XVII., XVIII. ve XIX. yüzyıl Ankara evleri tavan süslemelerinden bazı örnekler
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 19877
- Danışmanlar: DOÇ.DR. TACİSER ONUK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: El Sanatları, Crafts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1992
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 228
Özet
BÖLÜM IV SONUÇ ÖZET Tarihi Ankara evleri tavan süslemeleri araştırmanın konusunu oluşturmuştur. 17., 18. ve 19. yüzyıllarda yapılmış olan bazı evlerin, tavan süsleme özelliklerinin belirlenmesi ve tanıtılması araştırmanın amaçları arasındadır. Araştırmada veriler gözlem formlarından ve kaynaklardan derlenerek elde edilmiştir. Fotoğraf ve çizimlerle veriler desteklenmiştir. Birinci bölümde, Ankara i 1 i ve Tarihi Türk evleri tanıtılmış, Türk evinde tavanın yeri ve önemi ile süsleme. özellikleri belirtilmiş, Tarihi Ankara evleri ve tavan süslemeleri hakkında bilgi verilmiştir. Tarihi evlerini incelediğimiz Ankara ili, yüzyıllar boyunca pek çok uygarlığın merkezi olmuştur, geçmiş uygarlıklara ait eserlerin bazılar» şehirde halen yaşamaktadır. İlin adı Evliya Çelebi tarafından Engürü- Ankara olarak kullanılmıştır. XIV. yüzyılda ve 16. yüzyıldan ve 19.yüzyılın ortalarına kadar tiftik keçisinin yününden el tezgahlarında dokunan sof ve şalların ihracatı il ekonomisinin temelini oluşturmuştur. Ankara, Anadolu yarımadasının ortasında yer almaktadır. Geniş olan il topraklarının kuzeyinde ılıman, güneyinde ise karasal iklim hakimdir. Başkent olduktan sonra Ankara her yönden çok hızlı gelişmeye başlamıştır. Ekonomisi önceki yıllarda tarıma dayalı gelişmekte iken, bugün ekonomisi hizmet ve sanayi sektörlerine bağlı olarak gelişmektedir. 172173 Tarih öncesine dayanan geçmişi nedeniyle oluşmuş olan ilin yoğun kültürel birikimi zengin folklorunun kaynağıdır. Tarihi Ankara evleri tarihi Türk evlerinin önemli bir parçasıdır. Bu nedenle tarihi Türk evlerinin mimari ve süsleme özellikleri kısaca tanıtılmıştır. Türk ev tarihi, Orta Asya'da başlamıştır. Göçebe olarak yaşayan Türkler için ideal yaşam birimi çadırdır. Çadır süslemeleri ve iç düzen ilkeleriyle 20. yüzyılın başına kadar Türk evi planlarını, özellikle odaların kuruluşunu ve işlevsel özelliklerini etkilemiştir. Türk evi genellikle iki katlıdır. Yüksek duvarların çevrelediği bahçe içine yerleştirilmiştir. Dıştan çok sade ve yalın olan evlerin iç yapı elemanları süslü ve gösterişlidir. Çadırda başlayan Türk evi Orta Sofalı plan tipli evlere kadar gelişmiş, Tanzimat devrinde önce duraklamış sonra yoz1aşarak gerilemiştir. Günümüzde yapılacak bil içi i çalışmalarla Türk evi, geçmişin ihtişamına yakışır çağdaş düzeye ulaşacaktı». Tarihi evlerin çeşitli birimleri Türk süsleme sanatlarının eşsiz örnekleriyle süslenmiştir. Tavanlar Türk evinde ayrı bir özen ve önemle süslenmiştir. mekanların üst örtüsü olan tavanların süsleme konu ve kompozisyonları kitap, halı, işleme, çini gibi süsleme sanatı örnekleriyle bezeşmektedir. Bu, benzerlikler sanatçıların birbirlerin den etkilenmiş olduklarını göstermektedir. Tarihi Türk evi süslemelerinde, kündekari, çıtakari, oyma, dekupe aplikasyon, metal işi teknikleri, taş işleme174 teknikleri ve kalem işi, malakari, Edirnekari teknikleri uygulanmıştır. Araştırmanın bu bölümünde günümüz kalem işi uygulamaları hakkında nakkaş Mehmet Zeki Okan'ın görüşlerine yer verilmiştir. Tarihi Ankara evleri, tarihi Türk evlerinin mimari ve süsleme özelliklerini bünyesinde toplamıştır. Dar sokaklar üzerine yerleştirilmiş olan evlerin mutlaka bir bahçesi veya avlusu vardır. Dar bir alana kurulan evler üst katlarda sündürmelerle (çıkmalarla) sokak üzerine doğru genişletilmiştir. Taş temeller üzerine hımış (dolma) tekniğiyle