Muhibbi Divanı'nın dini ve tasavvufi açıdan tahlili (1-250) no'lu gazeller
The analysis of Divan of Muhibbi according to religious and sufism
- Tez No: 204377
- Danışmanlar: PROF.DR. BİLAL KEMİKLİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Uludağ Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk İslam Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 190
Özet
ÖZETYazar : Nagehan DÜZCANÜniversite : Uludağ ÜniversitesiAnabilim Dalı : İslam Tarihi ve SanatlarıBilim Dalı : Türk İslam EdebiyatıTezin Niteliği : Yüksek Lisans TeziSayfa Sayısı : XIV+ 178Mezuniyet Tarihi : 10 /11 / 2006Tez Danışman(lar)ı : Doç.Dr. Bilal KemikliMUHİBBÃ DİVÂNI'NIN DİNÃ VE TASAVVUFÃ AÇIDAN TAHLİLİGüzel sanatların alt dallarından biri olan Edebiyat, Tarih ilminin bulgularındanyararlanır. Tarihin yansımaları edebû eserlerde görülür. Edebû eser yazıldığı dönemden kayıtsızolmadığından Edebiyat ve Tarih ayrılmaz bir bütün olarak değerlendirilebilir.Edebiyat tarihi incelemeleri metin incelemelerine dayanır. Her metin, sanatçının içâleminin yansımasıdır. Sanatçının ruh ve his dünyasını kavramadan onu edebiyat tarihi içindeincelemek mümkün değildir. Bundan dolayıdır ki, insan boyutlu metin incelemeleri çok farklışekillerde tezâhür eder ve titiz bir çalışmayı gerektirir.Kâinatın yaratılışının başlangıcı Allah'ın ?Kün? yani ?ol? emridir. Dolayısıyla ilkyaratılan sözdür diyebiliriz. Zira Kur'an-ı Kerim de söz üzerine kurulmuştur. Kuran-ı Kerim'inmuhatabı ise yaratılanların en üstün olanı insandır.Bu muhatab, sözü varlığıyla, yaşantısıyla, tecrübeleriyle yoğurarak, ilâhû, beşerikaynaktan beslenerek ortaya edebiyat denen bir süreci çıkarmıştır. Bu öyle bir süreçtir kizaman ve mekân içinde değişip gelişen, geçmişten geleceğe uzanan bir yolu takip etmiştir.Tarih aynasından yansıyan Türk edebiyatına baktığımızda bu edebiyatın da türlümerhaleler geçirmiş olduğunu görürüz. Hiç kuşkusuz ki, Türk edebiyatı tarihinde en müstesnayerlerden birinin sahibi Divân Edebiyatı'dır. Zira bu edebiyat altı asırlık bir çınarın meyvesidir.Semeresi ise adını ebedûleştirmiş şâirleri ve eserleridir. Divân edebiyatı metinleri birer buzdağıgibidir. Muhakkak ki, görmediğimiz kısmı, gördüğümüz kısımlarından daha büyüktür. Derunûbir muhtevaya sahip olan söz konusu eserleri bir nebze olsun anlayabilmek, bu eserlerinmüelliflerinin his ve hayal âlemine dalabilmek ve yapılan tahlil çalışmaları için bir kazıçalışması teşbihi uygun düşer. Ağza çalınan bir parmak bal ya da gül bahçesinin içindekoklanan bir gül diyebileceğimiz bir beyit, araştırmacıyı birden fazla kovanda en tatlı bala vegül bahçesindeki en güzel kokulu gülü koklamaya sevk eder. Okuyana ve üzerinde çalışmalaryapana bu duyguları yaşatan, tarih yapmış ve tarihe adı ?Muhteşem? olarak geçmiş, âlemepadişah ama âlemlerin Sahibi'ne kul olmuş, kul sultan Muhibbû ile şahikalara doğru yol aldık.Muhibbû'nin çok sayıda gazelinden iki yüz elli tanesini dinû ve tasavvufû açıdan analitikolarak tahlil etmeye çalıştık. Çalışmamız, dinû tahlilin yapıldığı birinci bölüm, tasavvufû tahlilinyapıldığı ikinci bölüm olmak üzere iki ana bölümden oluşmaktadır. Giriş kısmında ise şâirhakkında bilgi verilmiştir.Şâirin kullandığı dinû, tasavvufû ıstılahlar tespit edilmiş ve bölümler çeşitli başlıklaraltında tahlil edilmiştir. Muhibbû'nin beyitler üzerindeki hakimiyetini göstermek amacıylabirçok beyit örnek olarak yazılmıştır. Çalışmanın sonunda dinû ve tasavvufû açıdan incelenengazeller, genel bir değerlendirmeye tâbû tutulmuştur.Anahtar SözcüklerTasavvuf Din Muhibbû Divân EdebiyatıTahlil
Özet (Çeviri)
