Yazınsal kavrayışta köklü bir değişim: Türk öykücülüğünde 1950 kuşağı
A dramatic change in literary understanding: Generation of the 1950s in Turkish short story
- Tez No: 210878
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. SÜHA OĞUZERTEM
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 232
Özet
Bu doktora tezinde 1950 kusağı öykücülerinin yazdıkları öyküler tematik ve biçimsel yönlerden irdelenmektedir. Tezde öncelikle, 1950'li yıllarda yasanan siyasal ve kültürel dönüsümler ele alınmaktadır. Demokrat Parti'nin 1950 yılında seçimi kazanmasıyla, Türkiye'de toplumsal yasamın birçok alanına etki eden yeni bir siyasal dönem baslar. Ardından, aynı yıllarda kültürel ortamda dikkat çeken hareketlilik çesitli yönlerden incelenmektedir. Bu yıllarda, hemen her sanat dalında sanatçılar, Batı'da gündemde olan sanat akımlarından beslenmeye ve yapıtlarında biçimsel yeniliklere önem vermeye baslarlar. Siirde ve öyküde de modernist bir edebiyat anlayısıyla sekillenen yapıtlar ortaya çıkar. Yenilikçi yazar ve sairlerin ürünlerini özgürce yayımlayabildikleri ve çesitli tartısmalar yürüttükleri A, Dost, Mavi ve Yeni Ufuklar gibi dergiler, 1950 kusağı içinde önemli islevler yüklenirler. Yenilikçi öykücülere destek veren bu dergilerde, ?toplumcu gerçekçilik?, edebiyat yapıtında ?kapalılık-açıklık? ve varolusçuluk akımıyla gündeme gelen ?bunaltı? ve ?umutsuzluk? gibi konular tartısılmıstır. Bu tartısmalar sürerken, Yusuf Atılgan, Vüs'at O. Bener, Orhan Duru, Ferit Edgü, Leylâ Erbil, Özcan Ergüder, Bilge Karasu, Feyyaz Kayacan, Onat Kutlar, Nezihe Meriç, Erdal Öz, Demir Özlü ve Adnan Özyalçıner gibi yazarlar öykü kitaplarını art arda yayımlarlar. Tematik ve biçimsel açıdan farklılasan bu yayınlarla, bireye odaklanan yeni bir öykücülük anlayısı sekillenmeye baslar. Öykülerde, varolusçuluğun etkisiyle anlamsızlık, can sıkıntısı, cinsellik, intihar ve suç gibi temaların sıkça islendiği, bilinç akısına, iç konusmalara ve dilsel deformasyonlara basvurulduğu gözlemlenir. Öykülerdeki bu farklılasma, genel anlamda yazınsal kavrayısta bir değisime yol açmıs ve modernist bir edebiyat anlayısının yerlesmesine öncülük etmistir.
Özet (Çeviri)
This dissertation examines the thematic and formal aspects of the short stories written by the generation of the 1950s in Turkey. First, the political and cultural transformations of the 1950s have been scrutinized. With Democrat Party?s striking victory in the election of 1950, the new political cllimate had affected nearly all aspects of the social life. Then the dissertation observes the various aspects of the salient dynamism in the cultural sphere. Artists from almost all branches of art were influenced by contemporary Western movements of art, giving priority to formal novelties in their works. Poems and short stories that adhere to modernism emerge. Such literary magazines as A, Dost (Friend), Mavi (Blue) and Yeni Ufuklar (New Horizons) where avant-garde writers could publish their works freely and set forth various discussion topics fulfilled serious functions for the generation of 1950s. In these magazines which support the avant-garde short story writers, subjects like ?socialist realism?, ?obscurity-clarity? and such existentialist themes as ?anxiety? and ?despair? had been discussed. As these discussions continued, the short story writers Yusuf Atılgan, Vüs?at O. Bener, Orhan Duru, Ferit Edgü, Leylâ Erbil, Özcan Ergüder, Bilge Karasu, Feyyaz Kayacan, Onat Kutlar, Nezihe Meriç, Erdal Öz, Demir Özlü and Adnan Özyalçıner successively published their books. With their novel publications, a brand new notion of the short story that focuses on the individual began to flourish. It is observed that, with the influence of existentialism, themes like absurdity, crime, ennui, sexuality, and suicide had gained prominence; and the stream of consciousness, inner speech, and several linguistic deformations had been constantly employed. This transformation in short stories had initiated a change in literary understanding, leading to the establishment of modernism in Turkish literature.
Benzer Tezler
- Anima: Media in bodily terms as a multi-sensory artwork
Anima: Çok duyulu sanat yapıtı olarak bedensel terimlerdeki ortamlar
HAYRİ ŞENGÜN
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Güzel Sanatlarİhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesiİletişim ve Tasarım Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MAREK BRZOZOWSKI
- Fotoğrafta zaman ve anlatı, Paul Ricoeur'ün üçlü Mimesis'i odağında Nan Goldin ve Jeff Wall örnekleri
Time and narratives in photography, the works of Nan Goldin and Jeff Wall on the framework of Paul Ricoeur's triple concept of mimesis
ESRA AKAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Sahne ve Görüntü SanatlarıMarmara ÜniversitesiFotoğraf Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BÜLENT ERUTKU
- Ahmet Muhip Dranas'ın şiirlerinde zaman kavramı üzerine bir inceleme
An examination on the concept of time in Ahmet Muhip Diranas poems
CENGİZ ŞENOL
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıOrdu ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MESUT TEKŞAN
- Directional regularization based variational models for image recovery
Görüntü onarımı için yön güdümlü düzenlemeye dayalı varyasyonel modeller
EZGİ DEMİRCAN TÜREYEN
Doktora
İngilizce
2022
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ERSEL KAMAŞAK
- Peter Weiss'in 'Direnmenin Estetiği' romanı üzerine bir görsel okuma kılavuzu
Novel 'Aesthetics of Resistance' is based on visual reading guide which was written by Peter Weiss
BAHAR BÜYÜKGENÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Güzel SanatlarÇukurova ÜniversitesiResim-İş Eğitimi Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ. MUSTAFA OKAN