inşa edilen evlerin temel malzemeleri, ağaç ve kerpiçtir. Bazı evlerde kerpiç yerine tuğla da kullanıl mıştır. Çatılar kiremit örtülüdür. Tarihi Ankara evlerinin pencere, tavan, duvar, dolap kapağı, merdiven korkulukları gibi yapı elemanları oyma, çıtakari, kalem işi, dekupe aplikasyon, malakari metal döküm ve kakma teknikleriyle süslenmiştir. Tarihi Ankara evlerinde yer almış olan tavanlar yapılışlarına göre beş farklı gruba ayrılmışlardır. Tavanlar, ev sahibinin ekonomik durumuyla orantılı olarak az veya çok süslenmişlerdir. Araştırmada tespit edilen örneklerin yirmi beş tane sinin ait oldukları yüzyıl kesin olarak belirlenemediğin den belli kriterler doğrultusunda, yapılmış olabilecekleri dönemler karşılaştırma yöntemiyle tahmini yüzyıl olarak olarak belirlenmiştir. Araştırmaya konu olan örneklerin dokuzu oda tavanı, altısı sofa tavanı, ikisi balkon tavanı ve onüçüde tavan pervazı parçasıdır. Tavanların boyutları, üst örtüsü oldukları birimlerin175 büyüklükleri doğrultusundadır. Başka bir deyimle odanın boyutları tavanın boyutlarını belirlemiştir. Tarihi Ankara evlerinde derinliği olan tekne tavanlar tespit edilmiştir. Tavan ve tavan pervazı boyutlarının standart olmadıkları da belirlenmiştir. Değerlendirme bölümü Tablo III' un döküm sonuçlarına göre; örneklerin yirmibeşi farklı zaman ve şekillerde onarım görmüşlerdir. Tavanlar üst örtü olduklarından, (genel anlamda) sağlam olarak günümüze ulaşmışlardır. örneklerin süslemelerinde kullanılmış olan konular, desen ve motifler çok zengindir. Bitkisel, geometrik, rumi, palmet, şemse, sembolik motifler ve kıvrımlar süsleme konularını oluşturmuştur. Yazı, araştırma örneklerinde bulunmamakla birlikte Tarihi Ankara evleri tavan süslemelerinde kullanılmıştır. Tarihi Ankara evlerinin tavanlarında, kullanılan malzemeler, kavak, çam ve ceviz ağacı, çeşitli boyalar, metal çivi ve lamba çengelleridir. örneklerin, zeminlerinin renklendir ilmesinde ondört, süslemelerin renklendir ilmesinde ise yirmi farklı renk tespit edilmiştir. Renkler canlıdır.Soğuk, sıcak, nötr vb. renk grupları belirgin renkleriyle tavan süslemelerine uygulanmıştır. Kahverengi ve siyah tahrir (kontur) renkleridir. Tavan süslemelerinin kompozisyonları çok farklı düzenlenmiştir. Bir tavanın genel inde, zemin inde, göbeğin de ve pervazlarında farklı kompozisyon anlayışları görülmüş tür. Bu değerlendirmeler gözlem formlarından edinilen bilgilerin, tablo döküm sonuçlarına göre yapılmıştır.
Özet (Çeviri)
Özet çevirisi mevcut değil.
Benzer Tezler
- Sakarya'nın Taraklı ilçesinde bulunan tarihi evlerin tespiti ve ilçenin sosyo-kültürel yapısındaki değişimin incelenmesi
Investigation of Tarakli districts historical houses and the socio-cultural effect of changes in Sakarya
EMİNE BANU ÖZTAŞ
- XVII-XVIII ve XIX. yüzyıllarda Fransız seyahatnamelerinde Osmanlı toplumu
The Ottoman society in the French books of travel in the XVIIth century, in the XVIIIth century and in the XIXth century
SERPİL GÜRER
Doktora
Türkçe
2010
Fransız Dili ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ARZU İLDEM ETENSEL
- XIX-XX. yüzyıl Osmanlı Dönemi porselen ilaç kapları
Porcelain drug containers in Ottoman Empire in 19th and 20th centuries
MERYEM ÇİÇEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Sanat TarihiGazi ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NURŞEN ÖZKUL FINDIK
- XVIII.yüzyılda tiftik ipliğinin Osmanlı-İngiliz ticaretindeki yeri
The place of mohair yarn in XVIIIth century Anglo-Ottoman trade
GÜLAY WEBB YILDIRMAK
- Musa Kâzım Paşa (hayatı-sanatı ve külliyatı)
Musa Kâzim Paşa (his life-art and külliyat)
RAMAZAN BARDAKÇI
Doktora
Türkçe
2007
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
PROF. DR. AHMET MERMER