Finansal serbestleşme sürecinin Türk bankacılık sistemi üzerindeki etkileri
The effects of financial liberalization on the Turkish banking system.
- Tez No: 205677
- Danışmanlar: PROF.DR. MUSTAFA ALTINTAŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Bankacılık, Ekonomi, Banking, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 357
Özet
Türkiye'deki finansal serbestleşme olgusu, ekonominin serbestpiyasa kurallarına uyumu çerçevesinde uygulanan politikaların bir alt süreciolarak gelişmiştir. Bu nedenle, uygulanan finansal reformlar, finansalserbestleşme politikası çerçevesinde biçimlendirmiştir. 1980 sonrasında,Türkiye'de finansal sistemin gelişimini belirleyen üç ana süreç vardır.Bunlardan birincisi, finansal serbestleşme çerçevesinde geliştirilen araçlarınçoğunluğunu, kamu kesimi açığının fonlanması için yaratılan borçlanmasenetlerinin oluşturmasıdır. kincisi, yabancı para birimlerinin TL'nin yerinegeçmesidir. Üçüncüsü de, spekülatif kısa vadeli sermaye hareketlerininulusal finans piyasalarında ve reel ekonomide neden olduğu kararsızlıktır.Türkiye'nin özellikle kambiyo rejiminin değiştirildiği 1989 sonrasıdeneyimi, kronik yüksek enflasyon koşullarında finansal sistemini içerde vedışarıya karşı hemen tümüyle serbestleştiren az gelişmiş ülkelerinkarşılaştıkları karakteristik sorunların hemen tümünü kapsamaktadır.Sermaye kaçışı tehditleri, politika oluşturmada ana unsur olmuş,sürdürülmesi olanaksız yüksek reel faiz oranlarına bağımlılık yaratmış veucuz döviz için beklentiler oluşturmuştur. Bu arada, finans sektörü ile reelsektör arasındaki geleneksel olarak güçlü bağlar büyük ölçüde kopmuştur.Türk Bankacılığı 24 Ocak Kararları sonrası, faaliyetlerinde ve kaynakyapısında büyük bir değişime uğramıştır. 1990'lara kadar denetimli birserbestlik rejimi içinde olan Türk Bankacılık Sistemi, 1990 sonrası ise,ekonomideki yapısal kaynak yetersizliğinin içsel dinamiklerle aşılamayacağıanlaşılınca, dış piyasaya yönelmiş ve döviz üzerinden aldığı kredileriyabancı sermaye gibi Türkiye`ye getirip TL'ye çevirdikten sonra kamuya veözel sektöre kredi olarak kullandırmıştır. Bu politika, bankaları açıkpozisyonda döviz tutmaya yöneltmiş, ancak ortaya çıkan her finansalbunalımda da bankaları zor durumda bırakmıştır.Devletin, içine düştüğü bütçe açığı sorununu, bankaların elindekiödünç verilebilir fonları borç alarak çözme tercihi, bankalarınbilançolarındaki taşınır değer gelirlerini ana kazanç kalemi haline getirmiştir.Sınai sermayenin göreli karlılığının düşmesi üzerine hizmetlerkesimine yönelen fonların sahipleri, bir süre sonra sanayi üzerinde önemliölçüde etki sahibi olmuşlardır. Büyük topluluklar ve holdingler karlılığı düşenfaaliyet alanlarındaki riski dağıtmak ve büyük faiz gelirlerini kendilerineçekmek için banka sahibi olma yoluna gitmişlerdir. Bunun sonucu olaraksınai sermaye-mali sermaye bütünleşmesinin derinleştiği ve esas olaraksınai sermayenin mali sermayeye bağımlılık derecesinin arttığı görülmüştür.1998-2001 döneminde ekonomide ve finans sisteminde yaşanandalgalanmalar sonrasında, bankacılık kesiminde ciddi bir yaprak dökümüyaşanmıştır.Öte yandan, finansal derinliğin oldukça sığ olduğu sistemde,bankaların rekabet gücünün Avrupa ve dünyadaki benzerlerine göreoldukça düşük olduğu, rekabet gücünün arttırılabilmesi için 1998-2002döneminde yaşanan tekelleşmeye benzer biçimde bir dizi birleşme vedevralmadan sonra oluşacak yeni bir yapının yakın bir gelecekte kaçınılmazolarak inşa edilmesi gerekeceği düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
The phenomenon of financial liberalization in Turkey has taken placeas a subprocess of the policies applied within the framework of the nationaleconomy?s adjustment to the principles of the free market system.Therefore,the financial reforms applied have been formed according to thefinancial liberalization policy cited above.From the year 1980 onwards,thereare three primary processes which have determined the development of thefinancial system.One of them is that most of the financial instrumentsconstructed according to the financial liberalization policy have been thestate? s bonds and securities in order for financing the public sectordeficit.The second one is the substitution of foreign exchanges for theTurkish Liras.The third and the last one is the instability in the domesticfinancial markets and also in the real economy