Edebiyat sosyolojisi açısından Türk öykücülüğü:1990-2005
A sociological analysis of the Turkish short story writing: 1990-2005
- Tez No: 210879
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. SÜHA OĞUZERTEM
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 246
Özet
1990'lı yıllarda bir grup genç öykücünün ortaya çıkmasıyla Türk edebiyatında gözlemlenen hareketlilik, bir ?öykü patlaması?ndan söz edilmesine yol açmıstır. Öykü alanında son yıllarda görülen değisimin hangi toplumsal dönüsümleri yansıttığı sorusuna yanıt arayan bu çalısmada, 1990-2005 yıllarını kapsayan bir arastırma yürütülmüs, bu çerçevede 53 öykücünün 131 yapıtı incelenmistir. Tezde 1990'lı yıllardan bugüne Türk öykücülüğü, edebiyat sosyolojisi açısından ele alınırken nicel ve nitel analiz yöntemleri bir arada kullanılmıstır. Öncelikle bir veri tabanı olusturulmus ve böylelikle ?öykü patlaması? tabir edilen olgu istatistiksel olarak somutlastırılmıstır. Daha sonra seçilen öykücü grubunun biyografik bilgilerinden hareketle çesitli sosyolojik profiller çıkarılmıstır. Öykü alanı ve öykücülerin ardından döneme odaklanılmıs, 1990'lı yıllarda dünyadaki ve Türkiye'deki sosyopolitik gelismelerin olusturduğu gündem belirlenmis ve öykü kitapları bu çerçevede okunmustur. ?ncelenen öyküler ile yayımlandıkları yılların gündemi arasında sasırtıcı örtüsmeler olduğu kadar çarpıcı kopukluklar da olduğu görülmüstür. Genelde dönemin siyasal gündeminden hayli uzak duran öykücülüğün, kimi siyasal gelismelerin sonuçlarının dolaylı yansımalarını içerdiği saptanmıstır. 1980 darbesinin ardından yürürlüğe sokulan depolitizasyon sürecinden miras kalan bireyci düsünme biçiminin 1990'larda kaleme alınmıs olan bu metinlere genelde sinmis olduğu sonucuna varılmıstır. Bireyi merkeze koyan bu anlayıs, özellikle incelenen öykülerde çok sık rastlanan ithaflar ile epigrafların kisisel öğeler tasımasında ve çoğunlukla ben-anlatıcı kullanımının benimsenmesinde kendini göstermektedir. Son dönem öykücülüğünde dikkat çeken en çarpıcı değisimse görsel öğelere yer verilmesidir. Metinlerin farklı karakter biçimleriyle çesitlendirilmesine ek olarak, grafik ve desen kullanımı ile çok sık karsılasılması, yazın dünyasının görsel kültürü içsellestirmesi olarak yorumlanmıstır. Bu biçimsel yeniliklerin yanı sıra, oldukça yaygınlasmıs görünen tematik belirsizlik, kurgusal parçalılık ve metinlerarasılık gibi kimi özellikler, postmodernizmden izler tasımaktadır.
Özet (Çeviri)
In the 1990s, the emergence of a group of young short story writers was labeled as a ?boom? in Turkish literature. This dissertation aims to reveal the connection between the recent changes in the short story writing and the transformations in the society by focusing on the period between 1990-2005, and examining 131 books written by 53 writers. In the thesis, the Turkish short story writing from the 1990s to the present has been discussed from a sociological point of view, employing both quantitative and qualitative research methods. First, a database has been formed in order to empirically specify the so-called boom. Next, sociological profiles have been drawn using the biographical information gathered about the selected group. Then, the period has been examined. Sociopolitical developments of the 1990s both in Turkey and the world have been summarized in order to provide a framework for the analysis. It is understood that there are astounding connections and disconnections between the texts and the period. Although the Turkish short story writing of the 1990s seems to be quite disinterested in the political agenda, it is determined that the outcomes of some incidents are indirectly reflected. The depolitization process following the 1980 coup d?état and the individualistic way of thinking stemming from that have strongly influenced the texts written in the 1990s. This individualistic approach shows itself in the personal aspects of dedications and epigraphs, and the widespread use of the first person narrative. The most remarkable feature of the recent short story writing is the employment of visual elements. In addition to the diversification of the texts by an assortment of fonts, the display of illustrations and graphics may be interpreted as the internalization of the visual culture by the literary public sphere. Apart from these formal innovations, the roots of such characteristics as thematic ambiguity, fragmentation and intertextuality can be traced back to postmodernism.
Benzer Tezler
- Edebiyat sosyolojisi bağlamında Leylâ Erbil'in öykücülüğü
Leyla Erbil's storyelling in the context of sociology of literature
SEDA YALÇIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıKırıkkale ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLTEN BULDUKER
- Edebiyat sosyolojisi açısından Memduh Şevket Esendal'ın hikayelerinde toplumsal meseleler
In terms of sociology of literatüre social issues in the stories of Memduh Şevket Esendal
ÇİĞDEM ÖZER
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Kültür ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HACER GÜLŞEN
- Edebiyat sosyolojisi açısından 12 Eylül şiiri
Sociological implications of the september 12
NESİME CEYHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiYeni Türk Edebiyatı Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. M. KAYAHAN ÖZGÜL
- Edebiyat sosyolojisi açısından mübadele romanları
Exchange novels in terms of literary sociology
SELMİN YİĞİT
Doktora
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATİH SAKALLI
- Edebiyat sosyolojisi açısından okur eğilimleri ve edebî eserlerin kullanımı: Sakarya Üniversitesi örneği
Reader tendencies and use of literary works in terms of sociology of literature: The case of Sakarya University
FURKAN VAROL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıSakarya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUHAMMED HÜKÜM