An integrative model of job characteristics, job satisfaction, organizational commitment and organizational citizenship behavior
İş özellikleri, iş doyumu, örgütsel bağlılık ve örgütsel vatandaşlık davranışının bütünleşik bir modeli
- Tez No: 204987
- Danışmanlar: DR. F. PINAR ACAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Sosyoloji, İşletme, Psychology, Sociology, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: ş Özellikleri Modeli, ş Doyumu, Örgütsel Bağlılık, Örgütsel Vatandaşlık Davranışı, BağlamsalPerformans, Job Characteristics Model, Job Satisfaction, OrganizationalCommitment, Organizational Citizenship Behavior, Contextual Performance
- Yıl: 2006
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 205
Özet
Mevcut yazın, iş özellikleri, iş doyumu, örgütsel bağlılık ve örgütselvatandaşlık davranışının, örgütlerin işlevselliğinde etkililiği sağlamakaçısından çok önemli olduklarını göstermektedir. Geçmişte yapılanvatandaşlık davranışları araştırmaları yazına sınırlı bir katkı yapmışlardırçünkü iş özellikleri ile vatandaşlık davranışları arasındaki ilişkileri, işdoyumu ve örgütsel bağlılığın bu ilişkilere etkileriyle beraberincelememişlerdir. Bu tez, iş özellikleri, iş doyumu, örgütsel bağlılık veörgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişkilerin bütünleşik yeni birmodelini test etmektedir. Bu çalışmanın temel amacı, iş özelliklerininörgütsel vatandaşlık davranışlarına etkilerini araştırmaktır. ş özelliklerininrolünü incelerken, iş özelliklerinin vatandaşlık davranışlarını nasıletkilediğini daha iyi anlamak için iş doyumu ve örgütsel bağlılığın aracırolleri de dikkate alınmıştır. Araştırmanın diğer amacı ise, iş özelliklerinin işdoyumu ve örgütsel bağlılık üzerindeki etkilerini analiz etmek, iş doyumuve örgütsel bağlılığın vatandaşlık davranışları üzerindeki etkileriniaraştırmaktır.60 firmanın 300 çalışanından oluşan bir örneklem seçilmiştir.Bilgiler firmaların yerlerinde anket yoluyla toplanmıştır. Çalışanlardaniş özellikleri, iş doyumu ve örgütsel bağlılığı ölçen maddelericevaplandırmaları istenmiştir. Daha sonra, çalışanların amirlerinden,çalışanların örgütsel vatandaşlık davranışı bilgileri alınmıştır. Verileraşamalı bağlanım yöntemiyle analiz edilmişlerdir.Bulgular genelde bazı iş özelliklerinin iş doyumunun yordayıcılarıolabileceklerini, toplam iş kapsamının örgütsel bağlılık ile pozitif ilişkiliolduğunu ve bu iş tutumlarının örgütsel vatandaşlık davranışlarınıyordadığını göstermektedir. Özelde, beklentilere uygun olarak, işözelliklerinden iş bütünlüğü, özerklik ve toplam iş kapsamı iş doyumu ilepozitif ilişkilidir. Hiçbir iş özelliği örgütsel bağlılık ile anlamlı bir şekildeilişkili olmamasına rağmen toplam iş kapsamı örgütsel bağlılık ile pozitifilişkilidir. ş doyumu ve örgütsel bağlılık vatandaşlık boyutlarından nezakettabanlı bilgilendirme ve gönüllülük/centilmenlik ile pozitif ilişkilidirler.Bunlara ek olarak, örgütsel bağlılık, vatandaşlık boyutu vicdanlılık vetoplam vatandaşlık davranışı ile pozitif ilişkilidir. Fakat iş özellikleri ilevatandaşlık davranışları arasında herhangi anlamlı doğrudan bir ilişkibulunamamıştır. Dolayısıyla, iş tutumlarının iş özellikleri ve vatandaşlıkdavranışları arasındaki ilişkilerdeki aracı rolleri de incelenememiştir.Elde edilen verilerin kuramsal ve uygulamaya yönelik doğurgularıele alınmaktadır. Çalışmanın güçlü yönleri ve sınırlılıkları ile birlikte ilerikiçalışmalar için bazı önerilerde bulunulmaktadır.
Özet (Çeviri)
Existing literature indicates that job characteristics, job satisfaction,organizational commitment, and organizational citizenship behavior arevery important for effective organizational functioning. Previous researchon citizenship behaviors made limited contribution to the literature, since itignored the relationships between job characteristics and citizenshipbehaviors together with the influences of job satisfaction and organizationalcommitment. The present study attempted to test a new integrative model ofthe relationships among job characteristics, job satisfaction, organizationalcommitment, and organizational citizenship behaviors. The main purpose ofthe present study was to examine the effects of job characteristics onorganizational citizenship behaviors. While examining the role of jobcharacteristics, the mediating roles of job satisfaction and organizationalcommitment were taken into account in order to better understand how jobcharacteristics affect the exhibition of citizenship behaviors. The secondarypurpose was to investigate the effects of job characteristics on jobsatisfaction and organizational commitment, and the effects of jobsatisfaction and organizational commitment on citizenship behaviors.A sample of 300 employees from 60 companies was selected. Thedata was collected at the location of the firms by using a survey instrument.The employees rated the items that measured task characteristics, jobsatisfaction, and organizational commitment. Later, the information onorganizational citizenship behavior of employees was collected from theemployees? supervisors. Hierarchical regression analyses were performedon the data.In general, the findings showed that some job characteristics mightbe the antecedents of job satisfaction and the aggregate variable job scopewas positively associated with organizational commitment, and these workattiudes predicted organizational citizenship behaviors positively.Specifically, in line with the expectations, the job characteristics of taskidentity, autonomy, and aggregate job scope were positively associated withthe work attitude of job satisfaction. The aggregate job scope was positivelyassociated with the work attitude of organizational commitment although nosingle job characteristic was significantly associated with organizationalcommitment. In turn, job satisfaction and organizational commitment werepositively associated with the citizenship dimensions of courtesy andsportsmanship. In addition to these, organizational commitment waspositively associated with the citizenship dimension of conscientiousnessand aggregate citizenship behavior. However, no significant directassociation was found between job characteristics and citizenship behaviors.Therefore it was not possible to test the intervening effects of work attitudeson the relationships between job characteristics and citizenship behaviors.The study?s results are discussed together with the implications,strengths and limitations. Some suggestions for future research are made.
Benzer Tezler
- Toplam kalite yönetimi, kalite güvencesi sistemleri ve Türkiye'deki uygulamaları
Total quality management, quality assurance systems and their applications in Turkey
AHMET BEŞKESE
Yüksek Lisans
Türkçe
1995
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiPROF.DR. ATAÇ SOYSAL
- Karşılaştırma
Bencmarking
BURÇAK ERENMEMİŞOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiMühendislik Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURAT DİNÇMEN
- ISO 9000 kalite güvencesi sistemi ve yapılan yatırımın değerlendirilmesi
Quality assurance and total quality management
M.NESLİN UNAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1995
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiPROF.DR. ETHEM TOLGA
- Toplam kalite yönetimi ve ISO 9000 standartları
Başlık çevirisi yok
BANU ÇORBACIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
1996
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiDOÇ.DR. MEHMET TANYAŞ
- Ticari banka yönetimi ve Türk ticari bankalarının temel yönetim sorunları
The management of the commercial bank and the basic problems of the Turkish comercial bank
AYŞE ÇİĞDEM ÖNAL