Anadolu Türkçesi sözlüklerinde +IIk +IUk ekli kelimeler
The words added +IIk / +IUk in the Anatolian Turkish dictionaries
- Tez No: 205843
- Danışmanlar: PROF.DR. MEHMET ÖZMEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: +IIk / +IUk Eki, şleklik, Yapı, Kelime Türleri, Anlam-şlev
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 809
Özet
Anadolu Türkçesi Sözlüklerinde +llk / +lUk Ekli Kelimeler adını verdiğimiz buyüksek lisans tezi çalışmasında, işlek bir yapım eki olan +llk / +lUk ekinin TürkiyeTürkçesi ve tarihû dönemleri olan Osmanlı Türkçesi, Eski Anadolu Türkçesidönemlerinde hangi yapılar ile kelime türleri üzerine gelebildiği; eklendiği kelimeyekattığı anlam ve ekin işlevleri belirlenmeye çalışılmıştır.Ekin bu kullanımları her üç dönemdeki genel sözlüklerden taranan +llk / +lUkekli kelimelerle ortaya konmaya çalışılmıştır. Eski Anadolu Türkçesi döneminde ise budönemi temsil eden başlı başına müstakil bir sözlük bulunmadığı için bu döneme aitmonografik eserlerin sözlük bölümlerinden ve Tarama Sözlüğünden yararlanılmıştır.Çalışma Giriş bölümüyle başlamaktadır, bu bölümü Eski Anadolu TürkçesiDöneminde +llk / +lUk Ekli Kelimeler, Osmanlı Türkçesi Döneminde +llk / +lUk EkliKelimeler, Cumhuriyet Dönemi Türkçesinde +llk / +lUk Ekli Kelimeler ve Sonuçbölümü izler.Giriş bölümünde, eklemeli bir dil olan Türkçede eklerin kelime türetmedekiönemi, çalışmanın konusu, amacı, kullanılan malzeme, yöntem hakkında bilgiverilmiştir.Eski Anadolu Türkçesi Döneminde +llk / +lUk Ekli Kelimeler, OsmanlıTürkçesi Döneminde +llk / +lUk Ekli Kelimeler, Cumhuriyet Dönemi Türkçesinde +llk/ +lUk Ekli Kelimeler bölümlerinde ise ek, üzerine gelebildiği yapılar, kelime türleriüzerine gelişi ve anlam-işlev yönünden incelenmiştir.Yapı incelemesi bölümünde ek basit, türemiş, birleşik yapılı kelimeler ve alıntıkelimeler üzerine gelişine göre incelenmiş; kelime türleri bölümünde ise ekin üzerinegelebildiği kelime türleri sıralanmıştır.+llk / +lUk ekinin anlam açısından eklendiği kelimeye sınırlama anlamı kataraksıfatlar, alet ve yer adları türetmekle birlikte daha çok soyut adlar türettiği görülür, ekinçok geniş bir kullanım alanı olduğu ortadadır.Bu çalışmada Türkçenin işlek bir yapım eki olan ve her dönemde kelimekadrosunu zenginleştiren +llk / +lUk ekinin Türkiye Türkçesi ve tarihû dönemlerindekidurumu ortaya konulmaya çalışılmış; ekle türetilen kelimelerin bir listesioluşturulmuştur.
Özet (Çeviri)
In the study of this higher licence thesis, which we named The Words Added+IIk / +IUk in the Dictionaries of Anatolian Turkish, it has been tried to be fixed theTurkey Turkish of the adjunct of +IIk / +IUk which is an functionary adjunct; itshistorical periods, on which structures, word types it can be added at the period ofOttoman Turkish and Old Anatolian Turkish, the meaning which it added on the wordsand the functions of it.It has been tried to show these use of this adjunct with the words added +IIk /+IUk searched from the general words in each three periods. Since in the period of OldAnatolian Turkish, there was not a distinct dictionary representing that period, thedictionary parts of monographic works of that period and Searching Dictionary wasmade use of.The study begins with the Entry part; this part consists of +IIk / +IUk addedwords in the period of Old Anatolian Turkish, +IIK / +IUK added words in the period ofOttoman Turkish Period and +IIk / +IUk added words in the period of Republic PeriodTurkish, and the result part.In the entry part, information about the importance of the adjuncts in wordderivation in Turkish, which is a patched language, subject of the study, its aim, thematerial and method used, was given.The adjunct structure was examined in regard of its coming on the word typesand of meaning-function in the parts of the period of Old Anatolian Turkish, +IIk /+lUk added words; in the period of Ottoman Turkish +llk / +lUk added words; in theperiod of Republic Period Turkish +llk / +lUk added words.In the part of structure examining, the adjunct was examined in regard of itscoming on the words of simple, derived and compound nouns and adapted words; in thepart of word types, the word types on which it can come, was listed.It is clear that the adjunct of +IIk /+IUk which derives abstract nouns much moreas well as deriving adjectives, nouns of tools and places by giving meaning ofrestriction to the added word in terms of meaning, has a very common usage area.In this study, the condition of +IIk / +IUk which is a productive one and hasenriched the word staff has been tried to be clear and the list of words which have beenderived through this adjunct has been made.Key words : The adjunct of +IIk / +IUk , productiveness, structure, types of words,meaning-usage.
Benzer Tezler
- Tarama sözlüğü ile Oğuz grubu Türk dillerinde bitki ve hayvan adlarının karşılaştırılması
Comparison of plant and animal names in oghuz group of Turkic languages through scanning dictionary
ŞEYMA BORAZAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Aydın ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SILA GEN KAYA
- Yemînî'nin Fazîlet-nâme'sinin 15., 16., 17. ve 18. fazîletleri üzerine bir inceleme
An analysis on the 15th, 16th, 17th and 18th virtues of Yemînî's Fazîlet-nâme
MUSTAFA ÖZCAN RAVANOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiAlevi Bektaşi Kültürü Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MAHMUD ESAD ERKAYA
- Türkçe'nin anadili ve yabancı dil olarak öğretimi üzerine bir araştırma
Başlık çevirisi yok
SAMİ BALCI
- Anadolu ağızlarında eskicil söz varlığı
The archaic words which survive in Anatolian dialects
NERMİN DEĞER
Doktora
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıYıldız Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZÜHAL ÖLMEZ
- Lügat-i Türki, Arabi, Farisi adlı eser üzerinde sözlükçülük, söz varlığı ve söz yapımı araştırması
Lexicography, vocabulary and word-formation researches on the Lügat-i Türki, Arabi, Farisi
MUSTAFA SAMET KUMANLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
DilbilimHacettepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞÜKRÜ HALUK AKALIN