caused by the speculativeand short term capital flows.The Turkish experience of the post-1980 period in which especiallythe exchange rate regime has been changed consists of almost all of thecommon problems usuallly faced by the developing countries almost whollyliberalizing their financial systems inwards and outwards under thecircumstances with chronically high inflation.The foreign capital?s threats forrunning out of the country have been the main component in the policyformation,have given rise to dependence upon high real interest rates whichwere in fact not sustainable at all,and have fed expectations for cheaperforeign exchanges. In the meantime,the traditionally strong liasionsinterconnecting the financial and real sectors to each other have broken to amuch greater extent.Following the so-called structural adjustment and stability programdated as January 24th,1980, the Turkish banking has been exposed torevolutionary changes in its operations. Having understood the incapability toovercome the structural capital scarcity problem of the overall economy withits own internal dynamics,the Turkish banking system,which was under aregime of managed freedom until the 1990?s,has then resorted to foreignmarkets in the post-1990 period and extended loans,which have been takenin foreign exchange terms,to the public and private sector as loans againafter converting them first into the TL much as the foreign capital hasdone.This sort of banking practice,generally accepted as a shortcut to fastand easy profit making,has pushed the banks,on the one hand, towardsholding significant amounts of foreign exchanges in open accounts,and onthe other hand has left them in great difficulties whenever a financial crisisbroke out.The state?s choice for solving the budget deficit problem by borrowingthe banks? funds attainable for lending has made the proceeds of stocks andbonds the major component of the profit/loss account.The fund-owners flocking to the service sector due to the diminishingrelative profitability of the industry capital,have had a significant dominanceover the industry after a while.The gigantic holding organizations and groupshave decided to have a bank in order to diversify the overall risk of theiractivities having falling profit margins and to attract huge amounts of interestrevenues for their own usage.As a result of this phenomenon,it has beenobserved that the level of integration between the finance and industry capitaland essentially the degree of dependence of the industry capital upon thefinance capital have increased.In the period between 1998 and 2001,after the successive fluctuationstaken place in the whole economy and the financial system in private,thebanking system has experienced a serious elimination process, and both forthe purpose of preventing this tendency and of pushing forward the bankingsystem a much healthier state a so-called restructring program has been putinto application.Apart from all above,it has been thought that in such a low-depthsystem,the competetive strength of the banks in comparison to theirequivalents in Europe and the world is rather weak,and if the objective is toincrease this weakening competetive strength a new market structurefollowing a series of mergers and acquisitions just like those in themonopolization process of the period between 1998 and 2000 will have to bemade up necessarily in a very near future.
Benzer Tezler
- International capital flows and their impact on the Turkish economy
Uluslararası sermaye akımları ve Türk ekonomisi etkisi
AHMET ÇİMENOĞLU
- Krizler eşliğinde Türk bankacılık sektörünün yapısal analizi
Structural analysis of the Turkish banking sector in the face of crises
NURCİHAN AKŞEHİRLİ
- Finansal sistemin ekonomik kalkınmadaki yeri 'Türk finansal sistemi örneği'
Başlık çevirisi yok
METİN TOPRAK
- 1980 sonrası Türk bankacılık sektöründe yeniden yapılandırma
Bank restructuring in Turkish banking sector after 1980
İBRAHİM YAVUZ AKÇACI
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
BankacılıkHacettepe ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DOĞAN NADİ LEBLEBİCİ
- Bankacılık sektöründeki birleşme ve devirlerin Türk bankacılık sektörü açısından değerlendirilmesi
The evaluation of mergers and acquisitions in banking sector from the point of the Turkish banking sector
GİZEM ÖZDENKAYA
