orman MühendisliğiZonguldak Karaelmas ÜniversitesiOrman Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SURHAY ALLAHVERDİ
- Farklı doğu kayını (Fagus orientalis lipsky.) popülasyonlarının tohum kimyasal kompozisyonuna etkisi
Efect of different eastern beech (Fagus orientalis lipsky.) populations on seed chemical composition
EBRU BAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Ormancılık ve Orman MühendisliğiKastamonu ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEZGİN AYAN
DR. ÖĞR. ÜYESİ NESRİN İÇLİ
- Sakarya ili, Geyve ilçesi, Eskiyayla yöresindeki doğu kayını meşcerelerinin tohum verimi ve çimlenme oranı
Seed yield and germination rate of Fagus orientalis in Sakarya province, Geyve district, Eskiyayla province
ALPTEKİN ÖZEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Ormancılık ve Orman MühendisliğiArtvin Çoruh ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SİNAN GÜNER
- Doğu kayını (Fagus orientalis Lipsky)'nda bazı fizyolojik özelliklerin yükseltiye bağı değişiminin araştırılması
Effects of altitude on some physiological parameters of oriental beech (Fagus orientalis Lipsky)
FATİH BAYRAKTAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Ormancılık ve Orman MühendisliğiArtvin Çoruh ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FAHRETTİN TİLKİ
- Doğu kayını (Fagus orientalis lipsky ) odununun teknolojik özellikleri
Technological properties of oriental beech ( fagus orientalis lipsky. ) wood
ABDÜLKADİR MALKOÇOĞLU
Doktora
Türkçe
1994
Ormancılık ve Orman MühendisliğiKaradeniz Teknik ÜniversitesiOrman Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YALÇIN ÖRS