ABSTRACTYazar : Nagehan DÜZCANÜniversite : Uludağ UniversityAnabilim Dalı : İslamic History And ArtsBilim Dalı : Turkish İslamic Literature: MasterTezin NiteliğiSayfa Sayısı : XIV + 178Mezuniyet Tarihi : 10 /11 / 2006Tez Danışman(lar)ı : Doç. Dr. Bilal KEMİKLİTHE ANALYSİS OF DİVAN OF MUHİBBà ACCORDİNG TO RELİGİOUS AND SUFİSMLiterature, which is the under branch of Fine Arts, benefits the findings of History. Thereflections of History are seen in Literary products. Because of the fact that literary products are notseperated from the terms they are written, literature and history can be evaluated as inserablecompounds.?The articles of the History of Literatüre? depend on ?Text Analysis?. Every text is thereflection of Artist?s own spiritual world. Without understanding the intimate soul and belief world ofthe ?artist? in ?The History of Literature?. Hence, Text analysis related to the ?humankind? areexposed to very different styles anda re required to delicacy.The very first reason of the world is ?Kün? namely ?Ol? order of Allah. In other terms it isaccepted as the very first-created word. The Koran is also established on the ?same word? and isaddressed to the Humankind who is the most unique created one. That adressed, evaluating ? Theword? by it´s presence, life and experiences, enriching from the divine and human source revealed thetravel of ?The Literature?. That travel has follwed a route which has been improved in time and placeand has come from the ?Past to the future.?When looked through Turkish Literature reflecting from the mirror of History, it has spentvarious steps. Without anyserpicion Divân Literature has a very precious role in the History of TurkishLiterature. Because there has been Divân Literature for bages. It?s eternal Poets and pieces are veryprecious and rare gifts forus. The texts of Divân Literature seem an iceberg, having more certainnumber of unknown parts than known parts for unders tanding very little part of those pieces havingvery much intellectual content, entering the intimate soul and belief world of those artists, we need tomake very careful Works which can be resembled to ?archelogical works.? By getting a very smallamount of honey from honeyhive or smelling a rose from rose garden guide the researcher to examinesweeter honey from other honey hives and to find the rose which has the most beautiful smell in therose garden. We reach to the peak point of enjoyment with Muhibbû, known as ?Magnificent in thehistory, the prophit of the world but the slaver of the ?God?, by having research in his pieces. It hasbeen tried to research.250 Lyric poems of Muhibbû analatically inreligiousand mystical senses taken from hisvarious Lyric poems. The Detailed information about the Poet (Muhibbû) is given in enterance. Ourthesis consists of 2 parts. First part is religious analysis, second part is mystical analysis. The religiousand mystical ?terms? used by the Poet (Muhibbû) are stated below the title ?various parts? The greatamont of verses are written for showing sarple of Muhibbû. His sufficiency in Lyric poems at the endof the thesis.Key WordsIslamic Mysticism Religion Muhibbû Ottoman PoetryAnalysis
Benzer Tezler
- Muhibbî (Kânûnî) Divânı'nda dinî ve tasavvufî motifler
Religious and Sufi motifs in Muhibbî (Kânûnî) Divân
NURAN ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
1991
Türk Dili ve EdebiyatıErciyes ÜniversitesiEski Türk Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA ARGUNŞAH
- XVI. yüzyıl divanlarında nasihat
Advice in the XVI. century's divan literature
FATMA MOLLAHALİLOĞLU
Doktora
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET AKKUŞ
- Divan edebiyatında Mevlevilik etkisi ve Mevlevi şairler
Impression of Mawlawiyya in the Turkish classical poetry
NİLGÜN AÇIK
Doktora
Türkçe
2002
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA İSEN
- Söz kavramı ve XVI. yüzyıl divan şiirinde söz
The concept of the word and 16th century diwan's poet word
ALİ KAVAKLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Türk Dili ve EdebiyatıDumlupınar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. KADİR GÜLER
- Muhibbî Dîvânı'nın söz varlığı ve dizini
Vocabulary and index of Muhibbi's Divan
AYŞE ÜNAL
Doktora
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıNecmettin Erbakan ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDURRAHMAN ÖZKAN