Manisa'da Osmanlı Dönemi Sıbyan Mektepleri
Sibyan Schools During Ottoman Period In Manisa
- Tez No: 199609
- Danışmanlar: Y.DOÇ.DR. BAHTİYAR EROĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Osmanlı, Eğitim Tarihi, Sıbyan Mektebi, Manisa
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 159
Özet
ÖZETYÜKSEK LİSANS TEZİMANİSA'DA OSMANLI DÖNEMİ SIBYAN MEKTEPLERİŞule İNCİSelçuk ÜniversitesiFen Bilimleri EnstitüsüMimarlık Anabilim DalıDanışman: Yrd. Doç. Dr. Bahtiyar EROĞLUJüri Üyesi : Yrd. Doç. Dr. M. Emin BAŞARJüri Üyesi : Yrd. Doç. Dr. A. Deniz OKTAÇ2007, 145 SayfaOsmanlı Devleti 320 yıl boyunca dünyanın ileri gelen devletleri arasında yer almıştır.Kuruluşundan yıkılışına kadar halkın ihtiyaç duyduğu han, hamam, cami, medrese, sıbyanmektebi, kütüphane, mescit ve bunların bir çoğunu içinde barındıran külliyeler inşaetmişlerdir.Eğitim alanında, sınırları içerisinde kalan, büyük küçük demeden her yerleşimmerkezinde yapılar yapmışlardır. Selçukluların devamı niteliğinde görebileceğimiz eğitimyapıları içerisinde kütüphaneleri, medreseleri, sıbyan mekteplerini sıralayabiliriz.Çocukların eğitime ilk başladıkları, dönemin ilkokulları olarak adlandırabileceğimizsıbyan mektepleri, küçük ölçekli, gözü yormayan sade bir mimariye sahip yapılardır. OsmanlıDevleti'nin hüküm sürdüğü birçok şehirde görebileceğimiz sıbyan mekteplerinin örneklerineManisa'da da rastlamaktayız.Bir eğitim kurumu olan bu mekteplerden önce insanoğlunun yaşamaya başladığı ilkyüzyıllardan Osmanlı'ya kadar olan eğitim tarihi; Avrupa eğitim tarihi ve Türk Eğitim Tarihiolarak iki ana başlıkta özetlenmeye çalışılmıştır. Ayrı bir başlık altında yer verilen Osmanlıeğitim tarihinde ise kuruluşundan yıkılışına kadar eğitim öğretim veren tüm kurumlarhakkında bilgi verilip örneklendirilmiştir. Devamında sıbyan mekteplerinin tanımı, gelişimi,fonksiyonu, öğretim ve idari sistemi ve mimarisi incelenmiştir. Mimarisi incelenirken İstanbulÜsküdar Mihrimah Sultan Külliyesi Sıbyan Mektebine ait fotoğraflar, vaziyet planı, plan,görünüş, kesit ve perspektif çizimlerine yer verilmiştir.Tez konumuz olan Osmanlı dönemi Manisa sıbyan mektepleri ile ilgili yapılançalışmalarda varlığını tarihi kaynaklardan öğrendiğimiz ancak bugün mevcut olmayan 29sıbyan mektebi yer almaktadır. Bununla beraber halen mevcut olan 6 sıbyan mektebideğerlendirilmiştir. Değerlendirme; yeri ve bugünkü durumu, inşa tarihi ve banisi, mimarı veustaları, kitabesi, mimarisi ve tezyinatı, malzeme ve teknik özellikleri, geçirdiği tamirat vetadilatlar ana başlıklarında yapılmıştır. Ayrıca mekteplerin rölöveleri alınarak, vaziyet planı,plan ve cepheleri çizilmiştir.İstanbul, yapımlarına Fatih Sultan Mehmet Dönemi'nde başlanan sıbyan mekteplerininen güzel örneklerini barındırmaktadır. Osmanlı Devleti'nde önemli bir yeri olan ŞehzadelerŞehri Manisa ile İstanbul sıbyan mektepleri; şehir içindeki yeri, mimari özellikleri, tavan veörtü sistemi ve süslemesi ana başlıkları altında İstanbul'da plan, vaziyet planı ve fotoğraflarladesteklediğimiz örneklerle birlikte karşılaştırılmıştır.Küçük ölçekli olan ve haklarında fazla kaynak olmayan sıbyan mekteplerinin özelliklemahalle mektebi görünümünde olanlar kaderine terk edilmiş durumdadır. Çalışmamızdakiamaç kültürel kimliğimizin bir parçası olan sıbyan mekteplerine hak ettiği ilginin gösterilmesive gelecek kuşaklara özgün nitelikleriyle aktarılmasını sağlamaktır.
