Ahmet Emin Yalman: Dönemi ve gazeteciliği (1918-1938)
Ahmet Emin Yalman: His period and his journalism (1918-1938)
- Tez No: 208294
- Danışmanlar: PROF.DR. KORKMAZ ALEMDAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Gazetecilik, Journalism
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Gazetecilik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 243
Özet
Bu çalışmanın konusu basın tarihimizde önemli bir yeri olan Ahmet Emin Yalman üzerinedir. Ahmet Emin, Osmanlı İmparatorluğu'nun parçalanma ve Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin kurulma sürecine bir gazeteci olarak yakından tanıklık etmiştir. Çalışma, Ahmet Emin'in 1918-1938 dönemi üzerine odaklanmaktadır. Yalman 1907'de başladığı Sabah'taki gazetecilik yaşamına Yeni Gazete'de devam etmiş, Tanin'in yazı kadrosunda çeşitli görevler almış, 1917'den itibaren ise ortakları ile çıkarmaya başladığı Vakit, Vatan, Tan, Hür Vatan gazetelerinde ise yayın politikalarının belirlenmesinde etkin bir rol üstlenmiştir. Tezde Yalman'ın gazeteciliği, siyasal gelişmeler paralelinde incelenmiş ve bu bağlamda Yalman'ın iktidar ile olan ilişkileri, basın tarihi ve siyasi tarih ekseninde ele alınmıştır. Yalman çıkardığı gazetelerde siyasi konjonktüre bağlı olarak farklı görüşler dile getirdiği görülmektedir. I. Dünya Savaşı yıllarında Sabah'ta çalıştığı ve Vakit'i yayınlamaya başladığı ilk dönemde İttihat ve Terakki Partisi (İTP) ile Alman siyasetinin yanında olan Ahmet Emin, 1918'de savaşın yenilgi ile sonuçlanmasından sonra partiye sert eleştiriler yöneltmiştir. 1918'in sonundan itibaren Amerikan siyasetinin savunuculuğunu yapmaya başlamıştır. Wilson Prensipleri Cemiyeti'nin içinde yer almış ve ?Amerikan yardımı?nı savunmuştur. İT'den sonra iktidara gelen Hürriyet ve İtilaf Partisine yönelttiği eleştiriler nedeniyle 1919'da Kütahya'ya, 1920'de Malta Adasına sürgüne gönderilmiştir. 1917'de çıkarmaya başladığı Vakit'te Anadolu'daki Milli Mücadele'ye destek vermiştir. Ankara Hükümeti'ne desteği Halk Partisi'nin kurulmasına kadar devam etmiştir. 1923'te yayınlamaya başladığı Vatan'da ise Halk Partisi'nin kurulması, Cumhuriyet'in ilanı konularında Ankara hükümetiyle çatışmalara girmiştir. 1925'te Ahmet Emin Doğu İstiklal Mahkemeleri'nde yargılandıktan sonra gazetecilikten uzaklaştırılmış, 1936'da yayın hayatına geri dönüştür. 225 Ahmet Emin Yalman'ın fikirlerinde Amerika'da bulunduğu eğitim yılları ve sonraki yıllarda bağlantı halinde olduğu Amerikan iş, basın ve siyaset çevresi etkili olmuştur. Ahmet Emin burada edinmiş olduğu liberal fikirleri Türkiye'ye aktarmaya çalışmıştır. Bu görüşlerin Prens Sabahattin Bey'in görüşleri ile paralellik göstermesi nedeni ile Ahmet Emin Sabahattin Bey ile yakınlaşmıştır. Bu bağlamda ademi merkeziyetçilik konusunu gündeme getirmiş, merkeziyetçiliğe karşı çıkarak, idari anlamda yeniden yapılanmanın gereğini savunmuştur. Yine yazılarında üzerinde durduğu bir başka nokta ?Osmanlı vatandaşlığı? kavramıdır. Farklı kimliklerin Amerikan vatandaşlığı altında bir arada yaşadıkları örneğinden yola çıkarak, bizde de Osmanlı vatandaşlığının esas alınabileceğini ileri sürmüştür. Ahmet Emin özel girişimciliği savunmuş ve yazılarında sürekli ülkenin kalkınması için yabancı sermayenin gerekliliğine değinmiştir. Yabancı sermayenin, yatırımlarında siyasi emeller gütmeyen, iş ilkesi üzerinde duran, demokratik ilkelere bağlı Amerika'dan sağlanması gerektiğine yazılarında sık sık yinelemiştir.
