Memduh Şevket Esendal'ın hikayelerinde sözcük gruplarının Türkçenin öğretimi bakımından değerlendirilmesi
Evaluating the word groups in Memduh Şevket Esendal's stories with regard to teaching Turkish
- Tez No: 211484
- Danışmanlar: DOÇ.DR. ŞERİF ALİ BOZKAPLAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Ortaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 235
Özet
Kelime grupları konusu ilk ve ortaögretim ögrencilerinin dilbilgisinde en çok zorlandıkları, onlar için adeta bir sendrom teskil eden konuların basında gelmektedir. Ögrenci, islenmesi yaklasık bir ay süren ve kendi arasında pek çok alt dala ayrılan bu konuyu kavramakta, akılda tutmakta ve ayrıstırmakta zorlanmaktadır. Bu çalısmada, Memduh Sevket Esendal'ın 1925 yılında basılan Mendil Altında adlı hikâye kitabının orijinal baskısında yer alan Mendil Altında, htiyarlık, Karga Yavrusu, Ana Baba, Hasta, Feminist, Keles, Rüya Nasıl Çıktı, Hayat Ne Tatlı, Kaçırdık mı, Gül Hanımın Annesi, Müdürün Zügürdü adlı on iki hikâyesindeki kelime grupları incelenmistir. ncelenen kelime grupları isim tamlamaları, sıfat tamlamaları, fiilimsiler, edat grupları, ikilemeler ve unvan gruplarıdır. sim tamlamaları; belirtili, belirtisiz ve zincirleme isim tamlamaları baslıkları altında ele alınmıstır. Belirtili isim tamlamasında, ?tamlayan ile tamlanan arasına kelime veya kelime grubu girmeyenler?, ?tamlayan ile tamlanan arasına kelime veya kelime grubu girenler?, ?tamlayanı düsmüs olanlar?, ?tamlayanı -den ayrılma hal eki alanlar? ve ?tamlayan eki düsmüs olanlar? seklinde alt baslıklar yer almıstır. Belirtisiz isim tamlamalarında ise ?tamlayan ile tamlanan arasına kelime veya kelime grubu girmeyenler? ve ?tamlayan ile tamlanan arasına kelime veya kelime grubu girenler? seklinde bir sınıflamaya gidilmistir. Zincirleme isim tamlamalarında ?tamlayan ile tamlanan arasına kelime veya kelime grubu girenler?, ?tamlayan ile tamlanan arasına kelime veya kelime grubu girmeyenler? ve ? ?den hal ekinin tamlayan eki olarak kullanıldıgı tamlamalar? seklinde alt baslıklar olusturulmustur. Sıfat tamlamaları, niteleme, belirtme ve fiilimsilerle kurulanlar olmak üzere üç alt baslıga ayrılmıstır. Daha sonra belirtme sıfatları sayı, isaret, belgisiz ve soru sıfatları olarak; sayı sıfatları kendi arasında asıl sayı, sıra sayı, kesir sayı ve ülestirme sayı sıfatı olarak baslıklara ayrılmıstır. Ayrıca isaret sıfatlarında da isaret sıfatlarıyla kurulanlar ve ?ki sıfat yapan ekiyle kurulan isaret sıfatları seklinde bir sınıflama yoluna gidilmistir. Fiilimsiler ise isim-fiiller, sıfat-fiiller ve zarf fiiller olarak üç baslık altında incelenmistir. kileme grupları; aynı kelimenin tekrarıyla olusturulanlar, yakın anlamlı kelimelerle yapılanlar, zıt anlamlı kelimelerle yapılanlar, anlamca kaynasmıs kelimelerle yapılanlar ve biri anlamlı biri anlamsız kelimelerle yapılanlar seklinde ele alınmıstır. Edat grupları, isim unsuru tek kelime olanlar ve isim unsuru kelime grubu olanlar seklinde ikiye ayrılmıstır. Unvan grupları ise çalısmanın son kısmında yer almıstır. Çalısmada, bütün baslıklardaki kelime grupları hikâye içerisindeki sıraya göre dizilmis ve geçtigi cümlenin içerisinde koyu renkte gösterilmistir. Ayrıca cümlenin sonunda parantez içerisinde hikâyenin adı, sayfa ve satır numaraları verilmistir. ncelenen ve kitap içerisinde yer alan diger hikâyeler ekler kısmında yer almaktadır.