Özet (Çeviri)
ABSTRACTMaster ThesisSibyan Schools During Ottoman Period In ManisaŞule İNCİThe University of SelcukThe Institute of Natural and Applied SciencesThe Department of ArchitectureSupervisor: Asist. Prof. Dr. Bahtiyar EROGLUJury Member: Asist. Prof. Dr. M. Emin BAŞARJury Member: Asist. Prof. Dr. A. Deniz OKTAÇ2007, Page: 145Ottoman Empire was one of the leading states for 320 years. From the beginning tocollapse, Ottomans constructed the buildings like hotels, baths, mosques, universities, sibyanschools, library and a collection of buildings of an institution composed of schools, a mosque,lunatic asylum, hospital, kitchen and bath, which their people need.They have constructed many buildings on education in every town, whether they arebig or small, in their huge territory we can see library, university and sibyan schools aseducational building which are the continuing style of Seljuk Empire.Sibyan schools, which can be described as primary schools where the children havetheir first education, have a small plain architecture which doesn?t give harm to eyes. InManisa, we can find the examples of sibyan schools as we can come across every place theOttomans reigned.Before studying these schools, the education from creation to Ottoman Empire isdivided into two main headings: The history of European education and The history ofTurkish education.Under the heading of the history of Ottoman Education, the information about alleducational buildings from the beginning to collapse of the empire have been given and theyhave been exampled. Then, the description of Sibyan Schools, their development, functions,educations and administral system and architecture have been examined. While examining, itsarchitecture, plan, photograph, section, perspective, drawings are presented.In this study, we have studied 29 sibyan schools which we have learnt their existencefrom historical sources and do not exist any more at the moment. In addition, that we havestudied 6 sibyan schools which are still present. The study is done under the followingheadings; its place, date of construction, architecture, architect, decoration, the technicalaspects and material the repairs they have had and today?s state. Besides, taking their roloves,their plan, stance plan, front of buildings was drawn.Istanbul has the most beatiful examples of Sibyan schools which began to beconstructed during Fatih the Conqueror?s period. The Sibyan schools in Istanbul and Manisahave been compared with each other according to their place in a city, architectural aspects,roof and cover systems, decoration.The small sibyan schools, which we don?t have much information about and be builtin suburbs were left their fate. One of our aims is to give deserved importance to the Sibyanschools which are part of our culture and to narrate them with their own features to the nextgenerations.Keywords : Ottoman, History of Education, Sibyan schools, Manisa.
Benzer Tezler
- Manisa'da beylikler ve Osmanlı dönemi yapılarında devşirme malzeme (Spolia) kullanımı
Spolia use in Manisa beylik and Ottoman period buildings
HİLAL AKTUR
- Soma'da Osmanlı dönemi sivil mimarlık örnekleri koruma sorunları ve çözüm önerileri
Conservation problems and solution proposals of Ottoman period civil architecture examples in Soma
İPEK GÖLÜKCÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
MimarlıkDokuz Eylül ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MİNE TANAÇ ZEREN
- Denizli Babadağ'da Osmanlı Dönemi mezar taşları
The Ottoman Empire Period gravestones in Denizli, Babadağ
SEDAT SOYALP
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Sanat TarihiVan Yüzüncü Yıl Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EDİP YILMAZ
- 1600-1650 yılları arasında Manisa'da müslim-gayrimüslim ilişkileri (Şer'iyye sicilleri ışığında)
Between the years 1600-1650 in Manisa muslim- non muslim relations (In the light of Şer'iyye Register)
MELİS ALTAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
TarihManisa Celal Bayar ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALPAY BİZBİRLİK
- T.C. Başbakanlık Osmanlı Arşivi'nde Türk Dönemi Bergama Yapıları
Turkish Period Pergamon Structure in the Republic of Turkey Prime Ministry Ottoman Archives
EMİNE BETÜL EREN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Sanat TarihiPamukkale ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SAİM CİRTİL