Özet (Çeviri)
The subject of this study is about Ahmet Emin Yalman, who had an important role in the history of our journalism. Ahmet Emin is seen as a journalist who closely followed the disintigration of the Ottoman Empire and the formation of the Turkish Republic. This study is focused on the period between 1918-1938. Yalman started his journalistic life at Sabah, continued Yeni Gazete it at and Tanin Gazete in a different position. From 1917 he played a major role in shaping policy of the newspapers he published with his partners. They include: Vakit, Vatan, Tan, Hür Vatan. In this thesis, Yalman's journalism is studied parallel to political changes, and his connections to the ruling party. This has been emphasized in the view of the press and political science. In the newspapers which he published we see Yalman articulating diffrent views. During the years of the First World War, he was working at Sabah and publishing Vakit. Then he took the side of the Ittihat and Terakki Party (ITP) and sympathized with Germany's policies. After the 1918 defeat, he directed severe criticism toward the ITP and defended American policies. He became a member of the Society Wilson Policies and promoted the idea of ?American assistance?. Because of his critisims of the Hürriyet and İtilaf Party (which came to power after the ITP), he was exiled to Kütahya in 1919 and then to Malta in 1920. He supported the National Liberation of Anatolia in the newspaper he started to publish in 1917. His support of the Ankara goverment lasted until the founding of the Halk Party. In 1923 he started to criticize the Halk Party and the Declaration of the Republic in Vatan, which he started to publish. 227 In 1925 after his prosecution n the court of Dogu Istiklal Mahkemesi, he was not allowed to work as a journalist. He only later returned to journalism after 1936. The opinions of Ahmet Emin Yalman have been influenced by years of education in USA and later by American business, press and political circles. Ahmet Emin then tried to transfer these liberal opinions to Turkey. He and Prens Sabahattin shared smiliar views, and so they became closer to each other. He advocated the idea of ?non-centralisation? as a central point to the planning of administration. Another main point of his writings is the concept of ?Ottoman citizenship?. He proposed this ?Ottoman citiezenship? bu giving American citizenship as an example, where different identities are represented under one citizenship. Ahmet Emin Yalman, defended private enterprise and indicated the necessity for foreign investment in the development of the country. He repeatedly indicated that this foreign capital should be obtained from America with no political strings attached, and that should be based on sound business and democratic principles.
Benzer Tezler
- Asım Us'un milletvekilliği döneminde yakın tarihimizin önemli olaylarına bakışı (1927-1950)
Asim Us's wiew on important events in our recent history during his parliamentary term
SEVGİ SATI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
TarihKaramanoğlu Mehmetbey ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EROL YÜKSEL
- Ahmet Emin Bay'in milli mücadeleye bakışı
Ahmet Emin Bey's perspective on national struggle
SIDIKA BANU GÜRSES
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Türk İnkılap TarihiGazi ÜniversitesiTürkiye Cumhuriyeti Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. M. AKİF TURAL
- Türk aydın profilinin siyasi iktidar ile olan ilişkisinin incelenmesi (1920-1930)
The political power of the Turkish intellectual profile investigation of the relationship (1920-1930)
OZAN CİVELEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Kamu YönetimiMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ CELAL FATİH TÜRE
- From Mudros to Lausanne: How Ahmed Emin's perception of the 'Other' changed?
Mondros'tan Lozan'a: Ahmed Emin'in 'Öteki' algısı nasıl değişti?
AHMET ABDULLAH SAÇMALI
- Atatürk Dönemi Türk havacılığı
Başlık çevirisi yok
YILMAZ AKDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
TarihAnkara ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. AHMET EMİN YAMAN