Özet (Çeviri)
?Word Groups? are the leading subject for elementary and secondary students which they have most difficulty in grammar and which is almost a syndrome for them. Students have difficulty in comprehending, bearing in mind and decomposing this subject which is divided into many subcategories and which takes nearly one month to teach. In this study, word groups in twelve stories that takes place in the original edition of Memduh Sevket Esendal?s short story book ?Mendil Altında? (which is published in 1925) are analyzed. The stories are Mendil Altında, htiyarlık, Karga Yavrusu, Ana Baba, Hasta, Feminist, Keles, Rüya Nasıl Çıktı, Hayat Ne Tatlı, Kaçırdık mı, Gül Hanımın Annesi, Müdürün Zügürdü. The analyzed word groups are noun phrases, adjective phrases, verbals, prepositional phrases, repatatives and reputation phrases. The noun phrases are studied under the headings of possessive construction, indeterminate genitival constructions and continuous construction. In the possessive constructions there are some subcategories such as ?taking words or word groups between modifier and modified noun? , ?not taking words or word groups between modifier and modified noun? , ?having no modifier? , ?ones whose modifier take ablatif ? , ?ones having no modifying affix?. In the unqualified noun phrases, there is a classification such as ?taking words or word groups between modifier and modified noun? and ?not taking words or word groups between modifier and modified noun?. In the chaining noun phrases the three headings are ?taking words or word groups between modifier and modified noun? , ?not taking words or word groups between modifier and modified noun? and ?the phrases in which ablatif is used as modifying affix. The adjective phrases are studied under the headings of descriptive, demonstrative, and made with verbals. After that demonstrative adjectives are divided into headings of numerical, demonstrative, indefinite, and questional adjectives; and demonstrative adjectives are divided into headings of ordinal number, cardinal number, fraction number and distrubite number adjectives. There is also a classification in the demonstrative adjectives such as ?phrases made with demonstrative adjectives? and ?made with -ki affix forming adjective?. Verbids are analyzed under these three headings: infinitives, participles and adverbials. Doublet groups are analyzed under the headings of ?repetition of the same word? , ?made with words having similar meaning? ,? made with opposites? , ? made with combined words in terms of meaning? and ?made with one meaningful-one meaningless words?. Prepositional groups are divided into two groups: One of them is ?the ones whose noun is one word?, and the other is ?the ones whose noun is a word group?. Reputation groups take place at the end of the study. In this study, word groups in all the headings are arranged according to the order in the story and it is written in bold type in the sentence. Also, the name of the story, page number and line number are given in a parenthesis at the end of the sentence. The analyzed stories and other stories in the book take place in the appendix part.
Benzer Tezler
- Memduh Şevket Esendal'ın hikâyelerinde kurgu ve anlatım teknikleri
In Memduh Şevket Esendal stories fiction and narration techniques
DENİZ HACIHALİLOĞLU
Doktora
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıBartın ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MACİT BALIK
- Memduh Şevket Esendal'ın hikâyelerinde bürokrasi
Bureaucracy in the stories of Memduh Şevket Esendal
EMEL İLHAN YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞEHNAZ ALİŞ
- Memduh Şevket Esendal'ın hikâyelerinde kadın ve kadın eğitimi
Women and women's education in the stories of Memduh Şevket Esendal
ZEYNEP ÇAKICI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıDokuz Eylül ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. SABAHATTİN ÇAĞIN
- Memduh Şevket Esendal hikâyelerinde aile
'Family' in the stories of Memduh Şevket Esendal
YELİZ İŞİTMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiTürk Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYFER YILMAZ
- Edebiyat sosyolojisi açısından Memduh Şevket Esendal'ın hikayelerinde toplumsal meseleler
In terms of sociology of literatüre social issues in the stories of Memduh Şevket Esendal
ÇİĞDEM ÖZER
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Kültür ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HACER GÜLŞEN